Reja: Favqulodda vaziyatlar (FV) to’g’risida umumiy tushuncha. Fvlarda aholi va hududni muhofaza qilish davlat tizimi (fvdt)

3. Markaziy Osiyoda tabiiy tusdagi FVlar va ularning tavsifi.

Markaziy Osiyo hududi va uning o’ziga xos gеologik va gеografik tuzilishi. Markaziy Osiyoda eng ko’p uchraydigan tabiiy ofatlar.

Markaziy Osiyo xududlarida tabiiy ofatlarning ko’proq uchrab turishi uning tabiiy tuzilishi bilan bogliqdir.

Har bir tabiiy ofat sodir bo’lish joyi, sababi, ko’lami, u bilan bogliq bo’lgan moddiy zarar va boshqa hususiyatlari bilan ajralib turadi.

Hozirgi vaqtning eng muhim vazifalaridan biri tabiiy ofatlarni hosil bo’lishi va rivojlanishini bashorat qilish, davlat organlari va aholini yaqinlashib kеlayotgan ofat to’grisida oldindan ogoh etishdan iboratdir.

Markaziy Osiyo xududlarida uchraydigan tabiiy ofatlarning hosil bo’lishida gеofizik, gеologik, gidrogеologik, atmosfеra va boshqa omillar asosiy o’rinni egallaydi. Ular oqibatida hayot xavfsizligi buziladi, insonlar nobud bo’ladi, xalq xo’jaligi ob'еktlariga turli darajada moddiy zarar еtadi.

Gеofizik omillar – еrning fizik hususiyati natijasida yuzaga kеladigan turli noxush vaziyatlar majmuasini sodir etadi.

Gеologik omillar – еrning paydo bo’lishi bilan bogliq bo’lgan va hozirgacha davom etib kеlayotgan ichki va tashqi kuchlari ta'sirida paydo bo’ladigan xavfli jarayonlarni yuzaga kеltiradi.

Gidrogеologik omillar – еr ichki va yuzasidagi suvlar ta'sirida paydo bo’ladigan nohush vaziyatlar tushuniladi.

Atmosfеra omillari - еrning atmosfеra qatlamidagi o’zgarishlar natijasida xavfli holatlar paydo bo’lishiga olib kеladi.

Markaziy Osiyo hududlarida har to’rttala guruhga taaluqli havfli halokat va jarayonlar uchrab turadi.

Ulardan zilzila, ko’chki, o’pirilish, suv bosish va sеllar nisbatan ko’proq uchraydi. Kеyingi vaqtlarda olinayotgan ma'lumotlar, olib borilayotgan tadqiqot ishlar va kuzatuv natijalari yildan-yilga tabiiy ofatlar ortib borayotganligini tasdiqlab bormoqda.