Reja: Futbol o’yini paydo bo’lishi


Mavzu 2.   Futbol о‘yini texnikasi va taktikasining tavsifi



Download 312,17 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/2
Sana01.08.2021
Hajmi312,17 Kb.
#134581
1   2
Bog'liq
Futbol о‘yini qoidasi maydon va jihozlar o’lchami

Mavzu 2.

 

Futbol о‘yini texnikasi va taktikasining tavsifi. 

Futbol 

ommoviy 


jismoniy 

rivojlantirishning, 

kishilar 

salomatligini 

mustahkamlash-ning eng ommabop vositasi hisoblanadi. 

Mamlaatimizda  millionlab  kishilar  ushbu  sport  turi  bilan  muntazam 

shugullanadilar. 

Futbol chinakam atletik o’yin. U tezkorlik, chakkonlik, chidamlilik, kuchlilik, va 

sakrovchanlikni  rivojlantirishga  yakindan  yordam  beradi.  Futbolchi  o’yin 

paytida  xaddan  tashkari  ko’p  ish  bajaradi.Bu  esa  odamni  funksional 

imkoniyatlarini  oshiradi.Ma’naviy-irodaviy  xislatlarini  tarbiyalashga  yordam 

beradi.Charchok  ortib  borayetgan  sharoitda  ko’p  va  xilma  xil  harakatlar  qilish 

yuksak  o’yin  faoliyatini  saklab  turishuchun  zarur  bo’lgan  irodaviy  xislatlar 

namoish etishni talab etadi. 

Futbol  o’yining  rigizida  o’yinchilarni  umumiy  maksad  galabaga  intilish 

birlashtirib  turgan  jamoalardan  ikkitasining  kurashi  yetadi.Galabani  qo’lga 

kiritishga  intilish  futbolchilarni  jamoa  bo’lib  harakat  qilishga  bir-biriga  uzaro 

yordam berishga urgatadi, tarbiyaviy ahamiyat kasb etadi. Futbol o’yini vaqtida 

har bir o’yinchi uzining shaxsiy imkoniyatlarini kursatish imkoniyatiga ega. 



 

Futbol  mashg’ulotlari  va  musoboqalarini  ko’pincha  iqlim  va  meteorologiya 



sharoiti  keskin  uzgarib  ketadigvn  sharoitda  qariyb  bir  yil  buyi  davom  etgani 

uchun,  bu  o’yin  jismoniy  jixatdan  chinikishga  ham  organizmning  qarshilik 

kursatish  qobiliyati  ortishi  va  adabtatsiya  imkoniyatlari  kengayishiga  ham 

yordam beradi. 

Boshka sport turlaridagi mashg’ulotlarda ko’pincha futboldan qo’shimcha sport 

turi sifatida foydalaniladi. Buning sababi shundaki,futbol spolrtchining jismoniy 

rivojlanishiga  aloxida  ta’sir  etadi,  shuning  uchun  tanlangan  sport  ixtisosidan 

yaxshi tayergarlik kurishga yordam berishi mumkin. 

Texnik  usullar  bu  futbol  o’yinini  vujudga  keltirish  vositasidir.  Yuksak  sport 

natijalariga erishish uchun ko’p jixatdan ana shu xilma-xil vositalarni kanchalik 

tulik bo’lishiga, rakib jamoa o’yinchilari qarshilik kursatayetgan, ko’pincha esa 

charchok  orta  borayetgan  sharoitda  o’yin  faoliyatidagi  turli  xolatlarda  ularni 

kanchalik moxirlik bilan,samarali qo’llanishga boglik. 

O’yin  taktikasi  o’yinchilarni  rakib  ustidan  galaba  kozonishiga  karatilgan 

individual va jamoaviy harakatlarni tashqil qilishni ,ya’ni jamoa futbolchilarini 

muayyan rejaga binoan aynan shu ,anik rakib bilan muvvoffokiyatli kurash olib 

borishga imkon beradigan birgalikdagi harakatlar tushiniladi. 

Taktikadagi  asosiy  vazifa  xujum  va  ximoya  harakatlarini  maksadga  erishtira 

oladigan eng qo’lay vosita, usul va formalarni belgilashdan iborat. 

Mavzu 3

 .

Futbol о‘yini texnikasi va taktikasining tasnifi. 



Futbol o’yini tasnifiga: o’yinchilarni maydondagi harakatlanish texnikasi, ya’ni 

yurish , yugurish,sakrash, burulishlar kiradi. 

Bundan  tashkari  maydon  o’yinchisini  texnikasi  ya’ni  to’pga  zarba  berish,oyok 

bilan  kaftni  ichki  tomoni  bilan,  oyoq  yuzi  ichki  qismi  bilan,  oyoq  yuzi  tashqi 

qismi bilan, oyoq uchi bilan, tovon bilan. 



 

Kalla bilan-pishona bilan, pishona yoni bilan.  



To’pni  olib  yurish-  oyoq  yuzi  tashqi  qismi  bilan  ,  oyoq  yuzi  urta  qismi  bilan, 

oyoq yuzi ichki qismi bilan, oyoq uchi bilan, oyoq kafti ichki qismi bilan,  

 Kalla bilan - pishona bilan. 

 Aldash harakatlari. 

 Oyoqni to’p ustidan utkazib(kochish) finti. 

 Tepib fint qilish. 

 To’pga kalla urib fint qilish. 

 Sirpanib(tashlanib),(shipagat kilib),to’pni olib kuyish. 

 Yelka bilan turtib to’pni olib kuyish. 

 Darvazabon o’yin texnikasi. 

 To’pni ilib olish. 

 To’pni yuqoridan ilib olish. 

 To’pni yuqoridan sakrab ilib olish. 

 To’pni yendan ilib olish. 

 To’pni yikilib ilib olish. 

 Futbol о‘yini taktikasining tasnifi. 

 Futbol  о‘yini  taktikasining  tasnifi  ikki  bo’limga  xujum  vaximoyadagi  taktik 

harakatlarga bo’linadi. 

 Hujumdagi  taktik  harakatlarga-individual,guruhli,jamoaviy  taktik  harakatlar 

kiradi.  Uz  navbatida  individual  taktik  harakatlar  darvazabon,  maydon 

o’yinchisini individual taktik harakatlarga bo’linadi. 



 

 Guruxli taktik harakatlarga kombinatsiyalar kiradi. 



 Jamoaviy taktik harakatlarga esa kombinatsiyalar kiradi. 

 Darvozabonlar  ham  maydon  o’yinchilarini  ham  to’p  bilan  hamda  to’psiz 

harakatlanadilar. 

 Himoyadagi  taktik  harakatlarga-individual,guruhli,jamoaviy  taktik  harakatlar 

kiradi. 

 Himoyadagi  taktik  harakatlar  ham  darvazabon,  maydon  o’yinchisini 

ximoyadagi taktik harakatlarga bo’linadi.  

 Himoyadagi  guruhli  taktik  harakatlarga  Straxovka,Devor,Suniy  o’yindan 

tashkari xolatlar kiradi. 

 Jamoaviy  taktik  harakatlarga  o’yin  tizimlari  1+4+2+4,  1+4+3+3  ,1+4+4+2  , 

1+4+4+2 kombinatsiyalar kiradi 

Futbol о‘yin maydoni 

О‘lchamlar. 

