Режа: Кириш Асосий қисм

Суғурта қилдирувчи - суғуртани қабул қилувчи жисмоний ёки юридик шахс.
Суғурта бозори иштирокчилари суғурта хизматларини кўрсатувчи агент ва брокер воситачилари орқали ҳам фаолият юритишлари мумкин. Улар суғурта мукофотининг муайян улушини комиссия (хизмат ҳаққи) сифатида оладилар (суғурта қилдирувчи шартнома бўйича берадиган бадал).
Агентлар лицензияга муҳтож эмас, улар суғурта компанияси номидан иш юритади, ва албатта унинг манфаатларини ҳимоя қиладилар.
Брокерлар лицензияга эга бўлишлари ва мустақил ишлашлари керак, яъни турли хил суғурта компанияларни таклиф қилиш орқали мижознинг эҳтиёжларини оптимал даражада қондирадилар.
Суғурта захирасини кўпайтириш учун суғурта компаниялари суғурта қилдирувчиларнинг маблағларини тақсимлаш билан шуғулланадилар. Суғурта компаниясининг даромад манбаи унинг инвестисион фаолияти ҳисобланади. У йиғган пул маблағлари, келгуси тўловлар учун мўлжалланган суғурта захираларининг миқдори ҳисобланади. Бу пул маблағларини сарфлаш мумкин эмас, лекин уларни даромад олиш мақсадида омонатлар сифатида банкларда жойлаштириш орқали ишлатиш мумкин.

Суғурта компаниялари томонидан қандай суғурта турлари тақдим этилади?

Суғурта компаниялари томонидан аҳоли ва тадбиркорларга кўрсатилаётган асосий хизматларидан бири:

• 
  Транспорт воситаларини суғурталаш;
  
• 
  Тиббий суғурта;
  
• 
  Юкларни суғурталаш;
  
• 
  Ипотека суғуртаси;
  
• 
  Мол-мулкни суғурталаш ва бошқалар.
  

Суғурта компаниясини танлашда нималарга эътибор бериш керак?

Лицензия. Суғурта компаниясининг суғурта фаолиятини амалга ошириш учун лицензияга эга ёки йўқлигини текширинг. Буни Ўзбекистон Республикаси очиқ маълумотлар Портали сайтида амалга ошириш мумкин. "Суғурта қилувчи ва суғурта брокерларининг суғурта фаолиятини амалга ошириш ҳуқуқи учун амалдаги лицензиялар реестри" жадвалини кўриб чиқинг.
Тарифлар. Суғурта тарифлари қонун ҳужжатларида белгиланган талабларга жавоб бериши керак. Жуда паст тарифлар фирибгарлик белгиси бўлиши мумкин. Полиснинг тахминий қиймати суғурта компаниялари веб-сайтларида онлайн-калъкулятор орқали ҳисобланиши мумкин. Турли компаниялар харажатларини ҳисоблаб ва натижаларини солиштириб кўринг. Эътибор беринг: шартномада назарда тутилган рисклар қанча кўп бўлса, суғурта нархи шунча юқори бўлади.
Шартлар. Суғурта шартларини диққатлик билан ўқиб чиқинг. Суғурта полисидан ташқари суғурта шартномасини албатта кўриб чиқинг. Суғурта ҳодисаси белгилари келтирилган бандига алоҳида эътибор беринг. Суғурта нималарни қопламаслигини билиб олинг. Турли вазиятларда зарарни қоплаш тартибини аниқлаштиришни унутманг ва компенсация тўлаш муддатлари ҳақида сўранг.


Фойдаланилган адабиётлар

1. 
   "Суғурта фаолияти тўғрисида"ги Қонун
   
2. 
   Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарори. 413-сон. 27.11.2002-й.