Reja: Ekstremizmning mazmun-mohiyati va kelib chiqish sabalari



Download 22,01 Kb.
Sana07.06.2021
Hajmi22,01 Kb.
#65724
Bog'liq
Amaliy mashgulot din


Amaliy mashg’ulot

12-mavzu:Diniy ekstremizm va terrorizm va uning jamiyat barqarorligiga tahdidi.

REJA:


1.Ekstremizmning mazmun-mohiyati va kelib chiqish sabalari.

2.Terrorizmning mohiyati,paydo bo’lish sabablari va namoyon bo’lish shakllari.

3.Diniy ekstremizm va terrorizmning jahon hamjamiyatidagi barqarorlikka tahdidi

3.Diniy ekstremizm va terrorizmga qarshi kurashda ma’rifiy va mafkuraviy tarbiyaning o’rni

1.XXI asr boshlarida dunyoda globallashuv jarayon sodir bo’layotgan hozirgi sharoitda bir tomonda insoniyatning mushtarak bo’lgan ko’pchilik manfaatlarini ko’zlab ,yangicha ijtimoiy-siyosiy munosabatlar qaror topayotgan bo’lsa,ikkinchi tomondan esa insoniyat tor doirasidagi manfaatlar bo’lgan diniy va milliy ruhdagi eksterimizm va terrorizm ularning mudhish hodisalariga duch keladi.Eksterizmizmning mzamuni va mohiyati jamiyatda qabul qilingan va faoliyat ko’rsatayotgan qonun qoidalarga mos kelmaydigan g’oyalar ekstremistik g’oyalar deyiladi. Ekstremizm-lotincha(o’ta keskin)jamiyatdagi muammolarni hal qilishda o’ta keskin chora-tadbirlar amaliyotidir. Bu mazmuniga ko’ra diniy va dunyoviy bo’lishi yoki namoyon bo’lishiga ko’ra-hududiy,mintaqaviy va xaqaro shakllarga bo’linadi.Eksterimistlar qarashlari juda chuqur ildizlarga ega bo’lib,ular hech qachon chegara bilmagann yoki din, millat,birob-bir mamalakat hududini tan olmagan.Diniy eksterimizm barcha dinlarda shakllangan.Ular xristian dinida, katoliklar ,protestantlar,provaslavlar orasida ham bor.Diniy eksterimizm islom olamida ham keng tarqalgan,ular qayerda faoliyat ko’rsatmasin,asosiy maqsadi islom diniy “xalifalik” davlati barpo etish.Bu maqsadga qon to’kish zo’rlik bilan erishishni ko’zlaydilar.Eksterimizm turli ko’rinishlarda bo’lishi mumkin- bolshevism,fashizm,diniy ekstremizm kabilar.

2.Terrorizmning mohiyati. Terrorizm lotincha(qo’rquv,daxshat) ma’lum yozuv maqsadlar yo;lida siyosiy kurashning jamiyatda beqarorlik o’rnatishga vahima va dahshat uyg’otishga qaratilgan jinoiy usuldir.Bu konsperativ ruhdagi tashkilotlar davlatni beqarorlik holatiga keltirishda shu usuldan foydalanadilar.Terrorizmning asosiy xususiyatlaridan biri shuki,u buzg’unchilik,qo’poruvchilik, qo’rqitish yo’li bilan o’z hukmini o’tkazib,davlatni qulatuvchi hokimiyatga erishishda parokandalikka olib keluvchi g’oyasidan foydalanish bilan harakterlanadi.Hozirgi davrdagi shakllangan xalqaro terrorizm esa davlatlar,xalqaro tashkilotlarni beqarorlashtirish va xalqaro ijtimoiy- siyosiy nufuzga ega xususiyati bilan harakterlanadi. Terrorizm iqtisodiy,siyosiy, diniy,g’oyaviy, milliy,guruhiy va individual shakllarda namoyon bo’lishi mumkin.Ta’qib qilish,zo’ravonlik va qotillik terrorizmning har qanday ko’rinishi uchun umumiy xususiyat bo’lib,u gumanizm ,demokratiya va adolat tamoyillariga ziddir. Shuning uchun terrorizm qanday”bayroq”ostida amalga oshirilmasin,mohiyati insoniyatga,jamiyat taraqqiyotiga, ezgulikka qarshi jinoyatdir.Terrorning iqtisodiy manfaatlarini ko’zlovchi,moddiy boyliklarini o’zlashtirishni maqsad qilib olgan ko’rinishlarda,raqib shaxslarni jismoniy yo’q qilish,o’g’irlab ketish,garovga olish,tajovuz bilan qo’rqitib o’z hukmini o’tkazish yoki raqiblar boyliklarini o’zlashtirishda foydalaniladi.

