g birikishi aso sid a tu rli xil chiziqlifunksional tuzilm alar tarkib topadi.
Shartli belgilar: R – rahbar, В – boshliq, U – u sta, F – funksional rahbar,
Sh – shtab, 1,1; 1,2; 1,3 – funksional bo'lim lar.Chiziqli tuzilm a uning
quyi boshqaruv bo‘g ‘inlari yuqori bosqichdagi rahbarga bevosita
bo'ysunishi bilan tavsiflanadi.Chiziqli tuzilm ada har bir xodim b itta
rahbarga bo‘ysunadi va Yuqori tizim bilan faqat u orqali bog'langan
bo'ladi.Chiziqli tu zilm an in g ijobiy tom onlari unin g oddiy, ishonchli,
Kam xarjligidir. H ar bir rahbar bu tu n m ehnat jam oasi faoliyati
natijalari b o 'y ich a jav o b g ar. Bu s tra te g ik va jo riy qarorlarni qabul
Qilish huquqi m arkazlashishiga olib keladi.C hiziqli tu z ilm a la rn i hal e
tilu v c h i m a sa la la r d o irasi k e n g Bo'lm agan, buni m asalalar
yechilishi oson bo'lgan hollarda qo'llash M aqsadga m uvofiqdir.Sof
holda chiziqli boshqaruv juda kam , asosan, brigada, bo'lim , Shirkat,
kichik korxonalarda qo'llaniladi.C h iziq li tu z ilm a n in g a s o s iy k a m
c h ilig i sh u n d an iborat-ki, B o 'g 'in la r koordinatsiyasi p uxta bo'lm
aydi. R ahbar universal mutaxassis bo'lishi va unga bo'ysunuvchi barcha
bo'g'inlar faoliyatining Ham m a tom onini qam rab olishi
lozim.Funksional tuzilm a – m enejm ent vazifalarining funksional B o 'g
'in la r va ra h b a rla r o 'rta s id a ta q sim la n ish ig a aso slan ad i. U B
o sh q aru v n in g m u rak k ab lash u v i va ix tiso slash u v rivojlanishi
bilan bog'liq holda vujudga kelgan.F u n k sio n a l tu z ilm a d a b o sh q
a ru v c h i k o 'rs a tm a la r n isb a ta n M alakali bo'ladi, lekin
yakkaboshchilik tam oyiliga rioya qilinm aydi. Funksional b o 'g 'in lar
soni ortishi bilan har bir b o 'g 'in m ustaqil Ravishda hal etuvchi m
asalalar doirasi torayib boradi. M uam m oning m ohiyati h ar bir b o 'g
'in o'z m asalasini birinchi navbatda hal Qilishdan m anfaatdor bo'lishida
em as, balki b itta ham b o 'g 'in bu M asalani yetarli darajada
asoslangan holda va to 'g 'ri hal qila olmasligi, yechim lar m aydalashib,
to'liq bo'lm ay qolishidadir. Bu boshqaruvni m urakkablashtirib, un in g
sam aradorligini kam aytiradi.Chiziqli tuzilm ani tashkil etish va
funksional tuzilm aning kam – Chiliklari quym a, biriktirilgan tuzilm alar
– chiziqli-shtabli, chiziqlifunksional va boshqa tu zilm alarning vujudga
kelishiga sabab bo'ldi.
C hiziqli-shtabli tu zilm ad a chiziqli tu zilm a asos qilib olinadi, Lekin b o
sh q aru v n in g quyi b o ‘g ‘inga ega h ar bir bo ‘g ‘inida ayrim M uhim
m u am m o lar b o 'y ich a sh tab lar tuziladi. S h tab lar m alakali
Qarorlar tayyorlaydilar, lekin chiziqli tuzilm a rahbari tasdiqlab, quyi
Darajaga yuboradi. U sh tab tavsiyalarini koordinatsiya qiladi, muv o fiq
la sh tira d i va n a tija d a , a g a r v a z ifa la r m iqdori k o ‘p b o ‘lsa, B o
shqaruv sifati yaxshilanadi.V azifalar m iqdori ko‘p bo'lsa, chiziqli tuzilm
a rahbarining vazifalari ham ortadi. S hu sababli, am aliyotda boshqa q o
'sh m a tu zilm alar vujudga keldi.