Reja: kirish. 1 Adabiyotlar sharxi

2yarmida tajribalar asosida (Rossiyada A. T. Bolotov, Fransiyada A. Timet, 
Italiyada F. Fontana, Daniyada Ya. Fabritsius) qorakuya, zang , toshkuya va 
boshqa kasalliklarning yuqumliligi isbot qilindi, lekin ularni bartaraf etish 
yoʻllari topilmadi. 19-asrning 2yarmida nemis olimi A. De Bari, rus mikologi 
va fitopatologi M. S. Voronin va ularning shogirdlari koʻpchilik oʻsimlik 
kasalliklarining sababchisi zamburug ekanligini isbotladilar. 19-asrning 
oxirida F. zamburugʻlar, virus lar va boshqa parazitlar keltirib chikaradigan 
kasalliklarni oʻrganuvchi fan sifatida shakllandi. B u davrga kelib uning 
asosiy yoʻnalishlari: mikologiya, parazitologiya, ekologiya, immunologiya, 
kimyoviy toksikologiya, virusologiya, oʻsimliklarning bakterioz va nematoda 
kasalliklari haqidagi taʼlimoti shakllandi. 
 
Tadqiqotchi olimlar qorakuya, zang , oqpalak (vilt) zamburugʻlari turlari, 
kalmaraz, fitoftoroz va boshqa kasalliklar qoʻzgʻatuvchilarining patogenezi, 
epifitoetiologiyasining muhim qonuniyatlarini aniqladilar. Kasallik 
qoʻzgʻatuvchilariga qarshi kurashning samarali kimyoviy, biologik usullarini 
ishlab chikdilar. Terapevtik taʼsir koʻrsatuvchi moddalar (baʼzi antibiotiklar 
va sirtdan taʼsir qiladigan fungidsidlar) ustida izlanishlar olib borildi. 
Seleksionerlar va fitopatologlar zang , oq va kulrang chirish, vilt, ildiz chirishi 
kabi kasalliklarga chidamli bugʻdoy, kungaboqar va tamaki navlarini 
yaratdilar. Viltga chidamli gʻoʻza navlarini yetishtirish va viltga qarshi 
kurashning yangi usullari ustida katta ishlar olib borildi. 
 

---

4 
Oʻsimliklarni kasalliklardan himoya qilish va F.ning yangi masalalarini ishlab