Siyosiy maqsadlarni ko’zlagan terrorizm qadimdan mavjuddir. Masalan,O’rta asrlar davrida siyosiy terrorchilik diniy mazmundagi terrorchilik bilan qo’shilib ketgan edi.Chunki o’sha davrlarda hukmdorlar ham diniy hamda dunyoviy hokimiyatni uyg’unlashtirib boshqarganlar.Islomda Muhammad s.a.v vafotidan keyingina to’rtta xalifadan faqatgina A.B.Siddiq o’z ajali bilan vafot etgan.Qolgan xalifalar siyosiy muholiflari tomonidan terroristic yo’l bilan o’ldirilganligini ko’rish mumkin. XX asrga kelib esa siyosiy terrorchilik ko’rinishlaridan bo’lgan bolshevism va fashizm davlat siyosatida namoyon bo’ldi va bu siyosat tufayli millionlab insonlar qurbon bo’lgan yoki XX asrdagi Janubiy Afrika Respublikasida olib borilgan apartheid (kamsitish)siyosati va AQSH dagi qoratanli fuqarolarga nisbatan olib borilgan,kamsitilgan mubosabat davlat siyosatidagi milliy tazyiq ko’rinishidagi terrorlar edi.Agar jamiyatda hukmron millatning manfaatlarigina hisobga olinib , qolgan barcha kichik millat va etnik guruhlarni milliy ehtiyojlarini inobatga olinmasdan o’tkaziladigan tazyiq siyosati milliy terrorizmni keltirib chiqaradi.

3.O’zbekistonga nisbatan islom fundamentalizmining tahdidi aqidaparastlikni yoyish,bu yo’l bilan musulmonlarni islohotchi davlatga ishonchini yo’qotishga urinishda o’zini namoyon etmoqda.Bunday guruhlar mustahkamlanib borayotgan umummilliy birdamlik va hamjihatlik,millarlararo va fuqarolar aro totuvlikka rahna solishga harakat qilmoqdalar. Demokratiya va dunyoviy tushunchalarni,e’tiqod erkinligiga asoslangan ko’p konfessiyali dunyoviy jamiyatni obro’sizlantirishga yo’naltirilgan harakatlarni amalga oshirmoqdalar.

4.Diniy ekstremizm va terrorizmga qarshi kurashda avvalo, yoshlarni ongini zaharlayotgan ,ulardan terrorchilar tayyorlayotgan,qabix kuchlarni ildizini qirqib tashlash kerak.Buning uchun ekstremizmni muqaddas ,ma’rifatli,islom dini bilan bog’lashdek xavfli urinishlarga ,islomni obro’sini tushirishga qarshi kurash olib boorish kerak.Ularga qarshi ichki va tashqi jabhalarda keng ko’lamli kurash olib boorish zarur.

Ichki jabhada eng avvalo,yangi ish joylarni yaratib,yoshlarni ish bilan ta’minlash va ularni davlat va jamoatchilik tomonidan iqtisodiy jihatdan qo’llab-quvvatlash,siyosiy sohada mamlakatimizda amalga oshirilayotgan ko’ppartiyalikka keng yo’l ochib berish orqali ekstremizm va terrorizmni qabix niyatlrini fosh qilib borish zarur.Tashqi jihatdan xalqaro seminar,konferensiyalar tashkil qilish,xalqaro bitimlar asosida kuchlarni birlashtirish lozim bo’ladi.Terrorizmga qarshi kurashni xalqaro miqyosda huquqiy asoslarini yaratish bu borada AQSHda 40 ga yaqin qonnunlar qabul qilingan.O’zbekistonda ham bu borada maxsus qonunlar mavjud bo’lsa-da,ularni yanada boyitish,takomillashtirish hamda xalqaro darajada uyg’unlashtirish davrimiz talabidir.Diniy ekstremizm va terrorizmga qarshi kurashda ma’naviy va ma’rifiy usullardan keng foydalanish zarur.Bu usulning ikkita komponenti mavjud bo’lib ,birinchisi o’quv muassasalarida dunyoviylik ilmi berib tarbiyalash bo’lsa,ikkinchi yo’li,islom dinining muqaddas manbalari Qur’oni Karim va Hadislardan kengroq foydalanish asosida islom dinining ma’rifiy mohiyatini axloqshunoslik va boshqa ijtimoiy fanlarni o’qitish orqali tushuntirib boorish ,bu borada Prezidentimiz OLiy Majlisning qo’shma yig’ilishida ta’kidlaganidek:”bor kuch va salohiyatni safarbar etgan holda ma’rifatli,bag’ri keng islom diniga musulmonchilikni niqob qilib uning ustidan hukmronlik qilishga urinayotgan jangari, mutaassib kuchlarga qarshi kurashishda yordam berish darkor”.Bu din ulamolaridan ham foydalanib,terror islomda yo’qligini,islom ma’rifat va ma’naviyatni shakllantiruvchi din ekanligini xalqimizga tushuntirish yo’li yaxshi samara beradi.



Zero,biz farzandlarimizni Prezidentimiz aytganidek islomdagi Imom Buxoriylar, naqshbandiylar,yassaviylar, termiziylar ta’limoti asosida tarbiyalasak,ularni turli islom niqobi ostidagi g’arazli guruhlar bilan buyuk ajdodlarimiz amal qilgan va bizlarga meros bo’lgan musaffo,ma’rifatli islom bilan ekstremizm farqini ajrata oladigan darajada yoshlarimizni bilimli qilishimiz zarur bo’ladi.

Shunday qilib,bugungi davrda kim bo’lishimiz va qanday mavqega ega bo’lishimizdan qat’I nazar,har birimizning vazifamiz ekstremizm va terrorizmning qabih va g’arazli jinoyatkorona maqsad va mohiyatini yoshlarimiz va butun xalqimiz orasida tinimsiz fosh qilish asosida ogohlikka chaqirishdan iboratdir.
Download 22,01 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish