Reja: I. Karimovning “Tarixiy xotirasiz kelajak yo'q” asarida vatanimiz tarixini yoritish va o'rganish asoslarining ishlab chiqilishi

5. Zardushtiylikning vujudga kelishi. «Аvesto» - vatanimiz tarixini o'rganishda muhim manba.
 
Akademik YA. G’ulomovning 1959 yilda nashr etilgan «Xorazmning sug’orilish tarixi» asaridan ayonki, bu hududda qadim davrlardayok murakkab sug’orish tizimlari va shahobchalari (kanallar, to’g’onlar, chig’irlar) bo’lgan, ular aniq hisob-kitob asosida barpo etilgan. Demak sug’orma dehqonchilikning muhim asoslari o’sha paytlardayok mavjud bo’lgan. Muallif aniq dalillarga tayangan holda bu o’lka inson tsivilizatsiyasining dastlabki o’choqlaridan biridir, degan asosli xulosaga kelgan edi. Darhaqiqat vaqtlar o’tishi bilan odamlarning hayotiy kuzatuvchanlik qobiliyatlari asta-sekin yuksalib bordi. Natijada esa xayotga, mehnat jarayonlariga munosabatlar o’zgarib, ijobiy tomonga yuksalib bordi. Bu holatlar o’z natijasini bera boshladi va ular sekin-asta hunarmandchilikni, dehqonchilik va chorvachilikni kashf etdilar. Bu, albatta xo’jalikning ilg’or unumdor shakli edi. SHu boisdan tarixchi olimlar bu jarayonni tsivilizatsiya tomon qo’yilgan muhim odim, deb hisoblaydilar. Dehqonchilik va chorvachilikning Markaziy Osiyoda bundan 7-6 ming yil avval ilk asoslari paydo bo’lgan.
«Zamonbobo va Capazm» madaniyati dalolat beradiki, Zarafshon vohasi yurtimizdagi qadimiy dehqonchilik mintaqalaridan biri hisoblangan. U eneolit davriga to’g’ri keladi. Qadimgi dehqonchilik O’zbekiston janubi hamda Xorazm vohasida mavjud bo’lgan. SHu davrda odamlar o’troq yashashga o’ta boshladilar, natijada sug’orma dehqonchilik vujudga kela boshlagan. CHust madaniyatining tahlili shuni ko’rsatadiki, Farg’ona vodiysida ham o’troq dehqonchilik mavjud bo’lgan va ko’plab katta kichik qishloqlar yaratilgan. Toshkent vohasida, Xususan Ohangaron atrofida ham qadimdan dehqonchilik bilan shug’ullanib kelganlar.
Xulosa qilib aytganda, yuqorida bildirilgan fikrlardan yaqqol namoyon bo’lib turibdiki, qadim Turkiston hududi insoniyat taraqqiyotining muhim o’choqlaridan biri.


Adabiyotlar:
1. O’zbekiston tarixi T., «YAngi asr avlodi» 2003 y. 7-20 betlar.
2. Istoriya Uzbekistana. T. Universitet, 2004 g. s. 4-7.
3. O’zbekiston tarixi - Toshkent Davlat universiteti - T. Universitet, 1997 yil. 16-23-betlar.