Reja: Angliya bankining rivojlanish tarixi

---

Mustaqil ish 
Reja: 
1.Angliya bankining rivojlanish tarixi 
2.Markaziy bank vakolatlarini kengaytirish 
3.Bugungu kunda Angliya bankini vazifalari 
4.Davlatning pul kredit siyosati 
5.Xulosa 
Biz allaqachon inglizlarning rivojlanishini hisobga olgan holda Angliya Banki tarixining 
ko’p qismini yoritgan edik moliya tizimi umuman. Esingizda bo’lsa, u 1694 yilda tashkil 
etilgan xususiy kompaniya va boshidanoq davlat banki sifatida faoliyat yuritgan. 
Masalan, 1718 yilda u davlat qimmatli qog’ozlarini chiqarishni nazorat qilishni va 
xaridorlardan mablag’larni yig’ishni boshladi.Biroq, hukumat bilan yaqin aloqada 
bo’lishiga qaramay, bank o’z faoliyatining dastlabki 100 yilida tijorat banki vaz
ifasini 
ham bajardi. U omonatlarni qabul qilgan, banknotalar chiqargan, veksellarni yozib 
olgan va qarzlar bergan. U o’sha davrdagi boshqa banklardan faqat o’z maqomi bilan 
farq qilar edi: shunday edi aktsiyadorlik jamiyati, har qanday miqdordagi investorlar 
uchun aktsiyalarga obuna bo’lishini e’lon qilishi mumkin bo’lgan, boshqa banklar esa 
ko’pi bilan oltita hamkor bilan cheklangan sheriklik edi. Bu Angliya bankining ancha 
ko’p kapitalga ega bo’lishini anglatardi, bu esa uning xususiy banklarga qaraganda 
tezroq o’sishiga imkon berdi, shu bilan birga barqaror va ishonchli tashkilot bo’lib 
qoldi. Tez orada u mamlakatning eng yirik bankiga aylandi. 
Markaziy bank vakolatlarini kengaytirish 
Angliya bankining markaziy bank sifatidagi mavqei u ma’lum vakolatlarni
o’z 
zimmasiga olgani yoki berganligi sababli mustahkamlandi. Mamlakatdagi eng yirik 
bank sifatida Angliya banki kichikroq xususiy banklar tomonidan naqd pul zaxiralarini 
xavfsiz saqlash uchun foydalanila boshlandi; u oxir-oqibat banklar bankiga aylandi. 
Keyinchalik bu eng oddiy banklararo hisob-kitob tizimlarining rivojlanishiga yordam 
berdi. Inqiroz davrida xususiy banklar, albatta, omonatchilarning mablag’larni to’lash 
bo’yicha talablarini qondirish uchun o’z zaxiralarini depozitlardan olib qo’yishga 
maj
bur bo’ldilar. Agar ularning zaxiralari omonatchilar oqimining oldini olish uchun 
etarli bo’lmasa, xususiy bankning oxirgi qutqaruvi Angliya Bankidan yordam so’rash 
edi. Bu, o’z navbatida, agar Bankdan juda ko’p so’ralsa, muammo tug’dirishi mumkin 
katta su
mmalar... Biroq, hozirgacha Angliya banki o’zining barcha vazifalarini 
bajarishga muvaffaq bo’ldi moliyaviy majburiyatlar... Shunday qilib, u bank tizimi 
uchun “oxirgi chora” kreditoriga aylandi.

