Объектларда хавфсизлик муҳофазасига таҳдидларнинг турлари ва уларнинг характеристикалари.
Таҳдид-маънавий ёки моддий зарар етказадиган потенциал ёки ҳақиқий ҳаракат.
Ахборот хавфсизлигига таҳдид – техник воситалар билан ишлов берилганда ахборотнинг асосий сифат хусусиятлари (хусусиятлари) ни бузиш салоҳияти: махфийлиги, яхлитлиги, мавжудлиги.
Махфий ахборотга таҳдидлар одатда ҳимояланган ахборотни ноқонуний равишда сотиб олишга олиб келадиган ахборот ресурсларига нисбатан потенсиал ёки аслида мумкин бўлган ҳаракатлар деб тушунилади.
Бу ҳаракатлар:
- махфий маълумотлар билан унинг яхлитлигини бузмаган ҳолда турли усул ва йўллар билан танишиш;
- жиноий мақсадлар учун ахборотни ахборот таркиби ва мазмунининг қисман ёки сезиларли ўзгариши сифатида ўзгартириш;
- бевосита моддий зарар етказиш мақсадида ахборотни вандализм акти сифатида йўқ қилиш (йўқ қилиш).
Охир-оқибат, ахборот билан ноқонуний ҳаракатлар унинг махфийлиги, тўлиқлиги, ишончлилиги ва мавжудлиги бузилишига олиб келади, бу еса ўз навбатида ёлғон ёки тўлиқ бўлмаган ахборот шароитида ҳам бошқарув режими, ҳам унинг сифати бузилишига олиб келади. Ҳар бир таҳдид муайян зарар – маънавий ёки моддий сабаб, ва таҳдид ҳимоя қилиш ва қарши идеал, унинг ҳажмини камайтириш учун мўлжалланган-бутунлай, албатта, сезиларли даражада ёки ҳеч бўлмаганда қисман. Лекин бу ҳар доим ҳам мумкин емас.
Шуни ҳисобга олган ҳолда таҳдидларни қуйидаги гуруҳларга ажратиш мумкин:
1) этказилган зарар миқдори бўйича:
- лимит, шундан кейин компания банкрот бўлиши мумкин;
- аҳамиятли, аммо банкротликка олиб келмайдиган;
- компания компенсатсия қила оладиган аҳамиятсиз ва ҳк.;
2) юзага келиш эҳтимолига кўра:
- эҳтимолий таҳдид;
- эҳтимолий таҳдид;
- эҳтимол бўлмаган таҳдид;
3) пайдо бўлиш сабабига кўра:
- табиий офатлар;
- қасддан қилинган ҳаракатлар;
4) этказилган зарарнинг хусусияти бўйича:
- материал;
- аҳлоқий;
5) таъсир хусусияти бўйича:
- фаол;
- пассив;
6) объектга нисбатан:
- ички;
- ташқи.
Ташқи таҳдид манбалари:
- адолатсиз рақобатчилар;
- жиноий гуруҳлар ва тузилмалар;
- маъмурий-бошқарув шахслари ва ташкилотлари
аппарати.
Ички таҳдид манбалари бўлиши мумкин:
- корхона маъмурияти;
- ходимлар;
- ишлаб чиқариш ва меҳнатни таъминлашнинг техник воситалари
фаолияти.
Ташқи ва ички таҳдидларнинг ўртача даражаси қуйидагича тавсифлаш мумкин:
Таҳдидларнинг 82% компаниянинг ўз ходимлари томонидан амалга оширилади - уларнинг бевосита ёки билвосита иштирокида;
17% таҳдид ташқи томондан келиб чиқади - ташқи таҳдидлар;
Таҳдидларнинг 1% тасодифий шахслар томонидан амалга оширилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |