Режа: Бир фазали трансформаторлар. Трансформаторларнинг тузилиши. Трансформаторларнинг салт ишлаш режими. Трансформаторларнинг қисқа туташув режими. Трансформаторларнинг юклама режими. Трансформаторнинг фойдали иш коэффициенти

Трансформаторнинг фойдали иш коэффициенти

Трансформаторнинг тармоқдан оладиган актив истеъмол P₁ қуввати, унинг юкламага узатадиган P₂ қувватига тенг бўлмайди, чунки P₁ қувватни бир қисми магнит оқимини ҳосил қилиш учун, яъни пўлат ўзакдаги (P_п) ва чўлғамларни қизиши учун, яъни симлардаги йўқотишлар (P_м) учун сарф бўлади, қувватнинг қолган қисми эса юкламага узатилади.

Пўлат ўзакдаги қувват йўқотишлар салт ишлашдаги йўқотишларга тенг ва ўзгармас ҳисобланади, симлардаги йўқотишлар эса юклама токига боғлиқ ва I₁₂² га пропорционал, яъни ўзгарувчан йўқотишлар ҳисобланади (2.12–расм). Трансформаторнинг ФИКи юкламага узатиладиган қувватни истеъмол қувватига нисбатидир, яъни


, (2.32)
ФИК кўпинча фоизларда аниқланади:

(2.33)

ёки йўқотишлар ҳисобга олинса:


, (2.34)

2.12–расм. ФИКнинг максимал кийматини аниқлаш чизмаси

Симлардаги қувват йўқотишлари юклама токининг қийматига боғлиқ.



Муносабат трансформаторнинг юклама коэффициенти дейилади, у номинал юкламага нисбатан трансформатор канча юкланганлигини кўрсатади. h=f (b) боғлиқликни кўриб чиқамиз. Ундан кўриниб турибдики трансформаторнинг ФИКи ўзгармас ва ўзгарувчан қувват йўқотишлар ўзаро тенг бўлганида максимал бўлади.