---

XIX asr boshidan banknotlar muomalasi Angliya banki nazorati ostida jamlana 
boshlaganini aytgan edik. 
Eng muhimi qonunchilik akti 1844 yildagi Bank imtiyozlari to’g’risidagi qonun bo’lib, 
bugungi kunda biz ko’rib turganimizdek, Angliya bankining asosini tashkil etdi. Mazkur 
qonunga muvofiq, Bank ikkita alohida bo‘l
im: banknotlarni muomalaga chiqarishga 
mas’ul bo‘lgan emitent bo‘limi va bank faoliyatining barcha boshqa jihatlari uchun 
mas’ul bo‘lgan bank bo‘limiga qayta tashkil etildi. Bu banknotlarning muomalaga 
chiqarilishi ustidan toʻgʻri nazorat oʻrnatishga beril
gan ahamiyat asosida amalga 
oshirildi (koʻrib turganimizdek, bu chora umuman pul massasini nazorat qilish usuli 
sifatida muvaffaqiyatsizlikka uchradi). Bank har ikki bo’limning balanslarini o’z ichiga 
olgan har hafta bank hisobotini nashr etishi kerak edi. Nashr har chorshanba kuni bir 
xil ko’rinishda chiqishda davom etmoqda, garchi Bankning ishi hozir shu qadar 
murakkabki, uni faqat ikkita bo’lim bajara olmaydi.
Milliylashtirish 
1946-
yilda Angliya banki milliylashtirildi va uning kapitali davlatga oʻtdi.Sh
unga 
qaramay, milliylashtirish bankning taʼsis maqomiga deyarli taʼsir koʻrsatmadi. Bank 
boshqaruvi avvalgidek gubernator, gubernator o‘rinbosari va 24 nafar direktordan 
iborat bo‘lgan direktorlar kengashiga ishonib topshirildi, ularning barchasi hozir 
hukumat tomonidan tayinlanadi. Ajablanarlisi shundaki, Angliya banki 1946 yilgacha 
davlat organi sifatida mavjud bo’lib, o’z lavozimini tayinlashdan qochadi. Mansabdor 
shaxslar qarori bilan davlat hokimiyati. 
Bugungi kunda Angliya bankining vazifalari 
Angliya Bankining vazifalari va bugungi kunda uning Buyuk Britaniyaning markaziy 
banki rolini aks ettiradi va shuning uchun tijorat banklarinikidan sezilarli darajada farq 
qiladi. Markaziy bankning roli asosan tartibga solish orqali hukumatga mamlakat 
iqtisodiyotini nazorat qilishda yordam berishdan iborat pul tizimi... Vaziyat shundayki, 
bank muayyan pul-kredit siyosatini yuritishi talab qilinadi va bankning mustaqil faoliyat 
erkinligi tobora cheklanadi. Shuni ta’kidlash kerakki, Bank 1946 yilda berilgan 
ko’rsatmalarni bajarish uchun ma’lum vakolatlarga ega bo’lsa
-da, shunga qaramay, u 
hech qachon o’z vakolatlarini amalga oshirishga ehtiyoj sezmagan: barcha masalalar 
bank jamoasi bilan hamkorlikda hal qilingan. 
Milliy valyuta emissiyasi 
Ma’lumki, Angliya Banki hozirda deyarli barcha Britaniya valyutalari muomalasiga 
mas’ul bo‘lib, banknotlarni chiqarishga vakolatli yagona Britaniya bankidir. Jadvalda 
ko’rsatilgan Angliya Bankining balansi bo’yicha haftalik hisobot. 2.4 zamonaviy 
ekanligin
i ko’rsatadi pul masalasi ishonchli xarakterga ega; banknotlar va tangalar 
uchun garov sifatida xizmat qiluvchi emitent bo‘limining aktivi davlat va boshqa 

