Reja: Iroda haqida tushuncha Irodaviy harakatlarning fiziologik va motivatsion asoslari Irodaviy harakatning tuzulishi va rivojlanishi

MUSTAQIL ISH
101-guruh talabasi
Fan: Psixologiya
Bajardi: Toshpo’latova Barchinoy

Reja:

• Iroda haqida tushuncha
• Irodaviy harakatlarning fiziologik va motivatsion asoslari
• Irodaviy harakatning tuzulishi va rivojlanishi

Ирода

Iroda – bu qiyinchiliklarni yengish, qoʻyilgan maqsadlarga erishishga yoʻnaltirilgan, oldindan oʻylangan, ongli xatti-harakatni amalga oshirilishidagi harakatda namoyon boʻladigan inson faolligidir.
Irodaviy jarayon harakat intilishlar bilan uzviy bogʻliqdir. Harakatlar ixtiyoriy va ixtiyorsiz boʻlishi mumkin.
Ixtiyoriy harakatlar anglanilgan harakatlar boʻlib, u qoʻzgʻaluvchanlikda, maqsadda, vositalarda, irodaviy zoʻr berishda, oʻzaro harakatda yuzaga keladi.
Iroda ikki funksiyani bajaradi: qoʻzgʻaluvchanlik va tormozlanish. Insonni psixik boshqaruvchanligini buzilishi abuliya deb ataladi.
Abuliya (qadimgi yunoncha: ἀ- — inkor yuklamasi va βουλή — iroda) nevrologiya va psixiatriya sohasiga oid tibbiy atama boʻlib, bemor zarurligini anglasada, harakatni amalga oshirishga qodir boʻlmagan, zarur qaror qabul qila olmaydigan irodaning patologik yetishmasligi holatini bildiradi.
Bunday holatda bemorlar har qanday faoliyatga (qisman yoki toʻliq) xohish yetishmasligini his qilishadilar. Iroda faoliyatining pasayishining uncha ogʻir boʻlmagan holati gipobuliya hisoblanadi. Abuliya motivatsiyaning pasayish darajasi boʻyicha apatiyaning yengilroq holat

Abuliya belgilari

ABULIYA QUYIDAGI ALOMATLAR BILAN TAVSIFLANADI:
maqsadga yoʻnaltirilgan harakatlarni boshlash va davom ettirishning qiyinligi;
kutilmagan harakatlar va imo-ishoralarning kamligi yoki etishmasligi;
sekin fikrlash va harakatlanish;
nutqning yetishmasligi, undagi qoʻshimcha elementlarning yoʻqligi;