Reja: Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlarning ierarxik tuzilishi

---

2-mavzu. Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar va ularni ifodalash usullari 
Reja: 
1. Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlarning ierarxik tuzilishi. 
2. Model va modellashtirish jarayonining ma’nosi. 
3. Iqtisodiy-matematik modellar tasnifi. 
4. Iqtisodiy-matematik modellashtirish bosqichlari. 
 
Bozor iqtisodiyoti sharoitida iqtisodiy jarayonlarni modellashtirish o‘ziga xos 
xususiyatlarga ega. CHunki, birinchidan, bozor tavakkalchilik va noaniqlik 
elementlariga ega; ikkinchidan, resurslarning chegaralanganligi; uchinchidan, 
ishlab chiqaruvchilar va iste’molchilar o‘rtasida raqobatning mavjudligi; 
to‘rtinchidan, iqtisodiy ko‘rsatkichlarni istiqboldagi holatini oldindan ko‘ra bilish 
va boshqalar. Iqtisodiy jarayonlar turli xil va bir-biridan aniq bir belgilari bilan 
farqlanadi. 
Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar murakkab ierarxik tuzilishga ega. Ierarxiya – ko‘p 
bosqichli tizim bo‘lib, unda biror bir elementning o‘zgarishi butun tizimning 
o‘zgarishiga sabab bo‘lishi mumkin.
 
«Iqtisodiy-matematik usullar va modellar» fani 
o‘rganishi lozim bo‘lgan 
muammolar: 
-
Korxonalar va firmalarda matematik usullarni qo‘llash; 
-
CHegaralangan resurslardan optimal foydalanish;
 
-
Raqobatchi firma va korxonalar strategiyalarining optimallash va 
muqobillashtirish;
 
-
Iste’molchining xatti-harakati;
 
-
Zaxiralarni optimal boshqarish;
 
-
Ommaviy xizmat ko‘rsatish modellarini qo‘llash;
 
-
Optimallashtirish masalalari va ikkilanganlik nazariyasi;
 
-
Makroiqtisodiy jarayonlarni modellashtirish;
 
-
Tarmoqlararo balansda agregirlash;
 
-
Noaniqlik va tavakkalchilik sharoitida qaror qabul qilishning matematik 
modellarini tuzish;