Reja: geografik kartalar haqida tushuncha

GEOGRAFIK KARTA VA ATLASLARDAN FOYDALANISH USULLARI.
MARUZA.
REJA:
1.GEOGRAFIK KARTALAR HAQIDA TUSHUNCHA.
2.GEOGRAFIK ATLASLAR TA’RIFI VA TASNIFI.
Geografik kartala g’oyatr ko’p va xilma- hildir.Kartalar ularni o’rganish ,hisobga olish saqlash va boshqa maqsadlar uchun tasniflanadi.Kartalarni ilmiy asosda tasniflash ularning alohida turlariga xos bo’lgan xusuisiyatlar va qonuniyatlarini o’rganishni osonlashtiradi.Shuningdek, u kartografik ishlab chiqarishni tashkil etishda o’z aksini topadi va korxona ishini samarali yo;lga qo’yishda yordam beradi.Geografik kartalarni tasniflashda ularda tasvirlangan hududnung maydoni,kartaning masshtabi,mazmuni,maqsadi,matematik asosi ,davri,nashr qilingan joyi,yili,tiliva boshqa xususiyatlari asos qilib olinishi mumkin.Har qanaq ilmiy tasnif qator mantiqiy talablarni qoniqtirishi kerak.
Birinchidan-umumiy tushunchadan xususiy tushunchaga o’tishda ketma-ketlik bo’lishi shart.
Ikkinchidan- tasnifning har bir pog’onasida bo’lishning ma’lum aniq belgisini qo’llash zarur.
Uchinchidan- keng tushunchani ancha tor tushunchalarga bo’lgan paytda ,ularni umumiy yig’indisi keng tushuncha hajmiga teng kelishi kerak
Masshtabning yirik-maydaligiga qarab kartalar quydagi uchta guruhga bo’linadi.
-yirik masshtabli(masshtabi 1:100000 va undan yirik)
-o’rta masshtabli (masshtabi 1: 200000 dan 1:1000000 gacha)
-mayda masshtabli(masshtabi 1:1000000 dan mayda)
Masshtabi 1:100000 va undan yirik bo’lgan umumgeografik kartalar topografik kartalar deyiladi.
Bu kartalarda hudud topografik jihatdan aniq va mukammal tasvirlanadi.Shuning uchun ham topografik kartalar hududni aniq va mukammal o’rganish hamda tekshirish, turli inshootlar qurish ,shuningdek , aniq o’lchash va hisoblash ishlarida keng qo’llaniladi.
Masshtabi