Reja: Atrof tabiiy muxitning global monitoring tizimining (atgmt)maqsadi

Mazkur loyixaning asosiy vazifalari quydagilar xisoblanadi.
* Turli davlat va nodavlat tashkilotlari olib boradigan ma`lumotlarni toplash boyich xarakatlarni muvofiqlashtirishga ¸rdam beradigan mavjud xalkaro va milliy tajribalar asosida atrof - muxitning sifat indikatorlar tizimini yaratish;
* Indikatorlarni turlarga ajratish va ularni shakllantirish qamda oydalanish tartibini belgilash;
*Ekologik indikatorlarni tanlash jarayonida md`sul xidimlardan tortib ilmiy doiralariga, nodavlat tashkilotlari va jamoatchilik organlarining barchasi ishtirok etadi.
Indiktor sifatida 91 korsatkich tanlab olinadi, ULAardan 68 korsatkich ShEMKO (Sharqiy Evropa, Kavkaz va markaziy Osi¸) uchun asosiy toplam katoriga kiradi, 23 tasi esa mamlakatimiznint aloxida sharoitlarini aks ettiradi. Mazkur loyixani amalga oshirishda atrof -muxit monitoringi va baholash boyicha ishchi gurux tomonidan foydalaniladigan uslubiyat va yondashuvlardan foydalaniladi.
3) Jamoatchilik ekologik monitoringi davlat tlshkiloti ekomoitoringidano foydalanmaydigan oz makoniga ega. Bular kichik shaqarlar kop sonli aholi puntlari, kichik daryolar, aloxida suv xavzalari kabi atrof tabiiy muxitiga uyushmagan ta`sir etuvchi manbalar xisoblanadi. (jadval 5.1)
Jamoatchilik monitoringini asosiy maqsadi ekologik axboroti aloxida etib borishini kuchaytirish xisoblanadi. Bu "ATM muhofazasi qonuniga qarama qarshi,ya`ni davlatni axborotlarga bolgan monopoliyasidan chiqish va davlat idralari ega bolmagan ma`lumotlarni, xamda ularni umumlashtirib, taxlil. kilib,turli auditoriyalarga moslashtirish yollari bilan erishiladi. Odatda jamoatchilik ekologik monitoringi (JEM) xokimiyat organlariga murojat qilish uchun, iflrslantiruvchi - korxonalarga ta`sir qilish uchun va kuzatilayotgan ob`ekt xolatini yaxshilash uchun tog'ridan - tog'ri xarakatlarni otkazish uchun, umuman faol qarorlarni qabul qilish uchun tashkil etilgan. JEM jamoatchilik ekologik nazorat uchun axborot bazasi bo'lib xizmat qiladi.

JEMning kuproq samara beradigan vazifalariga kuyidagilar kiradi:
1) Al'ternativ axborot kanalini yaratish; aholini falokatlar va favkulodda xodisalar xakida ogoxlantirish samarasini va ekologik nazorati tezkorligini oshirish.
2) Davlat tabiatni muxofaza qilish dasturiga kirshilmagan ¸ki toliq organilmagan ob`ektlarni kuzatish;
3) Turli sabablarga kora avval e`tibor berilmagan muammolarga dikkatni jalb qilish.
4) Ekolsgik ta`lim va tarbiyani rivojlantirish;
5) Loyixalarni taxlil kilish - ya`ni loyixa amalga oshiriladigan vaqtda, uni loyixalashtirilayotganda oldindan aytilgan fikrlarning o tasdiqini ¸ki real eologik okibatlarni baxolash.
EMni o'tkazishda jamoatchilikning qatnashishi quyidagicha bolishi mumkin;