---

qimmatli qog‘ozlardan iborat. Milliy valyuta U endi oltin yoki kumush bilan 
ta’minlanmaydi. Banknotl
arning muomalaga chiqarilishini amalga oshirishda bank 
ushbu bo’limning agenti sifatida faoliyat yurituvchi Davlat g’aznachiligi (Moliya 
vazirligi) tomonidan unga berilgan ko’rsatmalarga amal qiladi. Bank emissiya darajasini 
o’z xohishiga ko’ra o’zgartiris
h huquqiga ega emas.Davlat banki 
Chunki Bank hozirda ishlab chiqarmaydi tijorat operatsiyalari, uning shaxsiy yoki biznes 
hisoblari yo’q –
bir nechta istisnolardan tashqari, uning xodimlarining shaxsiy hisoblari. 
Ammo bank davlat organlarining hisobvaraqlarini yuritadi va bu hisoblar haftalik 
balansda depozitlar sarlavhasi ostida ko’rsatiladi. Davlat organlari... Agar bu qoldiq 
ahamiyatsiz bo’lsa, demak, hukumat o’z tushumlari va xarajatlarini g’azna 
veksellaridan foydalangan holda muvozanatlashtirmoqda va bank hisobvaraqlaridagi 
umumiy vaqtinchalik erkin likvidlikni minimallashtirmoqda. Hukumat, shuningdek, 
qisqa muddatli G’aznachilik veksellarini moliyalashtiradi, garchi vaqti
-vaqti bilan Bank 
hukumatga to’g’ridan
-
to’g’ri qisqa muddatli kreditlar beradi. D
avlat depozitlari 
ko’rsatkichi shuningdek Departamentning dividend hisoblarini ham o’z ichiga oladi 
davlat qarzi; davlat qarzini boshqarish Angliya banki funksiyalarining bir qismidir. 
Davlat qarzini boshqarish 
Davlat qarzi umumiy hisoblanadi qarz mablag’lari o’z xarajatlarini moliyalashtirish 
uchun hukumat tomonidan olinadi. Shaxsiy odam kabi, ko’pchilik oddiy harakatlar 
Davlat o’z daromadlari hisobidan moliyalashtiradi –
asosan barcha xilma-xillikdagi 
soliqlar 
–
lekin ba’zida boshqa turdagi xarajatlar kel
ib chiqadi, masalan, urushlar, 
kapital qurilish va hokazo, bir xil manbadan olish mumkin bo’lmagan katta 
mablag’larni talab qiladi. Keyin hukumat investorlardan, odatda, ichki, lekin ba’zan 
chet eldan ham qarz oladi. Qoidaga ko’ra, pul olishda hech qanday 
qiyinchiliklar 
bo’lmaydi, chunki davlat hukumati o’z qarzlarini to’lay olmasligini tasavvur qilib 
bo’lmaydi.
1986 yil oktyabr oyida g. Umumiy qiymat to’lanmagan davlat qarzi 145,632 million 
funt sterlingni tashkil etdi. St., shundan 2909 million funt. Xorijiy valyutadagi qarzni 
hisobga olgan. Sterling qarzi quyidagi komponentlarni o’z ichiga oladi.
Davlat qimmatli qog’ozlari uzoq muddatli davlat qarzidir. Ular sotiladi Birja bu erda 
ular oltin qirrali davlat obligatsiyalari sifatida tanilgan. Uzoq muddatli kredit kerak 
bo’lganda, hukumat investorlarni o’zi chiqarmoqchi bo’lgan yangi qimmatli 
qog’ozlarga obuna bo’lishni taklif qiladi. Yangi emissiya shartlari oldindan e’lon qilinadi 
–
boshqacha aytganda, qancha qimmatli qog‘ozlar sotuvga qo‘yilishi, investorl
arga 
to‘lanadigan foiz stavkasi qancha bo‘lishi, shuningdek, to‘lov muddati ma’lum.
Doimiy obligatsiyalar belgilangan muddatga ega emas va hukumat ularni qulay vaqtda 
sotib olish yoki qarzni cheksiz muddatga uzaytirish huquqini o’zida saqlab qoladi. 
Hozirgi vaqtda muddatsiz obligatsiyalar odatda chiqarilmaydi (ular investorlarga mos 

