Режа: Демократик ислоҳотларни чуқурлаштириш ва мамлакатни модернизация қилиш

Маҳаллий ўзини ўзи бошқаришнинг демократик тамойиллари қуйидагилардан иборат:
1. Демократия, ошкоралик, фикрлар хилма-хиллиги тамойили.
2. Ворислик тамойили.
3. Ижтимоий муносабатларни демократлаштириш.
4. Юксак маънавият тамойили.
5. Маҳалла хавфсизлигини таъминлаш тамойили.
6. Фуқаро йиғини раиси (оқсоқоли) ва маслаҳатчиларининг ўз масъулиятини ҳис қилиш тамойили.
7. Ижтимоий ҳимоя, ижтимоий адолат, ижтимоий кафолат тамойили (жамоатчилик ва ўзаро ёрдам).
8. Кенгаш, машварат (маслаҳатлашиш) тамойили.
9. Инсонпарварлик.
10. Мустақиллик ва ҳ.к.
Бундай бошқарув тамойиллари сифат ва миқдор кўрсаткичлари орқали амалга оширилади.
Собиқ шўро даврида маъмурий-буйруқбозлик тизими қуйидаги тамойилларга асосланган эди:
1. Бюрократларча марказлашув.
2. Номенклатура (юқоридан рўйхат асосида тайинлаш) бошқаруви.
3. Ўзига ўзи хизмат қилиш, шахсий манфаатларни устун қўйиш.
4. Буйруқбозлик (мажбурлаш, даҳшатли қарорлар чиқариш).
5. Демократияни тан олмаслик.
6. Расмиятчилик (қоғозбозлик).
7. Маҳдудлик (махфий маълумотлар асосида бошқариш).
8. Консерватизм ва ҳ.к.
Ҳалқ билан мулоқот бу - фуқароларнинг ва юридик шахсларнинг мурожаатлари билан ишлаш тизимини тубдан такомиллаштириш, аҳоли билан очиқ мулоқотни йўлга қўйишнинг янги самарали механизмлари ва усулларини жорий этиш, барча даражадаги давлат ҳокимияти органлари раҳбарларининг аҳоли олдида ҳисобот бериши тизимини амалиётга жорий этиш, шу асосда халқнинг давлат ҳокимиятига бўлган ишончини мустаҳкамлашга қаратилган бошқарувнинг янги шаклидир.
Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёевнинг 2016 йил 17 декабрдаги “Халқ билан мулоқот ва инсон манфаатлари йили” давлат дастурини ишлаб чиқиш ва амалга оширишнинг ташкилий чора-тадбирлари тўғрисида Ф-4760-сон фармойишида айнан жойларда “халқ қабулхоналари”ни ташкил этиш, талаб этиладиган давлат хизматларини аҳолига “ягона дарча” тамойили бўйича бир идора орқали кўрсатиш тизимини янада такомиллаштириш, “Адолат-қонун устуворлигида” тамойилини жамият ҳаётида кенг қарор топтириш, оила институтини мустаҳкамлаш, соғлом ва баркамол авлодни тарбиялаш, ижтимоий ва бозор инфратузилмасини ривожлантириш ва модернизациялаш ва иқтисодиётнинг барқарор суръатлар билан ўсишини таъминлаш каби масалаларга алоҳида эътибор қаратилди².
Ўзбекистон Республикаси Конституциясига мувофиқ, Ўзбекистон Республикасининг Президенти фуқароларнинг ҳуқуқлари ва эркинликларига, Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси ва қонунларига риоя этилишининг кафилидир, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисига мамлакат ички ва ташқи сиёсатини амалга оширишнинг энг муҳим масалалари юзасидан мурожаат қилиш ҳуқуқига эга, мамлакат ичкарисида ва халқаро муносабатларда Ўзбекистон Республикаси номидан иш кўради.
2002 йил 4 апрелда Ўзбекистон Республикасининг “Референдум якунлари ҳамда давлат ҳокимияти ташкил этилишининг асосий принциплари тўғрисида”ги Конституциявий қонуннинг қабул қилиниши Ўзбекистон Республикаси Конституциясинининг бешинчи бўлими ХVIII, ХIХ, ХХ ва ХХIII-бобларига демократик ўзгартириш ва қўшимчалар киритилиши сабаб бўлди. Унга мувофиқ, Президент ваколатларининг бир қисми, биринчи навбатда, давлат бошқаруви органлари вакилларини тайинлаш ва тасдиқлаш каби масалалар Олий Мажлиснинг Сенатига ўтказилди. 89-модданинг “Ўзбекистон Республикасининг Президенти айни вақтда Вазирлар Маҳкамасининг раиси ҳисобланади”, деган 2-хатбошиси олиб ташланди.
.
Умуман, ҳозирги кунда мазкур ислоҳотларнинг мантиқий давоми сифатида ислоҳотлар чуқурлаштирилмокда. Олий Мажлис ваколатлари тартибида Бош вазирга нисбатан ишончсизлик вотуми (лот. эрк, ихтиёр, ҳохиш) билдириш ҳуқуқи берилди. Вазирлар Маҳкамаси ваколатига тааллуқли масалалар юзасидан қарорлар қабул қилиш ҳуқуқи Президент ваколати доирасидан чиқарилди.
Сайловларда энг кўп депутатлик ўринига эга бўлган сиёсий партия тақдим этган Бош вазир номзодининг Парламент томонидан кўриб чиқилиши ва тасдиқланиши ҳақидаги конституциявий тартиб белгиланиб, ҳукуматга нисбатан ишончсизлик вотуми (сайловчи ташкилот вакилларининг кўпчилик овози билан қабул қилинган қарорлар) институти жорий қилинди.
Ўзбекистон Республикаси Бош вазири ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси ўртасида зиддиятлар доимий тус олган ҳолда Қонунчилик палатаси депутатлари умумий сонининг камида учдан бир қисми томонидан Ўзбекистон Республикаси Президенти номига расман киритилган таклиф бўйича Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг кўшма мажлиси муҳокамасига Бош вазирга нисбатан ишончсизлик вотуми билдириш ҳақидаги масала киритилиши, Олий Мажлис палаталари қарорига асосан Ўзбекистон Республикаси Президенти Ўзбекистон Республикаси Бош вазирини лавозимидан озод этиш бўйича қарор қабул қилиши, бунда Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг бутун таркиби Бош вазир билан бирга истеъфога чиқиши борасидаги киритилган таклифлар ушбу йўналишдаги ислоҳотларни янги босқичга олиб чиқди. Вазирлар Маҳкамаси ваколатига кирувчи масалалар юзасидан Бош вазирнинг қарор қабул қилиши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимига номзодлар Бош вазир томонидан тақдим этилиши Вазирлар Маҳкамаси ва Бош вазир ваколатларини янада мустаҳкамлаб, унинг масъулиятини кучайтирди.
Ўзбекистонда демократик ислоҳотларни янада чуқурлаштириш ва фуқаролик жамиятини ривожлантириш концепциясининг ишлаб чиқилиши, Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёев томонидан “Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар стратегияси тўғрисида”ги ПФ-4947-сонли Фармонининг қабул қилиниши яқин истиқболда мамлакатнинг ижтимоий-сиёсий, иқтисодий ва маънавий-ғоявий соҳаларида амалга оширилиши зарур бўлган дастурий мўлжалларни белгилаб берди. Бу мустақил тараққиёт йўлимизни аниқ мақсадлар орқали ифода этади ҳамда демократик қадриятларни янада чуқурроқ ҳаётимизга сингиб, демократик фуқаролик жамиятини қарор топишига хизмат қилади.