Ko‘p omilli to‘g‘ri chiziqli korrelatsion bog‘lanish
uchun zarur bo‘lgan ko‘rsatkichlar hisobi
t/r
|
Urug‘ning unib chiqishi (%) u
|
Urug‘ning tuproqda joylashish chuqurligi sm x1
|
1000 dona urug‘ vazni, g x2
|
ux1
|
ux2
|
x1x2
|
u2
|
x12
|
x22
|
Ux1x2=
|
1
|
98
|
3,3
|
48
|
323,4
|
4704
|
158,4
|
9604
|
10,89
|
2304
|
|
2
|
98
|
3,2
|
47
|
313,6
|
4606
|
150,4
|
9604
|
10,24
|
2209
|
|
3
|
97
|
3,1
|
46,5
|
300,7
|
4510
|
144,1
|
9409
|
9,61
|
2162
|
|
4
|
96
|
2,9
|
44
|
278,4
|
4224
|
127,6
|
9216
|
8,41
|
1936
|
|
5
|
95
|
3,0
|
44
|
285,0
|
4180
|
132,0
|
9025
|
9,00
|
1936
|
|
6
|
90
|
2,7
|
38,6
|
243,0
|
3474
|
104,2
|
8100
|
7,29
|
1490
|
|
7
|
88
|
2,6
|
37,0
|
228,8
|
3256
|
96,2
|
7744
|
6,76
|
1369
|
|
8
|
87
|
2,6
|
36,5
|
226,2
|
3175
|
94,9
|
7569
|
6,76
|
1332
|
|
9
|
80
|
2,4
|
36
|
192,0
|
2880
|
86,4
|
6400
|
5,76
|
1296
|
|
10
|
78
|
2,1
|
34
|
163,8
|
2652
|
71,4
|
6084
|
4,41
|
1156
|
|
11
|
76
|
2,0
|
31
|
152,0
|
2356
|
62,0
|
5776
|
4,00
|
961
|
|
12
|
65
|
1,7
|
28,5
|
110,5
|
1852
|
48,4
|
4225
|
2,89
|
812
|
|
13
|
60
|
1,5
|
24,6
|
90,0
|
1476
|
36,9
|
3600
|
2,25
|
605
|
|
14
|
58
|
1,3
|
23,2
|
75,4
|
1345
|
30,1
|
3364
|
1,69
|
532
|
|
15
|
46
|
0,7
|
19,2
|
32,2
|
883
|
13,4
|
2116
|
0,49
|
369
|
|
SS
|
1212
|
35,10
|
537,4
|
3015,0
|
45573
|
1355,6
|
101836
|
90,45
|
20469
|
|
o‘rta
-chasi
|
80,8
|
2,34
|
35,83
|
201,0
|
3038
|
90,4
|
6789,0
|
6,03
|
1364
|
|
Ushbu hisob-kitoblardan keyin quyidagi ikki noma’lum hadli ikki tenglamaga ega bo‘lamiz:
Har ikkala tenglama qiymatlarini S parametri oldidagi sonlarga bo‘lib, ikkinchi tenglamadan birinchisini ayirib tashlaymiz:
_
Bunda, b parametri teng bo‘ladi:
b parametr qiymatini birinchi tenglamaga qo‘yib, s parametrning qiymatini aniqlaymiz:
b va s parametrlarining qiymatlarini birinchi tenglamaga qo‘yib, a parametrning qiymatini aniqlaymiz:
Shunday qilib, mo‘tadil tenglamalar tizimining yechimi regressiya tenglamasini tuzishga imkon beradi:
Ushbu to‘g‘ri chiziqli tenglama ma’lumotlari asosida quyidagicha xulosani qilish mumkin.
Tenglamadagi b va s parametrlari regressiya koeffitsiyentlari hisoblanadi.
b koeffitsiyenti quyidagi xulosani chiqarishga imkon beradi. Urug‘ning tuproqqa joylashish chuqurligi 1 sm ga oshishi urug‘ning unib chiqish darajasini taxminan 8,3% ga oshishiga olib keladi.
s koeffitsiyenti quyidagi xulosani chiqarishga imkon beradi. Sepilgan 1000 dona urug‘ vaznining 1 grammga oshishi urug‘ning unib chiqish darajasini 1,1% ga oshishiga sababchi bo‘ladi.