---

kelmaydi), lekin ko’pgina zamonaviy davlat qimmatli qog’ozlari sotib olish amalga 
oshiriladigan davrni ko’rsatadi va aniq sana hukumatning ixtiyorida.
Obligatsiyalar 
bo’yicha foi
z stavkasi chiqarilish vaqtidagi amaldagi foiz stavkalari bilan 
raqobatbardosh bo’lishi kerak. Odatda, doimiy foiz stavkasi obligatsiyaning butun 
muddati uchun to’lanadi, garchi yaqinda o’zgaruvchan yoki suzuvchi stavkalar joriy 
qilingan bo’lsa
-da. Muayyan 
qimmatli qog’ozning nomi yuqoridagi ma’lumotlarning 
ko’p qismini o’z ichiga oladi, shuningdek, kreditni tashkil etgan hukumat idorasi 
ko’rsatmasi bilan birga, masalan, G’aznachilik obligatsiyasi 8,25% 1987
-1990. 
Angliya Banki ushbu obligatsiyalarni boshqa
radi, jumladan, foiz to’lovlarini o’tkazish va 
hatto to’lov muddati tugashi bilan ham asosiy qarzni to’lash. Shuningdek, u yangi 
obligatsiyalar chiqaradi va yangi emissiya muddati haqida xabar beradi, ular 
qo’shimcha davlat xarajatlari uchun kapitalni jalb
qilish yoki oddiygina muomalada 
bo’lishi kerak bo’lgan mavjud qimmatli qog’ozlar bo’yicha to’lovlarni moliyalashtirish 
uchun mablag’larni jalb qilish uchun o’tkaziladi. Oxirgi maqsad bozor darajasini diqqat 
bilan kuzatishni o’z ichiga oladi. Foiz stavkalari... Foiz stavkalari yuqori bo’lganda, yangi 
emissiyalar qisqa muddatli obligatsiyalar bilan cheklanadi, chunki hukumat uzoq 
muddatda juda yuqori foiz stavkalarini to’lashga majbur bo’lishi istalmagan. Aksincha, 
stavkalar past bo’lganda, uzoq muddatli obl
igatsiyalarga ustunlik beriladi va 
qo’shimcha ravishda, bank o’zining potentsial muomala muddatiga etgan har qanday 
yuqori foizli qimmatli qog’ozlarni sotib olishni e’lon qiladi. To’lov mablag’lari joriy 
(pastroq) foiz stavkalari bo’yicha yangi emissiyalar
dan jalb qilinadi va shu bilan 
xarajatlarni tejashga erishiladi, garchi bu holda ma’muriy xarajatlar hisobga olinishi va 
qoplanishi kerak.
G’aznachilik veksellari. Ular hukumatning qisqa muddatli qarzini 
ifodalaydi. G’aznachilik veksel –
bu hukumatning ma’lum miqdorda pul to’lash va’dasi ( 
minimal miqdor 10 000 funt sterlingga teng) veksel chiqarilgandan keyin 91 kun 
o’tgach. Bu veksellar nominal qiymatidan chegirma (diskont) bilan sotiladi. Xaridor 91 
kunlik G’aznachilik vekselini sotib olib, natijada u to’laganidan ko’proq narsani oladi. 
Shunday qilib, bu vekselni sotib olish vaqtida hukumatga to’langan summadan foizlarni 
olishni tashkil etadi. G’aznachilik veksellari Angliya Banki tomonidan har hafta 
hukumat nomidan sotiladi va qisqa muddatli nomutanosibliklarni qoplash uchun 
mablag ‘to’plash usuli sifatida foydalaniladi. Davlat daromadlari va xarajatlar. 
Buxgalteriya shartnomasi, buxgalteriya hisobi yoki chegirmaga ko’ra, uylar G’aznachilik 
veksellarining butun haftalik emissiyasini sotib olish taklifi bilan chiqishadi va shu 
sababli hukumat kerakli pulni olishda doimiy kafolatlarga ega.Bozor bo’lmagan 
qimmatli qog’ozlar. Ushbu turkumga davlat jamg’arma sertifikatlari, mukofotli 
jamg’arma obligatsiyalari, xodimlarning maoshidan oylik ushlab qolish shartnoma
lari 
kabi qimmatli qog’ozlar kiradi. Imtiyozli shartlar(Britaniya aholi jamgʻarmalari tizimi, 
“maosh olayotganda saqlash” deb ataladi) va boshqalar.Bu qimmatli qogʻozlarning 
barchasi xususiy investorlar uchun chiqariladi va “milliy jamgʻarmalar”ni koʻpayti
rish 
harakatining bir qismini tashkil qiladi. Ular hukumatga qarzga berilgan mablag’lardir, 

