Reja: Ikkinchi jahon urushining boshlanishi. Respublikada xo’jalik va ijtimoiy hayotning harbiy izga solinishi

Urush talofatlari

• Urush kishilik jamiyatida sodir etiladigan voqealar ichida eng og‘iri bo‘lib hisoblanadi.
• XX asrda sodir etilgan har ikki jahon urushi kapitalistik mamalakatlar aybi bilan bo‘lib va insoniyat uchun katta talofatlar, qirg‘inliklar keltirdi:
• Birinchi jahon urushi 1914-1918 yillarda bo‘lib, unda dunyoning 38 mamlakati qatnashdi. Bu urushda 10 mln.dan ortiq kishi halok bo‘ldi, 20 mln.dan ortiqroq kishilar yarador bo‘ldi.
• Ikkinchi jahon urushi 01.09.1939 yildan 02.09.1945 yilgacha davom etib unda dunyoning 62 mamlakati, aholisining 80 foizi ishtirok etdi. Urush xarakatlari 22,6 mln. kv. km hududda bordi. Bu urushda 55 mln. kishi (SSSRdan 27 mln. kishi) halok bo‘ldi.

Urush yillarida O’zbekiston
Ikkinchi jahon urushiga hali urushning dastlabki kunlaridan boshlab O‘zbekiston aholisining katta qismi jalb etildi. 1941 yilda Respublika aholisi 6,5 mln. kishini tashkil etgan holda, ulardan 1.433.230 kish yoki urushga yaroqli odamlarning 60% frontga olindi.
Urush yillarida O‘zbekiston frontiga 2 090 samalyot, 17 342 aviamotor, 2 318 000 aviabomba, 330 000 parashut, millionlab snaryadlar v.b. mahsulotlar yubordi.
Urush yillarida Respublika dehqonlari 4 806 ming tonna paxta, 1 282 ming tonna don, 54,1 ming tonna meva, 159 ming tonna go‘sht v.b. ko‘plab mahsulotlar yetkazib berildi.
Urush yillarida O’zbekiston
Insoniyat tarixida har tomonlama eng og‘ir va qirg‘inli bo‘lgan ikkinchi jahon urushida erishilgan umumiy g‘alabaga O‘zbekiston, xususan O‘zbek xalqi ham munosib hissa qo‘shdi va bu bilan haqli ravishda faxrlanadi.
Urushning dastlabki kunlaridan boshlab butun mamlakatda bo‘lgani kabi O‘zbekistonda ham umumiy safarbarlik e’lon qilindi. Bunga asosan respublika aholisining mehnatiga yaroqlilaridan 3/2 qismi frontga ketdi.
O‘zbek o‘g‘il-qizlari urushning barcha jangohlarida mardlik va jasorat namunalarini ko‘rsatib jang qildilar. Tarixiy Brest qalasining qahramon himoyachilari ichida N.Sodqiov, A.Abdullaev, A.Arslonbekov, S.Boytemirov, A.Aliev, T.Xidirov, U.Utaev kabi o‘zbek farzanlari bor edi.