Reja: Bilish – voqelikning inson ongidagi in’ikosi. Bilish muammosining falsafada qo`yilishi

Chizma 3

• Chizma 3
• Bilish bosqichlari

• Xissiy bilish (jonli mushohada)
• Xissiy bilish – narsa-voqea, hodisalarning inson ongida bevosita aks etish jarayoni

• Xissiy bilish shakllari:
• sezgi
• idrok
• tasavvur

• Aqliy (mantiqiy) bilish – narsa, hodisalar mohiyati, aloqa munosabatlarini bilish

• Aqliy (mantiqiy) bilish shakllari:
• tushuncha
• hukm (mushohada)
• xulosa

• Intuitiv bilish – g`ayrishuuriy bilish, to`satdan bilish.

Chizma 4

• Chizma 4
• Bilish tarkibi
• Bilish subyekti (bilish harakatining sohibi, shaxs)
• Bilish obyekti (subyektning bilish faoliyati yo`naltirilgan narsa, hodisa, jarayon)
• Bilim (bilish natijasi)

Chizma 5

• Chizma 5
• Bilish – insonning olamga faol munosabati.
• Bilish natijasi bilim. Bilim 3 ta shaklda namoyon bo`ladi:
• Faoliyat ko`nikmasi
• Axborot
• Bilim, ilmiy-nazariy bilim.

• Faoliyatni
• rejalashtirish
• va amalga
• oshirish

• Oldin
• ko`rish,
• bashorat
• qilish

• Olamni va
• o`z – o`zini
• anglash.

• chizma 6
• Gnoseologiyada xaqiqat muammosi
• Haqiqat – bilishning bosh maqsadi
• Haqiqat – olamdagi narsa va hodisalarning inson ongida to`g`ri aks etishi, bilimlarimizning obyektiv
• reallikka mos kelishi
• Haqiqatning shakllari :
• obyektiv haqiqat
• absolyut (mutlaq) va nisbiy haqiqat
• konkret va abstrakt haqiqat

Chizma 7

• Chizma 7
• Bilish. Ilmiy bilish.

• Insonning olam haqidagi bilimlari
• 2 ko`rinishda namoyon bo`ladi:
• Oddiy, kundalik bilim;
• Ilmiy, nazariy bilim.

• Bilish – olam,undagi narsa va hodisalarni,
• ularning xossa, xususiyatlari va
• munosabatarini anglash.

• Ilmiy bilimlar olamdagi narsa va hodisalarni
• maxsus faoliyat orqali chuqur, atroflicha
• o`rganish yordamida hosil qilinadi.

Chizma 8

• Chizma 8
• Ilmiy bilishni o`ziga xos xususiyatlari:
• Ilmiy bilish – chin bilimlar hosil qilishga yo`naltirilgan, uzluksiz kechadigan jarayon.

• Ilmiy bilish insondan maxsus tayyorgarlikni talab
• qiladi va u inson ma’naviy faoliyatining eng
• murakkab ko`rinishi –ilmiy tadqiqot faoliyati
• hisoblanadi.

• Ilmiy bilish natijalari –ilmiy bilim deb yuritiladi
• va u fanlar mazmunini tashkil qiladi.

• Ilmiy bilish jarayoni murakkab tarkibiga ega:
• Ilmiy bilish subyekti;
• Ilmiy biish obyekti;
• Ilmiy bilish metodlari;
• Ilmiy bilishshakllari.

Chizma 9

• Chizma 9
• Ilmiy bilish darajalari.

• Ilmiy bilish – umumiy
• bilishning quyi
• darajasi. Unda empirik
• bilish metodlari,
• kuzatish, tajriba,
• tasvirlash o`lchov
• va h k.

• Nazariy bilish – ilmiy
• biishning yuqori
• darajasi, narsalar
• mohiyatini tushuntiradi.
• Nazariy biish
• metodlari: tarixiylik
• va mantiqiylik,
• konkretlik va abstraktlik
• modellashtirish.

• Ilmiy bilish shakllari:
• Ilmiy dalil;
• ilmiy muammo;
• ilmiy taxmin;
• Ilmiy qonun;
• ilmiy nazariya;
• ilmiy kashfiyot;
• Ilmiy bashorat.