---

lekin oltin qirrali obligatsiyalar va g’azna veksellaridan farqi shundaki, ularni uchinchi 
shaxsga qayta sotish mumkin emas. G’azna veksel egasi, agar u vekselni mu
ddati 
tugaguniga qadar ushlab turishni istamasa, uni boshqa birovga sotishga haqli; davlat 
egasi jamg’arma sertifikati da’vo qilishi mumkin bo’lsa
-
da, bunday tanlov yo’q 
muddatidan oldin to’lash agar siz foiz to’lovlarini qurbon qilishga tayyor bo’lsangiz.
Shunday qilib, bankning davlat qarzini boshqarish bo’yicha faoliyati juda murakkab va 
uning haftalik hisobotida to’liq aks etishdan uzoqdir.
Davlatning pul-kredit siyosatini amalga oshirish 
Ehtimol, Angliya Bankining eng muhim funktsiyasi bu o’zining pul 
va kredit siyosatini 
yuritishda hukumat agenti sifatida. Pul-kredit siyosati milliy iqtisodiy maqsadlarga 
erishish. Bu yerda Bank hukumat va o’rtasida axborot almashishda vositachi sifatida 
ishlaydi moliyaviy bozorlar... Boshqa narsalar qatorida, u yig’adi
ko’p miqdorda barcha 
moliya institutlari toʻgʻrisidagi oʻz biznesining hajmi, ular kreditlashtirgan iqtisodiyot 
tarmoqlari, ularning omonatchilari va boshqalar toʻgʻrisidagi statistik maʼlumotlar. 
Bank xodimi sifatida siz kengashga hisobot tayyorlashga duch kelishingiz mumkin. 
Bankingizning Angliya Bankiga hisoboti. Yig’ilgan ma’lumotlarning aksariyati Angliya 
Bankining choraklik hisobotida nashr etilgan. 
Bank o‘zining boshqa bank va moliya institutlari ustidan ta’siri va nazorati tufayli 
iqtisodiyotdagi jami pul massasini cheklashi yoki ko‘paytirishi, shu bilan kreditlashni 
tartibga solishi mumkin. Nazorat choralarini 9-
bobda batafsil ko‘rib chiqamiz, ammo 
hozircha mana bu yerda qisqa sharh mavjud usullar. 
Ochiq bozor operatsiyalari. Bank 
pul bozorida g’aznachilik veksellarini va davlat 
obligatsiyalarini sotib olishi yoki sotishi mumkin. Bu muomaladagi pul massasini 
o’zgartirish maqsadida amalga oshiriladi. Ushbu qimmatli qog’ozlarni sotish ortiqcha 
xarid qobiliyatini “o’zlashtiradi” va shu
ning uchun muomaladagi pul miqdorini 
kamaytiradi va foiz stavkalarini oshiradi. Qimmatli qog’ozlarni sotib olish esa teskari 
ta’sir ko’rsatadi.Bunday operatsiya natijasida iqtisodda pul mablag’larining ko’payishi 
kuzatiladi.Kredit yaratish jarayonida multi
plikator ta’siri tufayli bunday “manevrlar” 
natijasida pul massasiga umumiy ta’sir qimmatli qog’ozlarning sotib olingan yoki 
sotilgan narxiga qaraganda ancha yuqori bo’ladi.Bank qimmatli qog’ozlarni sotganda, 
masalan, darhol natija pasayishdir bank depozitlari ularning xaridorlari Angliya bankiga 
cheklar yozganlarida. Bu banklarning likvidlik koeffitsientlariga bosim o’tkazadi va ular 
aktiv va passivning xavfsiz nisbatini saqlab qolish uchun ba’zi kreditlar yoki 
overdraftlarni talab qilishga majbur bo’lishi
mumkin. O’z navbatida, bankning bunday 
xatti-harakati yana depozitlarni kamaytirishi mumkin, bu esa kreditni yanada 
qisqartirishni talab qiladi va muvozanat tiklanmaguncha davom etadi. Ushbu ta’sir 
tufayli ochiq bozor operatsiyalari kreditlashni tartibga solishning ayniqsa samarali usuli 

