Reja: Axborot tizimi haqida tushuncha. Axborot tizimlarining tarkibiy qismlari. Axborot tizimining dasturiy ta’minoti. Avtomatlashtirilgan axborot tiziming tasniflanishi. Avtomatlashtirilgan axborot tizimlarining tarkibiy va tamoyil juhatdan

Boshqarish tizimi ishlashi uchun zarur bo’lgan shart-sharoitlar quyidagilardan iborat:

1. 
   Boshqarish ob’ektlarining mavjudligi.
   
2. 
   Mazkur ob’ekt faoliyatining maqsadi ma’lum bo’lishi.
   
3. 
   Boshqarish tizimi mustaqil xarakat qilishi uchun muayyan xuquqlarga ega bo’lishi.
   
4. 
   Boshqaruvchi ob’ektning boshqariluvchi ob’ekt xaqida mufassal ma’lumotlarga ega bo’lishi.
   

Boshqarish deb ob’ektning asosiy xossalarini saqlab qolish yoki ma’lum bir maqsadga erishish uchun uni rivojlantiruvchi tizimning funktsiyasiga aytiladi.
Tizimni boshqarish maqsadiga ma’lum bir funktsiyani amalga oshirish orqali erishiladi. Bunday funktsiyalarga:

• 
  rejalashtirish;
  
• 
  taxlil etish;
  
• 
  nazorat;
  
• 
  xisobot;
  
• 
  qaror qabul qilish funktsiyalari kiradi.
  

Rejalashtirish deb boshqarishning maqsadi va unga erishish yo’llarini aniqlash, xarakat rejasini tuzish va uning istiqbolini aniqlashga aytiladi.
Taxlil etish deganda boshqarish tizimi tuzilishini tanlash va shakllantirish, tizim unsurlari o’rtasidagi munosabatni va bog’liqlikni aniqlash tushuniladi.
Nazorat deb ishlab chiqarish jarayonini kuzatish va xaqiqatda bajarilg’an ishning reja bo’yicha belgilanganligi to’g’riligini tekshirishga aytiladi.
Xisobot deganda reja bajarilishining yoki uning ma’lum bir bosqichi bajarilishining yakuniy xisoboti, boshqarish natijalarini baholash tushuniladi.
Tizimning xususiyatlari
Tizimning xususiyatlari quyidagilar sanaladi: elementlar murakkabligi, maqsadga qaratilganligi, turli-tumanligi hamda ular tabiati, tarkiblashganligi, bo’linishligidir.
Axborot texnologiyasida tizimni roli
Tizimlar tarkibi hamda asosiy maqsadlariga ko’ra farqlanadi. Quyida 1-jadvalda turli elementlardan iborat bo’lgan va turli maqsadlarga qaratilgan bir qancha tizimlar namuna sifatida keltirilgan.
1 - jadval Tizimlar namunasi

Tizim	Tizim elementlari	Tizimning asosiy maqsadi
Tashkilot	Odamlar, jihozlar, materiallar, bino va xakozo	Tovar ishlab chiqarish
Kompyuter	Elektron va elektromexanik elementlar, aloqa tarmoqlari va hokazo	Ma’lumotlarni qayta ishlash
Telekommunikatsi ya tizimi	Kompyuterlar, modellar, kabel, tarmoq dasturiy ta’minot va hokazo	Axborot uzatish
Axborot tizimi	Kompyuterlar, kompyuter tarmoqlari, axborot va dasturiy ta’minot, odamlar.	Kasbiy axborot ishlab chiqarish