Reja: Fayllarni arxivlash

1. Fayllarni arxivlash.

Kompyuterdan foydalanish jarayonida turli sabablarga ko’ra diskdagi ma’lumotlarni o’chirish yoki zararlantirish mumkin. Bu magnit diskning ishdan chiqishi, fayllarning buzilishi yoki umuman ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin. Shuningdek kompyuter xotirasida ma’lumotlarning ko’payib ketishi turli muammolarga olib keladi. Ma’lumotlarni hajm jihatdan kichraytirish uchun arxivlash dasturlaridan foydalanish mumkin. Arxivlash natijasida bir nechta fayl, hato kataloglar siqilgan holda bir faylga birlashtiriladi.., arxiv faylni ochish natijasida ular o’z holatiga qaytariladi.

Fayllarni arxivlovchi dasturlar arxivatorlar deb ataladi. Arxivator dasturlar fayllarni arxivlash va ochish, arxiv fayllarni yangilash, bo’laklarga bo’lib va qirqib arxivlash, arxiv fayllarni birlashtirish, arxiv fayllar mundarijasini ko’rish, parolli arxiv fayllarni hosil qilish imkoniyatlariga ega.

Arxivatorlar- bu shunday dasturlarki, ular yordamida bir yoki bir necha fayllarni yagona fayl – arxivga kichraytirish imkoniyati mavjud bo’ladi.

Fayllarni arxivlash – bu biror faylning diskda qisqartirilgan nushasini hosil qilish.

Fayl yoki fayllar arxivlanganda arxiv fayli hosil bo`ladi va ularda arxivning mundarujasini tashkil etadi. Arxiv mundarijasida arxivda qaysi fayllar borligi haqida ma’lumot olish mumkin. Arxiv mundarijasida arxivdagi har bir fayl uchun quydagi ma’lumot lar saqlanadi.

 Fayl nomi

 Fayl saqlangan katalog haqida ma’lumot

 Faylning oxirgi modifikatsiyasining kuni va vaqti.

 Diskdagi va arxivdagi faylning uzunligi.

 Arxivdagi har bir faylni davriy nazorat qilish uchun maxsus kod. Bu kod arxivni butunligini tekshirish uchun foydalaniladi.

Arxivlash jarayonida fayllar siqiladi. Shuning uchun ham arxivlashda siqish darajasi tushunchasi kiritilgan. Arxivlashda siqish darajasi deganda , faylning siqilgandan keyingi hajmining ( uzunligining ) boshlang`ich hajmiga nisbatiga aytiladi. Masalan , faylning boshlang`ich hajmi 100 kb bo`lib , uning siqilgandan keyingi hajmi 10 kb bo`lsa , ARJ arxivatori siqish darajasini 10% deb ( boshlang`ich hajmining necha foiz qolganligini) PKZIP arxivatori esa 90% deb ( boshlang`ich hajmining necha foizga qisqarganligi) ko`rsatiladi.

Arxivlovchi fayllarning hozirgi kunda eng ommobop , qulay va ko`p ishlatiladigan turlaridan biri bu DOS operatsion tizimi ostida ishlaydigan ARJ arxivatoridir.

Fayllarni arxivlash bilan ARJ dasturi misolida tanishib chiqamiz. MATN katalogidagi fayllani arxivlash lozim bo`lsa , Arj a matn ko`rinishida buyruq beriladi. Bu yerda arj arxivlash dasturining nomi , a – (qo`shimcha qilmoq) so`zidan olingan arxivni tuzish yoki movjud arxivga fayllarni qo`shimcha qilish amalini anglatuvchi ko`rsatma , matn esa hosil qilinadigan arxiv faylining nomi. Mazkur buyruq berilgandan so`ng fayllarni arxivga joylashtirish boshlanadi va bunda har bir faylining nomi hamda uning siqilish foizi ko`rsatib boriladi. Dastur ishi tugagandan so`ng , katalogdagi barcha fayllarni o`z ichiga olgan matn .arj arxiv fayli hosil bo`ladi.(Fayl nomidagi arj kengaytmani arxivlash dasturining o`zi qo`shadi.)

Mazkur buyruq L. Narc arxivlash dasturi uchun