---

hisoblanadi. Hozirgi vaqtda ular bankning pul-kredit operatsiyalarining asosiy 
mexanizmi bo’lib xizmat qilmoqda.
Foiz stavkalari. Kredit olish nafaqat uning taklifiga, balki qarzdorlar to’lashi kerak 
bo’lgan foiz stavkasida ifodalangan narxiga ham bog’liq. Agar foiz stavkalari ko’tarilsa, 
kredit kamroq jozibador bo’ladi va kredit yaratish jarayoni sekinlashadi. Agar stavkalar 
tushib qolsa, teskari vaziyat yuzaga keladi. Angliya banki butun bank hamjamiyati 
uchun oxirgi chor
a sifatida ishlaganda undiriladigan stavkalarni o’zgartirish orqali foiz 
stavkalarining umumiy darajasiga ta’sir qilishi mumkin. U o’rnatgan mashina foiz 
stavkalarining butun tuzilishi uchun asos bo’lib xizmat qiladi: boshqa stavkalar doimo 
unga moslashishga intiladi. 1981 yilgacha Bank odatda haftada bir marta qanday 
stavka olishini e’lon qildi; bu stavka rasmiy diskont stavkasi, keyinchalik esa –
minimal 
kredit stavkasi (MCC) deb ataldi. Bank endi e’lon qilinmagan “foiz stavkalari oralig’ida” 
ishlamoqda, 
chunki u foiz stavkalariga rioya qilish niyatini e’lon qildi, ulardan oshib 
ketmaydi. Shunday bo‘lsa ham, Bankning oxirgi instansiya kreditori sifatida mavjudligi 
moliya tizimining to‘lov qobiliyatining asosiy kafolati bo‘lib qolmoqda va banklar o‘z 
foiz s
tavkalarini Angliya Banki kredit berishga tayyor bo‘lgan stavka asosida belgilashda 
davom etmoqda. 
Zaxira stavkalari. Siz buni allaqachon bilib oldingiz depozit banki omonatchilarning 
talabiga binoan pul mablag’larining kundan
-
kunga to’lanishini ta’minlash
uchun likvid 
aktivlar va passivlar o’rtasidagi naqd pul zaxiralarining (yoki likvidlik koeffitsientining) 
adekvat nisbatini saqlashi shart. Normning darajasi ehtiyotkorlik va rentabellik 
o’rtasidagi kelishuv asosida aniqlanadi. Biroq, Angliya Banki stavka
depozitar banklar 
uchun etarli bo’lganidan yuqori bo’lishi kerakligi haqida ko’rsatma berishi mumkin. 
Natijada kredit taklifi kamayadi, chunki stavka qancha yuqori belgilansa, kredit yaratish 
jarayonida multiplikator effekti shunchalik past bo‘ladi; banklar o’zlari qabul qilgan har 
bir depozitning katta qismini zaxirada saqlashga majbur.1971 yildan 1981 yilgacha 
Angliya banki banklardan hisob-kitoblarda hisobga olingan aktiv va passiv turlarini juda 
aniq belgilab, zahira aktivlari stavkasini belgilangan darajada ushlab turishni talab qildi. 
Bu likvidlik darajasining odatiy kontseptsiyasiga investitsiya qilish bilan bir xil emas edi, 
chunki u naqd pul zaxiralarini o’z ichiga olmaydi. 1981 yil avgust oyidan boshlab 
nazorat chorasi sifatida likvidlikni bevosit
a boshqarish qoʻllanilmadi, garchi barcha 
banklar va litsenziyalangan depozitariy institutlar oʻzlarining tegishli majburiyatlarining 
0,5 foizini Angliya Bankidagi maxsus ishlamaydigan foizsiz depozit hisobvaraqlarida 
saqlashlari shart. Bundan tashqari, ba
nklar likvid aktivlarni belgilangan o’rtacha 
ko’rsatkichlarda ushlab turishlari shart. (Biz buni 9
-
bobda ko’rib chiqamiz.)
Maxsus depozitlar. Ular muqobil usul banklarning likvidlik koeffitsientiga ta’siri. 
Banklarga Angliya bankiga depozit qo’yish topshir
ilishi mumkin pul ekvivalenti ularning 
umumiy majburiyatlarining foizi sifatida ifodalanadi. Ushbu mablag’lar banklar 
tomonidan foydalana olmaydi va shuning uchun ularning likvidlik koeffitsientlari hisob-