О‘yin  maydoni  tо‘g‘ri  burchak  shaklida  bo’ladi.  Yon  chiziqlar  darvoza 

chizig‘iga  nisbatan  uzunroq  bo’lishi  kerak.  Uzunligi:  120m,  90m.  Eni:  45m, 

90m.  Halqaro  matchlarda.  Uzunligi:  minimum  100m.  maksimum  110m.  Eni: 

minimum 64m. maksimum 75m. 

Belgilar. 

Maydon uchun belgilar chiziqlar yordamida amalga oshiriladi. Bu chiziqlar ular 

chegaralab  turgan  maydonga  kiradi.  O’yin  maydonini  chegaralab  turgan  2  ta 

uzun chiziqlar yon chiziklar 2 ta qisqasi darvoza chiziqlari deyiladi. Xar qanday 

chiziq eni 12 sm dan oshmasligi kerak. О‘yin maydoni urta chiziq yordamida 2 

yarim  qismga  bo’linadi.  О‘rta  chiziq  о‘rtasida  maydon  markazi  belgilanadi. 

Maydon markazidan 9,15m radiusda aylana о‘tkaziladi. 

Darvoza maydoni. 



 

Darvoza  maydoni  har  ikkala  yarim  qismining  oxirida  qо‘yidagicha  bо‘ladi. 



Darvozaning  har  qaysi  ustuni  ichki  tomonidagi  nuqtadan  5,5  m  masofada 

darvoza  chizigiga  tug‘ri  burchak  qilib  maydon  ichiga  2  chizik  tortiladi.  5,5  m 

masofada  bu  chiziqlar  darvoza  chizig‘iga  parallel  qilib  boshka  chiziq  bilan 

birlashtiriladi. Bu chiziqlar va darvoza chizig‘i chegaralab turgan zona, darvoza 

maydoni deyiladi. 

Jarima maydoni. 

Jarima maydoni har ikkala yarim qismining oxirida kuyidagicha bо‘ladi. 

Darvozaning  har  kaysi  ustuni  ichki  tomonidagi  nuqtadan,  16,5m  masofa-da 

darvoza  chizig‘iga  tо‘g‘ri  burchak  qilib,  maydon  ichiga  ikki  chiziq  tortiladi. 

16,5m  masofada  darvoza  chizig‘iga  parallel  xolatda  boshqa  chiziq  bilan 

birlashtiriladi.Bu  chiziqlar  va  darvoza  chizig‘i  chegaralab  turgan  zona  jarima 

maydoni  deyiladi.  Har  qaysi  jarima  maydoni  ichida  darvozaning  ikki  ustuni 

о‘rtasida bir hil masofada joylashgan nuqtadan 11 m masofada 11 metrlik belgi 

quyiladi. Jarima maydonchasi tashqarisida 11 metrlik nuqta markaz qilib olinib 

9,15 m. masofada aylana chiziladi.  

Bayroqlar 

Maydonning har qaysi burchaklarida balandligi 1,5 m dan oshmagan, uchi о‘tkir 

bо‘lmagan  bayroq  о‘rnatiladi.  Bayroqlar  о‘rta  chiziqning  har  ikkala  tomonida, 

yon chiziqdan 1m masofadagi uzoqlikda о‘rnatilishi mumkin. 

Burchak sektori. 

Burchak  bayrog‘ilaridan  о‘yin  maydoni  ichiga  qarab  1m  radiusda  aylana 

tortiladi. 

Darvoza. 

Har  qaysi  darvoza  chizig‘ining  markazida  darvoza  joylashadi.  Ular  burchak 

bayroqlari  bilan  bir  xil  masofada  joylashgan,  tepadan  gorizontal  tusin  bilan 

birlashtirilgan ikki vertikal xolatdagi ustundan iborat. Ustunlar oralig‘i - 7,32 m. 




 

Tusinning  pastki  qismidan  tekis  yergacha  bо‘lgan  masofa  –  2,  44  m.  Har  ikki 



ustun  va  tusin  kesishgan  joy  bir  xil  bо‘lishi  va  12  sm  dan  oshmaslik  kerak. 

Darvoza chizig‘ining eni ustunlar va tusin eni bilan bir xil bо‘ladi. Darvoza va 

darvoza  orqasidagi  yerga  tо‘r  о‘rnatiladi.  Tо‘r  ishonchli  о‘rnatilgan  va 

darvozabonga  xalaqit  bermaydigan  bо‘lishi  kerak.  Darvozaning  ustunlari  va 

tusini oq rangda bо‘lishi kerak.  

Futbol tо‘pining о‘lchamlari va sifatlari.Tо‘p 

 

Charmdan yoki shunga о‘xshash materialdan aylana shaklda tayyorlangan 



bо‘ladi. 

 



Aylanasining uzunligi 70sm dan oshmagan va 68 sm dan kam bо‘lmagan 

xolatda bо‘ladi. 

 

Musobaqa  boshlanish  vaqtida  450  grammdan  oshmagan  va  410 



grammadan kam bо‘lmagan bо‘lishi kerak. 

 



Havo bosimi 0,6 – 1,1 atmosfera (600-1100 gramm kv sm) bо‘lishi kerak. 

Yaroqsiz tо‘pni almashtirish. 

Agar tо‘p о‘yin vaqtida yaroqsiz holga kelsa. 

 



О‘yin tо‘xtatiladi. 

 



Tо‘p  yaroqsiz  xolga  kelgan  joydan  «  baxsli  tо‘p  «  о‘yini  bilan  о‘yin 

yangilanadi. 

Agar tо‘p о‘yinda bо‘lmagan vaqtda yorilsa yoki yirtilsa boshlang‘ich zarbada, 

darvozadan  zarbada,  burchak,  jarima,  erkin  zarbalarda,  11m  nuqtadagi  zarbada 

yoki tashlashda. 

 



О‘yin qoidasiga mos ravishda yangilanadi. 

Tо‘p о‘yin vaqtida faqatgina hakam kо‘rsatmasi bilan almashtirilishi mumkin. 

Futbol musobaqalarini tashkil qilish va o’tkazish 

Rasmiy  musobaqalarda  qoidalarda  kо‘rsatilgan  texnik  talablarga  javob 

beradigan tо‘plargagina ruxsat beriladi. 



 

FIFA  tomonidan  о‘tkaziladigan  musobaqa  matchlarida,  quyidagi  3 



markirovkadan  birortasiga  ega  bо‘lgan  tо‘plargagina  foydalanishga  ruxsat 

beriladi. 

Rasmiy logotip “FIFA APPROVED” (FIFA maqullaydi) 

Rasmiy logotip “ FIFA INSPECTED” (FIFA nazorat qilgan) 

yoki “INTERNATIONAL MATCH – BALL STANDARD” 

(Tо‘p xalqaro standartga mos)  

 Tо‘pning  bunday  markirovkasi  uning  rasmiy  tekshiruvdan  о‘tganini kо‘rsatadi 

va  tekshiruv  natijasiga  kura  tо‘p  muhim  texnik  talablarga  mos  ekanligini 

bildiradi. 

