Reja: Ishlab chiqarish turlari

Texnologik jarayon deganda materialni yoki yarimfabrikatni ketma-ket shakli, o‘lchami va material xususiyatining detai yoki mahsulot olish maqsadida o'zgarishi tushuniladi.
Ishlab chiqarish jarayoni deganda material va yarimfabrikatlardan tayyor mashina olish uchun bajariladigan barcha jarayonlar yig‘indisi tushuniladi.
Ishlab chiqarish jarayoniga faqatgina detai olish va mashina yig‘ish uchun asosiy jarayonlar kiribgina qolmay, balki asosiy jarayonlarning bajarilishini ta’minlovchi yordamchi jarayonlar ham kiradi (masalan, material va detallarni tashish, nazorat qilish, moslama va asboblar tayyorlash, asboblarni charxlash).
Ishlab chiqarish jarayoni quyidagi bosqichlarga bo'linadi:
1. Detallar zagotovkasini tayyorlash, quyish, bolg‘alash, shtampovkalash yoki prokat materiallarga dastlabki ishlov berish.
2. Kerakli o‘lchamli va shakldagi tayyor detai olish uchun zago- tovkalarga metall kesish dastgohlarida mexanik ishlov berish.
3. Uzellar va agregatlarni yig'ish, ya’ni alohida detallarni uzellarga, uzellarni agregatlarga biriktirish, yakka tartibli ishlab chiqarish sharoitida chilangarlik ishlov berish va detallarni yig‘ish joyiga tashish ishlari bajariladi, ommaviy va yirik seriyali ishlab chiqarish sharoitlarida qo'llanilmaydi. Ushbu ishlab chiqarishlarda metall kesish dastgohlarida detallarga ishlov berilganda chegaraviy kalibrlar qo‘llanilib, detallarni o'zaro alma- shuvchanligiga erishiladi.
4. Yaxlit mashinani umumiy yig‘ish.
5. Mashinani sozlash va sinash.
6. Mashinani bo‘yash. Bo‘yash ishlari bir nechta jarayondan iborat bo'lib, texnologik jarayonning turli bosqichlarida bajariladi, masalan, shpaklyovka, gruntovka, birlamchi bo‘yash, ishlov berilgan detallami bo‘yash va yaxlit mashinani yakunlovchi bo‘yash ishlari.
Mexanik ishlov berish texnologik jarayonini loyihalash quyidagi asosiy masalalar asosida olib boriladi:
1. Mashina detallariga mexamk íshlov berish uchun ishlab chiqarish turi va texnologik jarayonni bajarishning tashkiliy shakli aniqlanadi.
2. Ishlab chiqarishga qo'yiladigan detallar partiyasi o’lchamini (seriyali ishlab chiqarish uchun) va oqim bo'yicha ishlab chiqarish uchun tayyorlash taktíni aniqlash.
3. Zagotovka turi va o'lchamlarini aniqlash.
4. Detallami yuzalariga mexanik ishlov berish usuii va rejasini (texnologik jarayon, ketma-ketligi ko'rsatilgan holda) ishlab chiqish.
5. Dastgohlar, moslamalar, kesuvchi va o‘lchash asboblari turi va tavsifini aniqlash hamda ishlov berish uchun sonini aniqlash.
6. Detallarning ishlov beriladigan sirtlari o'lchamini aniqlash.
7. Tanlangan dastgoh uchun har bir jarayonga kesish rejimini aniqlash.
8. Har bir jarayon uchun vaqt me’yorini aniqlash.
9. Ish malakasini aniqlash.
10. Loyihalangan texnologik jarayonning texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlarini belgilash.
11. Texnologik jarayon hujjatlarini rasmiylashtirish. Seriyali va ommaviy ishlab chiqarishlar uchun alohida detallarga ishlov berish texnologik jarayoni mukammal ishlanadi.
Sexdagi jihozlar tarkibini taniashda asosiy omil qilib yillik ishlab chiqarish uchun keltirilgan minimal xarajat hisoblanadi: