Reja: kirish. 1 Adabiyotlar sharxi

Hozirgi bu tadbirlar keng qoʻllanilmoqda. 
Uzbekistonda F. muammolari bilan Oʻzbekiston oʻsimliklarni ximoya kilish 
i.t. instituti, Genetika va oʻsimliklar eksggerimental biologiyasi i.t. instituti, 
Oʻzbekiston gʻoʻza seleksiyasi va urugchiligi i.t. instituti, oliy oʻkuv 
yurtlarining ixtisoslashgan F. kafedra va tajriba styalari va boshqa 
muassasalar shugʻullanadi. 
Oʻsimliklar kasalliklari — oʻsimliklarda turli sabablar — kasallik 
qoʻzgʻatuvchilar hamda noqulay tashqi sharoit taʼsirida yuz beradigan 
patologik jarayonlar. Bular organizm funksiyasi (fotosintez, nafas olish, 
oʻstiruvchi moddalar sintezi, suv, oziq moddalar harakati)ning buzilishiga, 
oʻsimlikning butunlay nobud boʻlishi yoki baʼzi organlarining zararlanishiga 
olib keladi. Oʻsimliklar kasalliklari hosilni kamaytirib, sifatini buzadi. Mas, 

---

5 
viltning rivojlanishi va tarqalishi uchun qulay sharoit vujudga kelgan yillari 
paxta hosili 20—25% ga, baʼzi hududlarda 60—80% gacha kamayishi 
mumkin. Oʻsimliklar kasalliklarining 30 mingdan ortiq turi maʼlum. Ular
belgilari yoki tiplari (patografik tasnif), zararlangan oʻsimliklar 
(oʻsimlikshunoslik tasnifi) hamda kasallik qoʻzgʻatuvchi sabablar (etiologik 
tasnif) boʻyicha guruhlanadi. Etiologik tasnif negizida Oʻsimliklar 
kasalliklari yuqumsiz va yuqumli kasalliklarga ajraladi. 
 Yuqumsiz Oʻsimliklar kasalliklari, asosan, muhitning abiotik omillari: 
mineral oziqlanish tartibining buzilishi, xususan, makroelementlar — azot, 
fosfor, kaliy hamda mikroelementlar — bor, rux, temir, mis, molibdenning 
yetishmasligi; noqulay suv rejimi (tuproqda namning yetishmasligi yoki ortib 
ketishi); oʻsimliklarga yuqori yoki past traning taʼsiri, havo va tuproq