Milliy federatsiyalar musobaqa vaqtida faqatgina shu uch markirovkaga ega har 

qanday tо‘plardan foydalanishni talab qilish mumkin. 

Boshqa har qanday matchlardan tо‘p qoida talablariga mos kelishi kerak. 

FIFA  musobaqalarida  va  milliy  federatsiyalar  tashqil  qilgan  musobaqalarda 

tо‘plarga xech qanday savdo sotiqqa oid reklamaga ruxsat berilmaydi, quyidagi 

xolatni hisobga olmaganda ya’ni musobaqa nishoni, musobaqa tashqilotchisi va 

tasdiqlangan  tayyorlovchining  savdo  markasi.Bunday  muhrlarning  soni  va 

о‘lchami, mustaqil reglamenti bilan cheklanishi mumkin  

O‘yinchilar soni. 

Match  har  qaysisida  darvozabonlarni  qо‘shgan  holda  о‘yinchilarning  soni 

11tadan oshmagan ikki jamoa ishtirokida о‘tkaziladi  

Agar jamoalarda о‘yinchilar soni 7ta kam bо‘lsa,match boshlanmasligi mumkin.  

Rasmiy musobaqalar. 

FIFA yoki milliy federatsiyalar tomonidan tashqil qilinadigan har qanday rasmiy 

musobaqalarda 3tagacha о‘yinchilarni almashtirishga ruxsat beriladi. Musobaqa 




10 

 

nizomida  buyurtmaga  kiritiladigan  zahiradagi  о‘yinchi-lar  soni  3dan  7gacha 



uzaro kelishilgan bо‘lishi kerak,bundan ortiq bо‘lishi mumkin emas. 

Boshqa matchlarda. 

Boshqa matchlarda zahira almashtirilishi mumkin, shu shart bilanki: 

*Jamoalar  almashinadigan  о‘yinchilarning  maksimal  sonini  о‘yin  oldidan 

kelishib oladilar  

*Xakam bu haqda match boshlanishidan oldin xabardor qilinishi kerak.  

Agar  hakam  xabardor  qilinmagan  bо‘lsa  yoki  (kelishuv)  match  boshlangunga 

qadar  bir  bitimga  kelinmagan  bо‘lsa  3tagacha  zaxira  almashtirishga  ruxsat 

beriladi. 

Hamma matchlarda. 

Har  qanday  match  boshlanishidan  oldin  hakamga  zaxiradagi  о‘yinchilar 

familiyasi  taqdim  etilishi  kerak.  Shu  usulda  familiyasi  kо‘rsatilmagan 

о‘yinchilar matchda qatnasha olmaydilar. 

Almashtirish tartibi. 

Asosiy о‘yinchilarni zaxiradagi bilan almashtirish quyidagi shartlarda bajariladi. 

*Har  qanday  mо‘ljallangan  almashtirish  haqida  hakam  xabardor  qilingan 

bо‘lishi kerak. 

*Zaxiradagi  о‘yinchi  faqatgina  asosiy  о‘yinchi  maydondan  chiqqandan  sо‘ng 

xakam xushtagidan keyin maydonga chiqadi.  

*Zaxiradagi о‘yinchi о‘yin tо‘xtatilganda faqat о‘rta chiziqdan о‘yin maydoniga 

kiradi.  

*Zaxiradagi  о‘yinchi  maydonga  chiqqandan  sо‘ng  almashtirish  tugallangan 

hisoblanadi. 



11 

 

*Shu vaqtdan boshlab zaxiradagi о‘yinchi asosiy tarkib о‘yinchisi hisoblanadi, 



almashtirilgan о‘yinchi esa asosiy о‘yinchi hisoblanmaydi. 

*Xamma  zaxiradagi  о‘yinchilar  о‘yinga  qatnashish  yoki  qatnashmasliklaridan 

qatiy nazar xakam vakolatlariga bо‘ysunadilar. 

Darvozabonning almashtirilishi. 

Boshqa  har  qanday  о‘yinchilar  darvozabon  bilan  joylarini  almashish-lari 

mumkin shu shart bilanki

*Xakam bu xaqda almashinishdan oldin xabardor kilingan bо‘lishi kerak. 

*Almashinish match tо‘xtaganda amalga oshiriladi.  

О‘yinning qaytadan boshlash. 

Agar о‘yin xakam tomonidan ogoxlantirish berish uchun tо‘xtatilsa: 

*  О‘yin  raqib  jamoa  о‘yinchisi  tomonidan  о‘yin  tо‘xtatilganda  tо‘p  qayerda 

bо‘lsa shu joydan erkin zarba bilan о‘yin yangilanadi. 

Asosiy tarkibdagi va zaxiradagi, chiqarib yuborilgan о‘yinchilar. 

Boshlang‘ich  zarbadan  oldin  chiqarib  yuborilgan  о‘yinchi,  faqatgina  rо‘yxat-

dagi zaxira о‘yinchilardan birortasi bilan almashtirilishi mumkin. 

*Match  protokolida  boshlang‘ich  zarbadan  oldin  yoki  о‘yin  boshlangandan 

sо‘ng  chiqarib  yuborilgan  zahiradagi  о‘yinchini  almashtirishga  yо‘l 

qо‘yilmaydi.  

O‘yinchilar epikirovkasi. 

О‘yinchilar majburiy ekipirovka elementlari hisoblanadi. 

 

Kо‘ylak yoki futbolka. 



 

Kalta  ishton  –  agar  kalta  ishton  tagidan  ichki  kiyim  kiyiladigan  bо‘lsa, 



ichki kiyim rangi kalta ishton rangidan bо‘lishi kerak. 


12 

 



 

Getralar. 

 

Oyoq qalqoni. 



 

Oyoq kiyim .  



Shitlar 

 



Tо‘lik getra bilan yopiladi. 

 



Tо‘g‘ri  keladigan  (  mos  keladigan  )  materialdan  (  rezina,  plastik  yoki 

shunga uxshash) tayyorlanadi. 

 

Yetarli darajada himoya bilan ta’minlaydi. 



Darvozabonlar. 

 



Darvozabonlar  kiyimining  rangi  boshqa  о‘yinchilar  xakam  va  xakam 

yordamchilari kiyimi rangidan farq qilishi kerak.  

Qoida buzilishi va jazo. 

 Shu qoidaning har qanday buzilishida: 

 

О‘yinni tо‘xtatishning xojati yо‘q. 



 

Xakam  о‘yinchining  о‘z  ekipirovkasini  tartibga  keltirishi  uchun 



maydondan chiqishini sо‘raydi. (maslaxat beradi ) 

 



О‘yinchi tо‘p о‘yindan chiqqan vaqtda maydonni tashlab chiqadi (chiqib 

ketadi) agar shu paytgacha u о‘z ekipirovkasni tartibga keltirmagan bо‘lsa. 

 

Xakam  talabi bilan  о‘z  ekipirovkasini tartibga keltirish uchun maydonni 



tashlab chiqqan har qanday о‘yinchi, xakam ruxsatisiz yana maydonga  qaytishi 

mumkin emas. 

 

О‘yinchi  yana  maydonga  chiqishi  mumkin,  qachonki:  tо‘p  о‘yindan 



chiqsa.  Shu  qoidani  buzganligi  sababli  maydondan  chiqishi  sо‘ralgan  о‘yinchi 

(yoki  yana  kaytayotgan  )  xakam  ruxsatisiz  maydonga  chiqsa  sariq  kartochka 

kо‘rsatish bilan ogoxlantirish oladi.  

О‘yinni qaytadan boshlash. 

 Agar xakam ogoxlantirish berish uchun о‘yinni tо‘xtatsa : 



13 

 



 

О‘yin qarshi jamoa о‘yinchisi tomonidan xakam о‘yinni tо‘xtatgan vaqtda 

tо‘p  qayerda  bо‘lsa,  shu  joydan  erkin  tо‘p  tepish  bilan  о‘yin  qaytadan 

boshlanadi.  

Hakam. 

Hakam vakolati. 

Har  qanday  match  hamma  vakolatga  ega  bo’lgan  hakam  tomonidan  nazorat 

qilinadi va о‘yin qoidasiga rioya qilinishini ta’minlaydi. 

Hakamning huquqi va majburiyatlari. 

Hakam: 


 

О‘yin Qoidasiga rioya qilinishini ta’minlaydi. 



 

Matchning borishini о‘z yordamchilari bilan nazorat qiladi. 



 

Foydalaniladigan  har  kanday  to’pni  2  Qoida  talablariga  mos  kelishini 



ta’minlaydi.  

 



О‘yinchilar kiyimi 4 Qoida talablariga mos kelishini ta’minlaydi. 

 



О‘yin xronometrajini va matchni yozib boradi. 

 



U о‘z ixtiyoriga kо‘ra о‘yinni tо‘xtatishi vaqtinchalik tо‘xtatishi yoki har 

qanday qoida buzilishida о‘yinni umuman tо‘xtatib qо‘yishi mumkin. 

 

Tо‘xtatishi,  vaqtinchalik  tо‘xtatishi  yoki  har  qanday  chetdan  bо‘lgan 



aralashuvga matchni umuman tо‘xtatib qо‘yish mumkin. 

 



Matchni  tо‘xtatadi,  agar  uning  fikricha  о‘yinchi  jiddiy  jaroxat  olgan  va 

о‘yinchini maydondan olib chiqilishini ta’minlaydi. 

 

Agar uning fikricha о‘yinchi unchalik ahamiyatga ega bо‘lmagan jaroxat 



olgan  bо‘lsa  tо‘p  о‘yindan  chiqmaguncha  о‘yinni  davom  ettirishiga  ruxsat 

berishi mumkin. 

 

О‘yinchidan  qon  oqayotgan  bо‘lsa,  uning  maydondan  chiqishini 



ta’minlaydi.Xakam  qon  oqishining  tо‘xtaganiga  ishonch  xosil  qilib,  signal 

berganidan sо‘ng о‘yinchi maydonga qaytishi mumkin. 




14 

 



 

Qachonki о‘yinchi birdaniga bir nechta qoida buzilishiga yо‘l qо‘ysa, uni 

muhimrok ( og‘irroq ) bо‘lgan qoida buzilishi uchun jazolaydi. 

 



Ogoxlantirishi  yoki  chiqarib  yuborish  bilan  jazolanadigan  qoida 

buzilishlariga  yо‘l  qо‘ygan  о‘yinchilarga  nisbatan  intizom  choralarini  qabo’l 

qiladi. U bunday choralarni tez qabo’l qilishga majbur emas, lekin tо‘p о‘yindan 

chiqqan zaxotiyoq qabo’l qilishi keark. 

 

О‘zlarini tarbiyali, madaniyatli tutmagan jamoa rasmiy kishilarga nisbatan 



chora  qabo’l  qiladi  va  о‘z  ixtiyoriga  kо‘ra  maydondan  (  texnik  zonadan  ) 

chiqarib yuborishi mumkin. 

 

Xakam  о‘zi  kо‘rmay  qolgan  xolatlar  bо‘yicha  о‘z  yordamchilari 



tavsiyasiga asoslanib harakat qiladi. 

 



Begona shaxslar maydonda bо‘lmasliklarini ta’minlaydi. 

 



Match vaqtinchalik tuxtatilgandan keyin uni yangilaydi. 

 



Match  davomida  о‘yinchilarga  yoki  jamoaning  rasmiy  shaxslariga 

nisbatan  qо‘llanilgan  intizom  choralari  va  har  xil  matchdan  oldin,  match 

davomida yoki matchdan sо‘ng yuz bergan xolatlar bо‘yicha tegishli tashqilotga 

bildirishnoma beradi.  

Hakam qarori. 

О‘yinga bog‘liq voqealar bо‘yicha xakam qarori qat’iy hisoblanadi. Hakam о‘z 

qarorini  faqat  shunday  xolatlarda  о‘zgartirishi  mumkin,  agar  u  qarorini  xato 

ekanligini  yoki  yordamchilari  tavsiyasi  bilan  tushunib  yetsa,  lekin  shu  shart 

bilanki u xali о‘yinni yangilamagan bо‘lsa  

Hakam yordamchilari. 

Majburiyati. 

Ikkita  hakam  yordamchisi  tayinlanadi  va  ularning  vazifasiga  (  hakam  qaroriga 

bog‘liq ) signal berish kiradi:? 

 



Qachonki tо‘p maydon chizig‘idan tashqariga tо‘liq chiqsa. 


15 

 



 

Qaysi jamoa burchak tо‘pi, darvozadan zarba yoki tо‘p tashlash xuquqiga 

ega. 



 



Qachon о‘yinchi о‘yindan tashqari xolatda bо‘lganligi uchun jazolanadi. 

 



Qachonki о‘yinchi almashtirish tо‘g‘risida iltimos bo’lsa. 

 



Hakam kо‘rish maydonidan tashqarisida yuz bergan intizomsiz xulk yoki 

boshqa har qanday xolatlar bо‘yicha. 

 

Qachonki qoida buzilishi sodir etilganda bosh hakamdan kо‘ra shu joyga 



hakam  yordamchilari  yaqin  bо‘lgan  xolatlarda  (  qisman  jarima  maydonida  yuz 

bergan qoida buzilishlari ham kiradi.) 

 

Shunday  hollarda  ya’ni  qachonki  11m  jarima  tо‘pi  bajarilayotganda 



darvozabon  tо‘pga  zarba  berilishidan  oldin  joyidan  oldinga  siljisa,  tо‘p  esa 

chiziqni kesib о‘tsa.  

Yordam. 

Yordamchilar  hakamga  matchni  о‘yin  qoidasiga  mos  utkazilishiga  yordam 

beradilar. Yordamchilar 9,15m masofasiga rioya qilishiga yordam berish uchun 

maydon doirasiga kirish mumkin . 

Hakam  о‘z  yordamchisini  asoslanmagan  aralashuv  yoki  qupol  muomala 

holatlarida vazifasidan ozod qiladi va tegishli tashqilotga bildirishnoma beradi. 

Match davomiyligi. 

О‘yin vaqti. 

 О‘yin  45  minutdan  2  taym  davom  etadi.  (agar  hakam  va  ikki  jamoa  vakillari 

boshqa  variantni  kelishmagan  bо‘lsa)  Har  qanday  о‘yin  vaqtini  о‘zgartirish 

tо‘g‘risidagi kelishuvga ( masalan yorug‘likning yetishmasligi sababli har qaysi 

taymning  40  minutgacha  qisqartirilishi  )  о‘yin  boshlangunga  qadar  erishilgan 

bо‘lishi kerak va bu holat musobaka talablariga javob berishi kerak.  

