Reja: Davlatchilik tushunchasi. Vatanimiz hududlarida dastlabki shaharsozlik madaniyati

bo’yi jang qilib, odam qoniga to’ymading, mana, endi to’yganingcha ich!». 

Lekin  Kir  II  ning  o‘limidan  keyin  O‘rta  Osiyo  xalqlari  axomaniylarning 

bosqinidan  qutila  olmadilar.  Kir  II  o‘limi  uchun  uning  avlodlari  o‘ch  oldi. 

Jumladan,  podshoh  Doro  I  o‘rta  osiyoliklarga.  qattiq  jafo  keltirdi.  Axomaniylar 

shohi  Doro  I  (522  –  486)  davrida  O‘rta  Osiyo  hududlari  bosib  olinadi.  Tarixiy 

manbalarda yozilishicha, mil. avv. 522 yilda podsholik taxtini egallagan Doro I ga 

qarshi  Marg‘iyonada  Frada  boshchiligida  xalq  qo‘zg‘oloni  ko‘tarildi.  Doro  I 

qo‘zg‘olonni  bostirish  uchun  Baqtriya  satrapi  Dodarshishni  yubordi.  Qo‘zg‘olon 

shafqatsizlik  bilan  bostirildi,  55  ming  qo‘zg‘olonchi  qatl  etiladi,  7  mingga  yaqin 

kishi asir olinadi. Frada ham qo‘lga olinib, mil. avv. 521 yilda qiynab o‘ldiriladi. 

Ammo  qo‘zgolonlar  davom  etavergan.  Axomaniylar  shohi  Doro  I  ning  shaxsan 

o‘zi  mil.  avv.  519  yillarda  parfiyonaliklar  va  sak  qabilalari  ustiga  qo‘shin  tortib 

borishga majbur bo‘lgan. 

Doro I O‘rta Osiyo xalqlaridan qattiq o‘ch oldi, ammo ayni paytda o‘zi ham 

katta  talafotlar  ko‘rdi.  Bu  o‘rinda  muarrix  Poliening  «Harbiy  hiylalar»  asaridagi 

Shiroqning  (asarda  Shiroq  —  Siyrak  deb  nomlangan)  afsonaviy  harbiy  jasorati 

diqqatga sozovordir. 

Manbada hikoya qilinishicha, yilqiboqar Shiroq o‘z vataniga bostirib kelgan 

dushmanlarni hiyla ishlatib, chalg‘itib, Qizilqumning haloqatli jazirama dashtlariga 

boshlab  boradi  va  o‘z  jonini  qurbon  qilib  bo‘lsa  –  da,  vatani  va  xalqini  yovuz 

dushmandan asrab qoladi. O‘rta Osiyo xalqlari Eron axomaniylariga qarshi qat‘iy 

kurash harakatlari olib borilayotgan bir davrda chetdan yangi xavf kirib kelayotgan 

edi.