Reja: Aholi soni va tarkibi statistikasi Aholi harakati statistikasi

MAVZU: AHOLI STATISTIKASI
Ma’ruzachi: Utanov Bunyod Quvondiqovich

Reja:

1.Aholi soni va tarkibi statistikasi

2. Aholi harakati statistikasi

3.Aholining kelajakdagi sonini aniqlash

4. Dunyo aholisininig istiqboldagi soni

 

Makroiqtisodiy statistika sotsial salohiyat (resurslar)ni o'rganisni aholi sonini o‘rganishdan boshlavdi.
Aholi bu-ma’lum hududda yashovchi va uzluksiz tabiiy ko‘payishi orqali yangilanib boradigan odamlar to‘plami
Aholi sonini aniqlash manbayi bo'iib quyidagilar hisoblanadi:

• Vaqti-vaqti bilan o'tkazilib turiladigan aholi ro'yxati;
• Aholining tabiiy o'sishi yoki kamayishi bo'yicha ma’lumotlar;
• Aholining mexanik harakatlari bo'yicha ma'lumotlar.

Sobiq ittifoq davrida O‘zbekistonda 1926, 1939, 1959, 1970 va 1989 yilda aholi ro‘yxati o‘tkazilgan.
Аҳоли рўйхатининг натижалари маълум бир санага ва аниқ бир моментга аҳоли сони тўғрисида маълумот беради. Аҳоли рўйхати ўтказиладиган даврлар оралиғида сўнгги аҳоли рўйхатига ва аҳоли табиий ҳамда механик харакатига асосланиб, ҳисоб йўли билан аниқланади:
Hisobga olish va oldin o‘tkazilgan aholi ro'y xati ma’lumotlariga statistik ishlov berish asosida har yili hisob-kitob qilish yo'li bilan butun mamlakatdagi va ayrirn viloyat. tuman hamda shahar va qishloq aholisining yil oxiridagi umumiv soni quyidagicha aniqlanadi:
A1 = A0 + ( Atug- Ao’l ) + ( Akel - Aket )
Bu yerda:
A0 - aholining yil boshidagi soni; Atug’- joriy yilda tug'ilganlar soni:
Ao’l - joriy yilda o'lganlar soni; Akel - joriy yilda kelganlar soni;
Aket -joriy yilda ketganlar soni.
Aholining tabiiy o'zgarishini, ya'ni tughlganlar va o'lganlarni, nikohdan o'tgan va ajralishlami fuqarolik holatini qayd qiluvchi idora (FHDYo)lar hisobga oladi. Aholining migratsiyasini, ya'ni bir mamlakat, viloyat, tuman va aholi yashaydigan punktlarga keiuvchilarni hamda boshqa yerga ketganlarni shaharlarda uy daftarida (o‘tkaziladigan va chiqariladigan), qishloq joylarda esa, qishloq kengashlarining xo'jalik daftarlari va ro'vxatlarida hisobga olib boriladi.
Маълум бир ҳудуд ва санадаги аҳоли сонини аниқлашда статистика аҳолини тоифаларга (категориялар) яъни доимий, мавжуд, вақтинча яшовчи ва вақтинча йўқ аҳолига бўлиб ўрганади.