Taymlar oralig‘idagi tanaffus 




16 

 

О‘yinchilar 2 taym oralig‘ida tanaffus olishlariga xaqlari bor. Taym oralig‘idagi 



tanafus 15 minutdan oshmasligi kerak. Musobaqa tartibida taymlar oralig‘idagi 

tanafus  vaqti  kо‘rsatilgan  bо‘lishi  kerak.  Taymlar  orasidagi  tanaffusning 

davomiyligi faqat hakamning roziligi bilan о‘zgartirilishi mumkin. 

Qushib berilgan vaqt. 

Quydagi xolatlarga ketgan vaqt ikki taymning har qaysisiga qо‘shib beriladi.  

 



О‘yinchilarni almashtirishga. 

 



О‘yinchining jaroxatini jiddiyligini aniqlashga. 

 



Jaroxatlangan  о‘yinchilarga  tibbiy  yordam  kо‘rsatish  uchun  ularni 

maydon tashqarisiga olib chiqishga. 

 

Qasddan о‘yin vaqtini chuzish 



 

Boshqa har qanday xolatlarda. Qо‘shib berilgan vaqtning davomiyligini 



faqat hakam aniqlaydi.  

11- Metrlik tо‘p. 

Har qaysi ikki taymning asosiy vaqtning oxirgi daqiqasida yoki qо‘shib berilgan 

vaqtning  oxirgi  daqiqasida  belgilangan  11  metrlik  jarima  tо‘pi  uchun  aloxida 

vaqt ajratiladi. 

Oxirigacha о‘ynalmagan match. 

Agar musobaqa nizomida boshqacha holatlar bо‘lmasa oxirigacha о‘ynalmagan 

match qayta о‘ynaladi.  

О‘yin boshlanishi va yangilanishi. 

Dastlabki shartlar. 

 Match  boshlanishidan  oldin  qur’a  tashlash  о‘tkaziladi  va  jamoalardan  biri 

darvozani tanlash huquqini oladi. 

Qarshi jamoa matchda boshlang‘ich zarbani bajaradi. 



17 

 

Qur’a tashlash tufayli darvozani tanlagan jamoa, ikkinchi taymda boshlang‘ich 



zarbani bajaradi. 

Matchni ikkinchi taymida jamoalar darvoza almashadilar. 

Boshlang‘ich zarbani bajarish holatlari. 

1.Hamma о‘yinchilar о‘z maydonida bо‘lishlari kerak. 

2.Boshlang‘ich  zarbani  bajarish  xuquqini  qо‘lga  kirita  olmagan  jamoa 

о‘yinchilari  tо‘p  о‘yinga  kiritilmaguncha  tо‘pdan  9,15m  masofa  uzoqlikda 

turishlari kerak. 

3.Tо‘p harakatsiz xolatda maydon markazida turadi. 

4.Hakam signal beradi. 

5.Tо‘pga  zarba  berilib  tо‘p  oldinga  harakatlangandan  sо‘ng  tо‘p  о‘yinda 

hisoblanadi. 

6.Boshlang‘ich zarbani bajargan  о‘yinchi tо‘p boshqa  о‘yinchiga tegmaguncha 

ikkinchi marta tegishga xaqqi yо‘k. 

Jamoalardan  biri  gol  urgandan  sо‘ng  boshlang‘ich  zarba  boshqa  jamoa 

о‘yinchisi tomonidan bajariladi. 

Qoida buzilishi va jazo. 

 Agar  boshlang‘ich  zarbani  bajargan  о‘yinchi  tо‘pga  boshqa  bir  о‘yinchi 

tegmasidan oldin ikkinchi marta tegsa . 

1.  Qoida  buzilgan  joydan  raqib  jamoa  о‘yinchisiga  erkin  tо‘p  tepish  xuquqi 

beriladi. 

Har qanday boshlang‘ich zarba bajarish tartibi buzilganda: 

* boshlang‘ich zarba qaytariladi. 

Bahsli tо‘p. 



18 

 

«Bahsli  tо‘p»--  bu  tо‘p  о‘yinda  bо‘lgan  vaqtda  о‘yin  qoidasida  kо‘zda 



tutilmagan  holat  buyicha  vaqtinchalik  tuxtatilgandan  sung  о‘yinni  yangilash 

usulidir. 

 

Bahsli tо‘pni bajarish holati. 



 Hakam  о‘yinni  tо‘xtatganda  tо‘p  qayerda  bо‘lsa  о‘sha  joydan  tо‘pni  tashlab 

beradi. Tо‘p yerga tegishi bilan о‘yin davom etiriladi. 

 

Qoida buzilishi va jazo. 



Bahsli tо‘p qayta о‘ynaladi: 

- Agar о‘yinchi tо‘p yerga tegmasidan oldin tegsa. 

-  Agar  tо‘p  yerga  tekkandan  sо‘ng  maydon  tashqarisiga  chiqib  ketsa  va  bunda 

xech qaysi о‘yinchi tо‘pga tegmagan bо‘lsa. 

Muhim holatlar. 

 Himoyalanuvchi  jamoa  foydasiga  uning  darvoza  maydoni  chegarasida  erkin 

yoki  jarima  tо‘pi  belgilansa  darvoza  maydonining  har  qanday  nuqtasidan 

bajariladi. 

 Xujum  qiluvchi  jamoa  foydasiga  belgilangan  raqib  jamoa  darvoza  maydoni 

chegarasidagi  erkin  tо‘p  darvoza  maydoni  chizig‘idan  qoida  buzilgan  joyga 

yaqin nuqtada bajariladi. 

 Darvoza  maydoni  ichida  vaqtinchalik  tuxtatishdan  sung  о‘yinni  yangilash 

uchun qо‘llaniladigan «bahsli tо‘p», darvoza chizig‘iga parallel holatda darvoza 

maydoni chizig‘ida о‘yin tо‘xtatilgan vaqtda tо‘p qayerda bо‘lgan bо‘lsa shu joy 

yaqinidagi nuqtadan о‘ynaladi. 

Tо‘p о‘yinda va о‘yindan tashqarida. 

Tо‘p о‘yindan tashqarida. 



19 

 

Tо‘p о‘yindan chiqqan hisoblanadi agar: 



-  Tо‘p  yerdan  yoki  xavo  orqali  darvoza  chizig‘idan  yoki  yon  chiziqdan  tuliq 

kesib о‘tsa. 

- О‘yin hakam tomonidan tо‘xtatilsa. 

Tо‘p о‘yinda. 

   Qolgan  hamma  vaqtlarda  tо‘p  о‘yinda  hisoblanadi,  quyidagi  holatlarni  ham 

hisobga olgan xolda. 

-  Tо‘p  darvoza  ustuniga,  tusiniga  yoki  burchakdagi  bayroqqa  tegib  maydonga 

qaytsa. 


- Tо‘p maydonda turgan hakamga yoki hakam yordamchisiga tegib qaytsa.  

Natijani aniqlash. 

Gol. 

