Reja integratsiyalashgan axborot tizimlari toʻgʻrisidada tushuncha

 

Biznes jarayonlar  

 

                          ...                                     ..      

Faollik 1 

Faollik  n 

 

Portal 

Portlet 

Portlet 

Portlet 

Po

rtlet

 

Ilovalar 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Шаблон интеграции данных 

Ma’lumotlarni integrallashtirish serveri orqali 

ma’lumotlarni virtuallashtirish  

 

Tarkiblashtirilgan 

ma’lumotlar

 

 

 

Tarkiblash–

tirilmagan 

ma’lumotlar  

Interfeys: SCA (SDO), WSDL/SOAP, JMS/XML, RMI,.. SQL, 

XQuery 

Interfeys: SQL, XQuery 

Information service enabliment 

---

Korxona  dasturiy  ilovalari  darajasidagi  integratsiya.    Ilova  darajasidagi 

integratsiya  (Enterprise  Application  Integration  —  EAI)  faqat  integratsiyalangan 

dasturning  ichki  ma’lumotlarini  emas,  balki  amalga  oshiriladigan  koddan  birga 

foydalanishni  nazarda  tutadi.    Dasturlar  standartlashtirilgan  dasturiy  interfeyslar  va 

maxsus bog‘lanadigan DT yordamida integratsiyalashadigan komponentlarga bo‘linadi. 

Bunday  yondashuvda  ushbu  komponentlardan  universal  dasturiy  yadro  yoki 

platforma yaratiladi va uning yordamida barcha ilovalar qo‘llaniladi. Har bir ilova uchun 

ushbu  yadro  bilan  bog‘lash  uchun  faqat  bitta  interfeys  yaratiladi,  bu  Integratsiya 

vazifasini sezilarli  engillashtiradi. Natijada  olingan tizimni  ushlab  turish va kengaytirish 

osonroq.  Shu  munosabat  bilan  integratsiya  texnologiyasi,  bugun,  nafaqat  ilova 

darajasidagi,  balki  biznes  jarayon  darajasidagi  integratsiyani  taqdim  etadi.  Bunday 

vaziyatda  jami  korxona  darajasidagi  integratsiya  haqida  ham  to‘xtalish  mumkin 

(Enterprise  Integration  Metodology  —  EIM).  EIM  uslubi  zamonaviy  texnologiya  va 

uskunalarda  amalga  oshiriladi,  ular  orasida,  misol  qilib,  arxitektura  xizmatiga 

yo‘naltirilgan    asosdagi  integratsiya  texnologiyasini  ko‘rsatish  zarur  (Service-Oriented 

Architecture  —  SOA).  Bu    shunday  IS  arxitekturaki,  unda  tizim  geterogen  (turlicha) 

komponentlar  (servislardan)  to‘plamidan  quriladi.    Bunday  arxitekturada  asosiy 

tushuncha  “axborot  xizmati”  va  “kompozitli  ilova”  hisoblanadi.  SOAga  asoslangan 

arxitekturani  qurish  va  joriy  etish  uchun  zarur  bo‘lgan  shart-sharoit  –  bu    servislarni 

tasvirlashda yagona infrastruktura, kirishga ruxsat etilgan qarorlar va xabarlar qisqarishi, 

xabarlar  formatidan  foydalanishdir.  Bunday  infratuzilma  tizimning  markaziy 

komponentlaridan biri hisoblangan integratsion shinani (Enterprise Service Bus — ESB) 

hosil  qiladi  (3.1.6-rasm).    U  integratsiyalashgan  tizimlar  tarkibiga  kirgan  turli 

tizimlarning  ilovalari  o‘rtasida  boshqaruv  va  axborot  almashlash  uchun  yagona  nashr 

etish  xizmatlari  qoidalarini  belgilaydi.      Bu  esa  ilovalarni  boshqarish  va  ularni  ushlab 

turishni  osonlashtiradi,  shuningdek,  ilovalar  va  jarayonlarning  parchalanish  xavfini 

pasaytiradi. 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

 

3.1.6. –rasm. SOA komponentlari kontseptsiyasi va EBS tuzilishining strukturasi 

 

 Biznes  nuqtai  nazaridan  SOA  arxitekturasini  buyurtmachi,  hamkor  yoki 

tashkilot  ichidagi  foydalanuvchilarga  taklif  etiladigan  o‘zgaruvchan  xizmatlar  va 

jarayonlar  to‘plami  sifatida  taqdim  etish  mumkin.  SHu  nuqtai  nazardan,  bu  xizmatlarni 

keyinchalik  ularni  takomillashtirib  va  ekspluatatsiya  qilib  turli  usulda  birlashtirish  va 

jihozlash  mumkin  bo‘ladi.  SOA-qarorlarini  joriy  etish  bo‘yicha  asosiy  biznes  maqsadlar 

“loskutlilik”ni  tugatishdan  va  ma’lumotlar  hamda  biznes  funksiyalarni,  shuningdek, 

protseduralar, jarayonlar, o‘zgarmas arxitekturani takrorlashdan  tashkil topgan.