Ko‘p omilli to‘g‘ri chiziqli korrelatsion bog‘lanish zichligi (kuchi) darajasiga baho berish va ta’riflash uchun quyidagi ko‘p omilli korrelatsiya koeffitsiyentidan foydalaniladi:
Bunda: Chуx1, Chуx2, Chx1x2 – juft korrelatsiya koeffitsıyentlaridir.
Ko‘p omilli korrelatsiya koeffitsiyenti umumiy korrelatsiyaning qancha qismi o‘rganiladigan omillar hisobiga sodir bo‘lganligini ko‘rsatadi.
Ko‘p omilli korrelatsiya koeffitsiyentini kvadratga ko‘tarish orqali determinatsiya koeffitsiyenti (R2) aniqlanadi.
Determinatsiya koeffitsiyenti natijaviy belgi (y) ning barcha omil belgilar (x1,x2,...xp) ta’siri ostida qancha miqdorga (foizga) o‘zgarganligini (oshganligini, kamayganligini) bildiradi.
|
funksional bog‘lanish
korrelatsion bog‘lanish
to‘g‘ri bog‘lanish
teskari bog‘lanish
to‘g‘ri chiziqli bog‘lanish
egri chiziqli bog‘lanish
regressiya tenglamasi
juft korrelatsiya
ozod had
regressiya tenglamasi koeffitsıyenti
Fexner koeffitsiyenti
Àssotsiatsiya koeffitsıyenti
Êonkordatsiya koeffitsıyenti
|
korrelatsion jadval
paraboola tenglamasi
giperbola tenglamasi
darajali tenglama
determinatsiya indeksi
korrelatsiya indeksi
korrelatsiya koeffitsıyenti
Styudent (t) mezoni
Fisher (F) mezoni
Êo‘p omilli korrelatsiya
Spirman koeffitsıyenti
Êontingensiya koeffitsıyenti
Pirson koeffitsıyenti
|
7. Mustaqil ishlash uchun savollar va topshiriqlar
Ijtimoiy hodisalarning o‘zaro bog‘lanishi deganda nimani tushunasiz?
Ijtimoiy hodisalarning o‘zaro bog‘lanishini o‘rganishdan maqsad nima?
Hodisalar orasidagi bog‘lanishlar xarakteriga qarab bog‘lanishlar necha xil ko‘rinishda bo‘ladi?
Funksional bog‘lanish deb nimaga aytiladi?
Korrelatsion bog‘lanish deganda nimani tushunasiz?
To‘g‘ri bog‘lanish deganda nimani tushunasiz?
Teskari bog‘lanish deb nimaga aytiladi?
To‘g‘ri chiziqli bog‘lanish deb nimani tushunasiz?
Egri chiziqli bog‘lanish deganda hodisalar orasidagi qanday bog‘lanish tushuniladi?
O‘zaro bog‘lanishlar funksional bo‘lganda ularni o‘rganish uchun qaysi usullardan foydalaniladi?
O‘zaro bog‘lanishlar korrelatsion bo‘lganda ularni o‘rganishda qaysi usullardan foydalaniladi?
Balans usuli deb nimaga aytiladi?
Tahliliy guruhlash usuli qay vaqtda qo‘llaniladi?
Parallel qatorlar usuli qanday vaqtda qo‘llaniladi?
Juft korrelatsiya deb nimaga aytiladi?
Regressiya koeffitsiyenti nimani bildiradi?
To‘g‘ri chiziqli regressiya tenglamasi parametrlarini aniqlash tartibini tushuntiring.
Ikki belgi orasidagi egri chiziqli bog‘lanish deb nimani tushunasiz?
Hodisalar orasidagi bog‘lanish to‘g‘ri chiziqli korrelatsion bog‘lanish bo‘lsa, korrelatsion bog‘lanish zichligi (kuchi) qanday aniqlanadi?
Korrelatsiya koeffitsiyenti deb nimaga aytiladi?
Determinatsiya koefitsiyenti qanday aniqlanadi? U nimani bildiradi?
Ko‘p omilli korrelatsiya deb nimaga aytiladi?
Ko‘p omilli regressiya tenglamasi «Kichik kvadratlar» usulida qanday yechiladi?
Ko‘p omilli korrelatsiya koeffitsiyenti nimani bildiradi?
Ko‘p omilli korrelatsiyada determinatsiya koeffitsiyenti qanday aniqlanadi va nimani ifodalaydi?
Do'stlaringiz bilan baham: |