Agar  tо‘p  ikki ustun oralig‘i  va tusin ostida  darvoza  chizig‘idan  tо‘liq о‘tsa va 



bunda gol urgan jamoa о‘yin qoidasini buzmagan bо‘lsa, darvozaga tо‘p urilgan 

hisoblanadi.  

G‘olib jamoa. 

О‘yin davomida eng kо‘p tо‘p urgan jamoa g‘olib hisoblanadi. 

Agar  ikkala  jamoada  tо‘plar  nisbati  teng  bо‘lsa  yoki  bitta  ham  tо‘p  urilmagan 

bо‘lsa bunday о‘yin natijasi durang bо‘ladi. 

Musobaqa reglamenti. 

Musobaqa  tartibida  agar  match  durang  natija  bilan  tugasa  qushimcha  vaqt 

tayinlash  yoki  xalqaro  yig‘in  tomonidan  tasdiqlangan  match  g‘olibini  aniqlash 

tartibi tо‘g‘risidagi vaziyat kо‘zda tutilishi mumkin. 

O‘yindan tashqari xolat. 



20 

 

О‘yinchining  о‘yindan  tashqari  xolatda  bо‘lishi  о‘zidan  о‘zi  qoida  bо‘zilishi 



bо‘lib hisoblanmaydi. 

О‘yinchi о‘yindan tashqari xolatda bо‘ladi agar: 

 

Tо‘p  va  oxirgi  raqib  о‘yinchisidan  kо‘ra  raqib  darvoza  chizig‘iga  yaqin 



bo’lsa. 

О‘yinchi о‘yindan tashqari xolatda bо‘lmaydi agar: 

 

U maydonning о‘ziga tegishli qismida bо‘lsa. 



 

U raqib jamoaning oxirgi о‘yinchisi bilan bir chiziqda bо‘lsa yoki 



 

U raqib jamoaning oxirgi 2 о‘yinchisi bilan bir chiziqda bо‘lsa. 



Qoida buzilishi va jazo 

O’yindan  tashqari  holatda  turgan  о‘yinchi  faqat  shunday  hollarda  jazolanishi 

mumkin,  agar  tо‘pga  tegish  vaqtida  yoki  biror  jamoadoshi  tо‘pga  zarba 

berayotgan  vaqtda,  u  hakamning  fikricha  о‘yin  faoliyatiga  aktiv  ishtirok 

etayotgan bo’lsa, aniqrog‘i: 

 



о‘yinga aralashsa yoki 

 



raqibining о‘ynashiga xalaqit bersa yoki 

 



о‘zining joylashgan vaziyatiga kо‘ra ustunlikka ega bо‘lsa. 

Qoida buzilmaydi. 

О‘yindan  tashqari  xolat  hisoblanmaydi  agar  о‘yinchi  tо‘g‘ridan  tо‘g‘ri  tо‘pni 

qabo’l qilsa: 

 

Darvoza maydoni chizig‘idan zarbadan yoki 



 

Yon chiziqdan tо‘p о‘yinga kiritilganda yoki 



 

Burchak tо‘pi tepilganda. 



Qoida buzilishi va jazo. 

 Har  qanday  о‘yindan  tashqari  xolat  qoidasi  buzilganda  hakam  erkin  tо‘p 

tayinlaydi  va  bu  qoida  buzilgan  joydan  raqib  jamoa  о‘yinchisi  tomonidan 

amalga oshiriladi. 

Jarima tо‘pi. 



21 

 

О‘yinchi  quyidagi  6  xolatdan  birortasini  amalga  oshirsa  va  bunda  hakam 



о‘yinchining  harakatini  extiyotsizlik  yoki  о‘ta  jismoniy  zо‘ravonlik  deb 

baxolasa jarima tо‘pga tepish xuquqi raqib jamoaga beriladi : 

 

Raqibga oyok bilan zarba berish yoki zarba berishga harakat qilish. 



 

Chalib yuborish yoki chalib yuborishga harakat qilishi. 



 

Raqib ustiga sakrash. 



 

Raqibga xujum qilishi. 



 

Raqibga qо‘l bilan zarba berish yoki zarba berishga urinish harakat qilish. 



 

Raqibni itarish.  



Jarima tо‘pini tepish xuquqi raqib jamoaga ham berilishi mumkin agar о‘yinchi 

quyidagi 4 ta qoida buzilishiga yо‘l qо‘ysa. 

 

Raqibdan  tо‘pni  olib  qо‘yishda,  tо‘pga  yetib  unga  tegmasidan  oldin 



raqibga tegsa. 

 



Raqibni ushlab qolish. 

 



Raqibga to’purishi. 

 



Qasddan qо‘l bilan о‘ynash(о‘z jarima maydonida turgan darvozabondan 

tashqari)  

Jarima tо‘pi qoida buzilgan joydan bajariladi. 

11 metrlik jarima tо‘pi. 

11-  metrlik  jarima  tо‘pi  yuqorida  kо‘rsatilgan  10  ta  qoida  buzilishining  har 

qaysisida tayinlanadi. Agar bu xolatlar о‘yinchi tomonidan о‘z darvozasi jarima 

maydonida sodir etilsa. 

Bunda  tо‘pning  qayerda  bо‘lishi  hisobga  olinmaydi,  shu  shart  bilanki  tо‘p 

о‘yinda bо‘lishi kerak. 

Erkin tо‘p. 

Erkin  tо‘p  tepish  xuquqi  raqib  jamoaga  beriladi  agar  darvozabon  о‘z  jarima 

maydonida turib quyidagi 5 ta qoidadan birortasini buzsa. 

 

Tо‘pni tashlashdan oldin, qо‘lida 6 sekunddan ortiq tо‘pni ushlab tursa. 




22 

 



 

Tо‘pni tashlagandan sо‘ng, boshqa о‘yinchi tegmasidan yana tо‘pni qо‘l 

bilan ushlasa. 

 



О‘z jamoadoshi tomonidan ataylab oshirilgan tо‘pga qо‘li bilan tegsa. 

 



 О‘z  jamoadoshi  tomonidan  yon  chiziqdan  tashlangan  tо‘pni  qabo’l 

qilishda tо‘g‘ridan tо‘g‘ri qо‘li bilan tegsa.  

Shunday xolatlarda erkin tо‘p tayinlanadi, agar о‘yinchi hakam fikricha: 

 



Havfli о‘ynasa. 

 



Raqibning harakat qilishiga yо‘l qо‘ymasa. 

 



Darvozabonning tо‘pni tashlashiga xalaqit qilsa. 

Qoidada  kо‘rsatib  о‘tilmagan,  boshqa  har  qanday  qoida  buzilishida,  о‘yin 

tо‘xtalib о‘yinchiga ogoxlantirish beriladi yoki maydondan chiqarib yuboriladi. 

Erkin tо‘p qayerda qoida buzilgan bо‘lsa о‘sha joydan bajariladi. 

Intizomni buzuvchilarga qо‘llaniladigan xolatlar. 

Ogoxlantirish bilan jazolanadigan qoida buzishlar. 

О‘yinchi  sariq  kartochka  olish  bilan  ogoxlantirish  oladi,  agar  quyidagi  yetti 

qoidaning birontasini buzsa. 

