Reja: Ekskursiyani tashkil etish, o‘tkazish va ekskursiya natijalari yakunlari

EKSKURSIYA BOSQICHLARI Ekskursiya uyushtirishda bir necha bosqichlardan foydalanamiz.
Bular: 1. Tayyorgarlik bosqichi.
2. Ekskursiya uyushtirish.
3. Ekskursiyani yakunlash, ya’ni yihg‘ilgan materiallarni qayta ishlashdan iborat.
Ekskursiyaning tayyorgarlik bosqichi Ekskursiya dabdurustdan amalga oshirilmaydi. Uni avvaldan dars dasturiga amal qilgan holda amalga oshiriladi. Ekskursiya tashkil etishning o‘ziga xos tomonlari bor: Birinchidan, ekskursiyaning muhimligi e’tiborga olinadi. Ikkinchidan, ekskursiyaning o‘quvchilar saviyasi mosligiga qarash kerak. 6- sinf o‘quvchilarni ishlab chiqarish ob’ektlariga emas, tabiat qo‘yniga olib chiqish zarur yoki muzeylarga olib borish kerak. Uchinchidan, ekskursiyaning iloji boricha qiziqarli tashkil qilish kerak. Ekskursiyaga chiqishdan oldin o‘qituvchi o‘quvchilarning birgalikdagi tayyorgarligi asosiy o‘rinni egallaydi. Ammo asosiy material o‘quvchi zimmasiga tushadi.
O‘quvchi tayyorgarlik jarayonida ekskursiyaga boriladigan ob’ekt uchun zarur bo‘ladigan adabiyotlarni kartalarni va boshqa materiallarni tayyorlaydi. Geografiya o‘qituvchisi avvalo ekskursiya ob’ektini mahalliy aholi, karta va adabiyotlar yordamida atroflicha o‘rganadi. Tayyorgarlik jarayonida ekskursiyada qanday masalalarni o‘rganish zarurligiga e’tibor qaratiladi, o‘quvchilarni 4-5 ta guruhlarga ya’ni Geologlar guruhi, Geomorfologlar, tuproqshunoslar, botaniklar va hayvonlarni o‘rganuvchilar, har bir guruhga faol o‘quvchilarni tanlab rahbarlar belgilanadi. Ekskursiya uchun zarur bo‘lgan asbob-uskuna va vositalar aniqlanadi. Guruhdagi barcha o‘quvchilar ekskursiya jarayonida qanday vazifalarni bajarishlari nimalarni yig‘ishlari ham aniqlab olinadi.
O‘quvchilar yig‘ilgan materiallarni qay tartibda joylashtirilishag ham e’tibor berish kerak. Har bir ekskursiyada marshrut davomidagi to‘xtash joylari: Masalan: relef shakllari, jarlar, daryolar o‘zani, tog‘ jinslarining emirilishi va albatta ekoloik ahvoli ham ekskursiya rejasida o‘z aksini topishi kerak.