Yordamchi (o‘quv) qishloq xo‘jaliklarining xarajatlari va mahsulot chiqarish hisobi Yordamchi qishloq va o‘quv-tajriba xo'jaliklarining xarajatlari 081-«Yordamchi (o'quv) qishloq xo'jaliklarining xarajatlari» subschyotida hisobga olinadi. Xarajatlar chorvachilik va dehqonchilik bo'yicha va ulaming turlari bo'yicha alohida-alohida hisobga olinadi. Chorvachilik bo'yicha xarajatlar qoramolchilik, qo'ychilik, cho'chqachilik va shunga o'xshashlar bo'yicha alohida-alohida hisobga olinadi. Dehqonchilik bo'yicha xarajatlar polizchilik, pichanchilik, sabzavotchilik va bog'dorchiliklar bo'yicha alohida-alohida hisobga olinadi. Barcha ishlab chiqarishga qilingan xarajatlar 081-subschyotning debetida qayd qilinadi, bu subschyotning kreditida esa qishloq xo'jaligidan olingan mahsulotlaming rejadagi tannarxi, chorva mollarining qo'shimcha vazni va bolalashning rejadagi tannarxi hamda mahsulotlaming rejadagi va haqiqiy tannarxi o'rtasidagi farq qayd qilinadi.
Yilning oxirida xarajatlar haqidagi hisob ma’lumotlari asosida qishloq xo'jaligidan olingan mahsulotlaming, mollaroing qo'shimcha vazni va bolalashining haqiqiy tannarxi hisobot kalkulatsiyasini tuzish yo'li bilan aniqlanadi. Xarajatlaming analitik hisobi qishloq xo'jalik ekinlarining har biri nomi yoki chorva mollarining har bir gurnhi uchun alohida-alohida 283-shakldagi kartochkalarda yuritiladi.
Yordamchi qishloq va o'quv-tajriba xo'jaliklarida mahsulotlar ishlab chiqarish bilan bog'liq xarajatlar summasiga quyidagi buxgalteriya
provodkasi tuziladi:
Debet 081 - «Yordamchi (o‘quv) qishloq xo'jaliklarining xarajatlari»
subschyoti; Kredit 060, 063-069 «Materiallar va oziq-ovqat mahsulotlari» subschyotlari; {Credit 175 - «Yagona ijtimoiy to'lov bo'yicha hisob-kitoblar» subschyoti; Kredit 178 -«Boshqa debitorlar va kreditorlar bilan hisob-kitoblar»
subschyoti; Kredit 180 - «Ishchi va xizmatchilar bilan hisob-kitoblan> subschyoti. Budjet tashkilotining omboriga yordamchi qishloq va o'quv-tajriba xo'jaliklarining mahsulotlari kirim qilinganida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
Debet 031 - «Yordamchi (o'quv) qishloq xo'jaliklarining mahsulotlari»
subschyoti; Kredit 081 -«Yordamchi (o'quv) qishloq xo'jaliklarining xarajatlari»
subschyoti.
Yordamchi qishloq va o'quv-tajriba xo'jaliklari ishlab chiqargan mahsulotlarni sotish 281-«Yordamchi (o'quv) qishloq xo'jaliklarining mahsulotlarini sotish» subschyotida hisobga olinadi. Yordamchi qishloq va o'quv-tajriba xo'jaliklarining sotilgan mahsulotlarini chiqarish baholaridagi summalari 281 - subschyotning kreditida qayd qilinadi, bu subschyotning debetida esa yil davomida sotilgan mahsulotlarning rejadagi tannarxi bo'yicha qayd qilinadi, hisobot yilining oxirida esa haqiqiy tannarxning rejadagi tannarxdan farqining sotilgan mahsulotlarga tegishli miqdori qayd qilinadi. Yil tugagandan keyin sotish natijalari aniqlanadi va ular 410-«Foyda va zararlar» subschyotida hisobga olinadi. Yordamchi (o'quv) qishloq xo'jaliklarining mahsulotlarini sotishning analitik hisobi ko'p ustunli 283- shakldagi kartochkalarda yuritiladi.