---

kitoblariga kiritilmaydi, garchi Bank ushbu mablag’lar bo’yicha foizlarni to’lashi 
mumkin. Ma’lumki, maxsus depozitlarga mablag’larni qo’yish talabi zaxira aktivlari 
nisbatini belgilash yoki oshirishga teng va xuddi shunday natija beradi. 
Qarz konsolidatsiyasi 
–
qisqa muddatli davlat qarzining uzoq muddatli qarzga aylanishi. 
Angliya banki banklar tomonidan likvidlik koeffitsientlarini hisoblaganda likvid aktivlar 
sifatida tasniflangan qimmatli qog’ozlarni qaytarib olishi va ularni hisob
-kitoblarga 
kiritib bo’lmaydigan qimmatli qog’ozlar bilan almashtirishi 
mumkin. Natija bir xil: 
banklarning kredit yaratish qobiliyatining pasayishiga olib keladi, bu esa kreditlarning 
kamayishiga olib keladi. Bu amaliyot juda keng tarqalgan emas, chunki bu hukumat 
uchun qimmatga tushishi mumkin. 
Nazorat tugadi bank ishi... Pul massasi ustidan nazoratni amalga oshirish majburiyati 
Angliya bankining umuman bank faoliyatini nazorat qilish majburiyati bilan 
chambarchas bog’liq. Bu funktsiyaning ahamiyati 1973
-1974 yillardagi ikkinchi bank 
inqirozidan keyin kuchaydi.1987 yilgi bank 
qonuni nazorat funksiyasiga ma’lum 
maqom berdi (yuqoriga qarang). 
Bank direktivalari. Ikkinchi jahon urushi davrida Angliya banki bu borada direktivalar 
chiqara boshladi kredit siyosati ular odatda qancha kredit berishlari kerakligi (miqdoriy 
direktivalar
) yoki moliyalashtirishni ta’minlash uchun iqtisodiyotning qaysi 
tarmoqlariga ustunlik berish kerakligini ko’rsatish orqali (sifat direktivalari). Agar kerak 
bo’lsa, ushbu yo’riqnomalar bajarilishi mumkin bo’lsa
-da, Bank hech qachon bunga 
muhtoj emas edi, 
chunki u o’z maqsadini “nasihat” (Angliya Banki atamasi “do’stlikdan 
tashqari” degan ma’noni anglatadi) orqali amalga oshirdi. Bank kredit ta’minotini 
nazorat qilishning boshqa usullarini qabul qilgan 1971 yildan beri sifat bo’yicha 
direktivalar chiqarilmagan, ammo vaqti-vaqti bilan miqdoriy direktivalar chiqarilishi 
davom etmoqda.So’nggi dam olish maskanining qarz beruvchisiAgar London pul bozori 
mablag’ yetishmaydi. Angliya banki har doim yordam berishga tayyor. Bunday yordam 
bozor tomonidan faqat oxirgi chora sifatida foydalaniladi, chunki bankning foiz 
stavkasi boshqa manbadan olingan mablag’lar uchun stavkadan yuqori bo’ladi. Naqd 
pul taqchilligi sharoitida banklar diskont uylariga berilgan qisqa muddatli kreditlarni 
qaytarishni talab qilishlari kerak va aynan ikkinchisi yordam uchun Angliya Bankiga 
murojaat qilishga majbur bo’ladi.
XULOSA:Angliya banki eng qadimgi banklardan hisoblanadi.U Angliya bankiga Bosh ijrochi direktor 
rahbarlik qiladi. U hukumat tomonidan tayinlangan boshqa 16 a'zosi bilan direktsiyada o'tiradi. Ular 
orasida Bankning 4 ta direktori bor, qolgan 12 kishi yirik xoldinglar va kompaniyalar egalari yoki 
menejerlari.Bank ishi bilan bog'liq muhim masalalarni muhokama qilish va hal qilish uchun direktsiya 
oyiga kamida bir marta yig'ilishi kerak. Mavjud masalalar va ish lahzalari g'aznachilik qo'mitasi 
tomonidan belgilanadi. G'aznachilik 5 direktor, menejer va uning o'rinbosaridan iborat. 
Tayyorladi: Qosimov Javohir
MMT89dan