1. Sportchiga xos bо‘lmagan xatti harakatlar. 

2.  Hakam  qaroriga  namoyishkorona  norozilik  bildirish  (  sо‘z  bilan  yoki 

ishora bilan). 

3. О‘yin qoidasini muntazam buzish. 

4. О‘yinni yangidan boshlashni chо‘zish. 

5.  О‘yinni  burchakdan,  jarima  yoki  erkin  tо‘p  bilan  yangidan  boshlashda 

talab qilingan masofaga rioya qilmasa. 

6. Maydonga hakam ruxsatisiz chiqish yoki qaytish. 

7. О‘zboshimchalik bilan hakam ruxsatisiz maydondan ketish. 

О‘yindan chetlatish bilan jazolanadigan qoida buzishlar. 

 О‘yinchi  qizil  kartochka  kо‘rsatish  bilan  о‘yindan  chetlatiladi.  Agar  quyidagi 

yetti qoidaning birontasini buzsa. 

1. О‘yin qoidasining jiddiy buzilishi. 



23 

 

      2. Zо‘ravonlik, qupollik xatti harakatlari. 



3. Raqibga yoki boshqa shaxsga to’pirish. 

4. Ataylab qо‘l bilan  о‘ynab, raqibning gol urishiga xalaqit  qilish  yoki  aniq 

gol  urishi  imkoniyatidan  maxrum  qilish(bu  о‘z  jarima  maydonida  turgan 

darvozabonga tegishl emas 

5. Erkin tо‘p jarima yoki 11metrlik zarba bilan jazolanidigan qoida buzish bilan 

darvozaga  harakat  qilayotgan  raqibni  aniq  gol  urish  imkoniyatidan  mahrum 

qilish.  

6.  Ranjitadigan  haqoratli  sо‘zlar  yoki  odob  ahloqqa  tо‘g‘ri  kelmaydigan 

ishoralar qilsa. 

7. Bir match davomida 2ta ogoxlantirish olsa 

Maydondan chiqarilib yuborilgan  о‘yinchi maydon chegarasiga yaqin joylar va 

texnik  zonalardan  ham  chiqib  ketish  kerak.Qizil  yoki  sariq  kartochka  faqat 

о‘yinchiga,zaxiradagi  о‘yinchiga  yoki  almashtirilgan  о‘yinchiga  kо‘rsatilishi 

mumkin.  

Jarima va erkin zarbalar. 

Zarba xillari. 

Zarbalar jarima yoki erkin zarbaga bо‘linadi. 

Jarima  zarbasida  bо‘lganidek  xuddi  shunday  erkin  zarbada  ham  tо‘p  zarba 

bajarilayotganda harakatsiz holatda bо‘lishi kerak, zarbani bajarayotgan о‘yinchi 

esa  tо‘p  boshqa  о‘yinchiga  tegmaguncha  ikkinchi  marta  tо‘pga  tegishga  haqqi 

yо‘q. 

Jarima zarbasi. 



 

Agar tо‘p jarima zarbasidan sо‘ng tо‘g‘ridan tо‘g‘ri, qarama qarshi jamoa 



darvozasiga tushsa,gol hisoblanadi. 

 



Agar  tо‘p  jarima  zarbasidan  sо‘ng  tо‘g‘ridan-tо‘g‘ri  о‘z  darvozasiga 

tushsa qarama-qarshi jamoa burchak tо‘pini tepishni qо‘lga kiritadilar.  

Erkin zarba.  



24 

 

(SIGNAL) -Hakam qо‘lini boshi tepasiga kо‘targan xolda erkin zarba haqida 



signal beradi .U qо‘lini shu holatda zarba bajarilib tо‘p biron bir о‘yinchiga 

tegmaguncha yoki о‘yindan chiqmaguncha ushlab turadi. 

Jarima va erkin zarba bajarilish joyi . 

Jarima yoki erkin zarba jarima maydoni doirasida : 

Himoyalanuvchi jamoa tomonidan bajariladigan jarima yoki erkin zarba. 

*Raqib  jamoaning  hamma  о‘yinchilari  tо‘pdan  kamida  9,15m  (10  yard) 

masofada joylashadi. 

 *Tо‘p  о‘yinga  kirmaguncha  raqib  jamoaning  hamma  о‘yinchilari  jarima 

maydoni tashqarisida turadi.  

*Qachonki tо‘p jarima maydonidan tashqariga chiqsa, tо‘p о‘yinda hisoblanadi.  

*Darvoza  maydoni  doirasida  bajarilishi  kerak  bo’lgan  jarima  yoki  erkin  zarba 

uning har qaysi nuktasida bajarilishi mumkin. 

Xujumdagi jamoa tomonidan bajariladigan erkin zarba. 

*Raqib  jamoaning  hamma  о‘yinchilari  tо‘pdan  kamida  9,15m  (10  yard) 

masofada joylashadi.  

*Tо‘p о‘yinda hisoblanadi qachonki tо‘pga zarba berilib, u harakatda bо‘lsa. 

*Darvoza maydonida bajarish uchun tayinlangan erkin zarba, darvoza chizig‘iga 

parallel bо‘lgan darvoza maydoni chizig‘ida qoida buzilgan joy yaqinida amalga 

oshiriladi. 

Jarima maydoni tashqarisida bajariladigan jarima yoki erkin zarba. 

*Raqib  jamoaning  hamma  о‘yinchilari  tо‘p  о‘yinga  kirmaguncha  tо‘pdan  9,15 

m masofa uzoqlikda joylashadi.  

*Tо‘p о‘yinda hisoblanadi qachonki tо‘pga zarba berilib u harakatda bо‘lsa.  

*Jarima yoki erkin zarba qayerda qoida buzilgan bо‘lsa о‘sha joydan bajariladi .  

Qoida buzilishi va jazo. 

Agar  jarima  yoki  erkin  zarba  bajarilayotganda  raqiblardan  biri  tо‘pga  ruxsat 

berilgan masofadan kо‘ra yaqinroqda bо‘lsa.  

*Zarba qaytariladi.  




25 

 

Himoyalanayotgan  jamoaning  о‘z  jarima  maydonida  bajarayotgan  jarima  yoki 



erkin zarbasidan sо‘ng tо‘p tо‘g‘ridan tо‘g‘ri о‘yinga kirmasa. 

*Zarba qaytariladi.  

Maydon  о‘yinchisi  tomonidan  (Darvozabon  emas)  bajariladigan  jarima  yoki 

erkin zarba . 

Agar tо‘p о‘yinga kirgandan sо‘ng zarbani bajargan о‘yinga tо‘pga boshqa biror 

о‘yinchi tegmasdan oldin ikkinchi marotaba tо‘pga tegsa :(qо‘li b\n emas). 

*Qarshi  jamoa  qoida  buzilgan  joydan  erkin  zarba  bajarish  huquqini  qо‘lga 

kiritadi. 

Agar  tо‘p  о‘yinga  kirgandan  sо‘ng  zarbani  bajargan  о‘yinchi  tо‘pga  boshqa 

о‘yinchi tegmasidan oldin ataylab tо‘pni qо‘li bilan о‘ynasa . 

*Qarshi jamoa qoida buzilgan joydan jarima zarbasini bajarish huquqini qо‘lga 

kiritadi. 

*Agar  qoida  buzilishi  zarbani  bajargan  о‘yinchi  jamoasi  jarima  maydoni 

doirasida yuz bersa, 11m zarba tayinlanadi . 

Darvozabon tomonidan bajariladigan jarima yoki erkin zarba.  

*Agar,  tо‘p  о‘yinga  kirganidan  sо‘ng  darvozabon  tо‘pga  boshqa  biror  о‘yinchi 

tegmasidan oldin (qо‘li bilan emas) qaytadan tо‘pga tegsa.  

*Qarshi  jamoa  qoida  buzilgan  joydan  erkin  zarba  bajarish  xuquqini  qо‘lga 

kiritadi . 

Agar  tо‘p  о‘yinga  kirganidan  sо‘ng  darvozabon  tо‘pga  biror  о‘yinchi 

tegmasidan oldin ataylab tо‘pni qо‘li bilan о‘ynasa . 

*Qarshi jamoa jarima zarbasini bajarish xuquqini oladi,agar qoida buzilishi shu 

darvozabon  jarima  maydoni  tashqarisida  yuz  bergan  bо‘lsa,  zarba  qoida 

buzilgan joydan bajariladi . 

*Qarshi jamoa jarima zarbasini bajarish xuquqini oladi,agar qoida buzilishi shu 

darvozabon  jarima  maydoni  ichida  yuz  bersa,zarba  qoida  buzilgan  joydan 

bajariladi .  

11-metrlik zarba. 




26 

 

Tо‘p  о‘yinda  bо‘lgan  vaqtda  о‘yinchilar  о‘z  jarima  maydoni  doirasida  jarima 



tо‘pi  tayinlanadigan  10ta  qoidaning  birortasini  buzsa  shu  jamoa  darvozasiga 

11metrlik  jarima  zarbasi  tayinlanadi, 11metrlik  jarima  zarbasidan  kiritilgan  gol 

hisoblanadi.  Har  qaysi  taymning  tugashida,  asosiy  yoki  qо‘shimcha  vaqt 

bо‘lishidan qat’iy 11metrlik zarba uchun vaqt qо‘shib beriladi.  

Tо‘p va о‘yinchilarning joylashishi. 

Tо‘p: 


*11metrlik nuqtaga joylashtiriladi. 

Zarbani bajaruvchi о‘yinchi kerakli tarzda aniqlanadi. 

Himoyalanuvchi jamoa darvozaboni. 

*Tо‘pga  zarba  berilmaguncha  darvoza  chizig‘ida  ikki  ustun  oralig‘ida  zarbani 

bajarayotgan о‘yinchiga yuzma-yuz turgan holatda qoladi.  

Zarbani bajarayotgan о‘yinchidan boshqa о‘yinchilar turishadi.  

*11metrlik nuqta orqasida . 

*11metrlik nuqtadan kamida 9,15 m uzoqlikda.  

Hakam. 

*О‘yinchilar shu qoidada asosan joylarini egallamaguncha, 11m zarbani bajarish 

uchun signal bermaydi. 

*11m zarba bajarilgani haqida qaror qabo’l qiladi.  

Zarbani bajarish tartibi. 

*11m zarbani bajaruvchi о‘yinchi tо‘pni zarba bilan tо‘g‘riga yо‘naltiradi. 

*Tо‘p biror bir о‘yinchiga tegmaguncha tо‘pga ikkinchi marta tegmaydi. 

*Tо‘pga zarba berilib u oldinga harakat qilsa,tо‘p о‘yinda hisoblanadi. 

Tо‘pni tashlash. 

Tо‘pni tashlash о‘yinni yangidan boshlash usuli hisoblanadi. 

Tо‘g‘ridan tо‘g‘ri tо‘pni tashlashdan sо‘ng urilgan gol hisoblanmaydi. 

Tо‘pni tashlash tayinlanadi. 

 

Qachonki tо‘p tо‘liq yon chiziqni yerdan yoki xavodan kesib о‘tsa. 



 

Tо‘p yon chiziqni kesib о‘tgan joyda. 



 

Tо‘pga oxirgi tekkan о‘yinchining raqib jamoasiga.  




27 

 

Tо‘pni tashlash xolati. 



Tо‘pni tashlash vaqtida о‘yinchi. 

- Maydonga yuzi bilan qaragan xolda. 

-  Tovonning  bir  qismi  yon  chiziqda  bо‘ladi  yoki  yon  chiziqning  tashqarisida 

bо‘ladi.  

- Tо‘pni tashlashni ikki qо‘llab amalga oshiradi. 

- Tо‘p bosh orqasidan harakatga keltirib tashlaydi.  

Tо‘p tashlashni bajargan о‘yinchi tо‘pga boshqa о‘yinchi tegmasidan oldin yana 

tegishi mumkin emas. Tо‘p maydonga tushishi bilanoq о‘yinda hisoblanadi.  

Qoida buzilishi / Ruxsat berish. 

Tо‘pni о‘yinchi tomonidan tashlanishi: 

-  Agar  tо‘p  о‘yinga  kirgandan  sо‘ng  tо‘p  tashlashni  amalga  oshirgan  о‘yinchi 

tо‘p  boshqa  biror  о‘yinchiga  tegmasdan  oldin(qо‘l  bilan  emas)  yana  tо‘pga 

tegsa: 

- Qarshi jamoaga qoida buzilgan joydan erkin zarba bajarish xuquqi beriladi. 

-  Agar  tо‘p  о‘yinga  kirgandan  sо‘ng  tо‘p  tashlashni  amalga  oshirgan  о‘yinchi, 

tо‘p boshqa biror о‘yinchiga tegmasidan oldin ataylab qо‘li bilan о‘ynasa. 

-  Qarshi  jamoaga  qoida  buzilgan  joydan  jarima  zarbasini  bajarish  xuquqi 

beriladi. 

-  Agar  qoida  buzilishi  tо‘p  tashlashni  bajargan  о‘yinchi  jarima  maydonida  yuz 

bersa, 11 metrlik zarba tayinlanadi.  

Burchak tо‘pi. 

- Burchak zarbasi о‘yinni yangidan boshlash usulidir. 

-  Burchak  zarbasi  tufayli  tо‘g‘ridan  tо‘g‘ri  urilgan  gol  hisoblanadi,  lekin  faqat 

shu xolatdaki, agar tо‘p raqib jamoa darvozasiga urilgan bо‘lsa. 

Match g‘olibini aniqlash tartibi. 

11m  nuqtadan  zarbalarni  bajarish  va  oltin  gol  –  bu  musobaqa  nizomiga  kо‘ra 

match  durang  natija  bilan  tugaganda  g‘olibni  aniqlash  uchun  qо‘llaniladigan 

usuldir. 

Oltin gol. Tartib. 



28 

 



 

Asosiy  о‘yin  vaqti  tugagandan  sо‘ng  tayinlangan  qо‘shimcha  vaqt 

davomida birinchi tо‘p urgan jamoa g‘olib deb e’lon qilinadi. 

 



Agar  tо‘p  urilmasa,  unda  match  g‘olibi 11  metrlik nuqtadan bajariladigan 

zarbalar yordamida aniklanadi.  



 

Download 312,17 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish