Referati qabul qildi: Z. Shadmanov Tayyorladi: A. Raxmataliyev Qo’qon 2023

ELEKTRON TIJORAT PLATFORMALARINING RAQAMLI IQTISODIYOTDAGI O’RNI VA TA’SIRI
Bugungi o‘zaro bog‘langan dunyoda elektron tijorat platformalari raqamli iqtisodiyotning ajralmas ishtirokchilariga aylanib, korxonalar faoliyati, iste’molchilar xarid qilish va bozorlar faoliyatini o‘zgartirdi. Ushbu platformalar butun dunyo bo'ylab xaridorlar va sotuvchilarni bog'laydigan, onlayn operatsiyalarni osonlashtiradigan virtual bozorlar bo'lib xizmat qiladi. Ularning raqamli iqtisodiyotdagi roli va ta'siri keng qamrovli bo'lib, biznes, jamiyat va iqtisodiy rivojlanishning turli jihatlariga ta'sir ko'rsatadi.

Global bozorga kirishni osonlashtirish: Elektron tijorat platformalari biznes uchun yangi ufqlarni ochib, ularga global mijozlar bazasiga erishish imkonini berdi. Kichik va o‘rta korxonalar (KO‘B) endi kirishning an’anaviy to‘siqlarini yengib o‘tib, mahalliy chegaralardan tashqarida bozor imkoniyatlarini kengaytira oladi. Raqamli do'konni taqdim etish orqali ushbu platformalar korxonalarga o'z mahsulotlari va xizmatlarini geografik cheklovlardan qat'i nazar, keng auditoriyaga namoyish etish imkoniyatini beradi. Ushbu global bozorga kirish korxonalarga o'sish, mijozlar bazasini diversifikatsiya qilish va global miqyosda raqobatlashish imkonini beradi.

Iqtisodiy o'sishni rag'batlantirish: Elektron tijorat platformalari bandlik imkoniyatlarini yaratish, tadbirkorlikni rivojlantirish va samaradorlikni oshirish orqali iqtisodiy o'sishga sezilarli hissa qo'shadi. Ushbu platformalar biznes tranzaktsiyalarini osonlashtirgani uchun ular logistika, mijozlarni qo'llab-quvvatlash, raqamli marketing va texnologiyalarni rivojlantirish kabi sohalarda ish o'rinlarini yaratadilar. Bundan tashqari, ular jismoniy shaxslarga o'z biznesini boshlash va tadbirkor bo'lish imkoniyatini beradi, iqtisodiy faollikni yanada rag'batlantiradi. Elektron tijorat tranzaktsiyalarining samaradorligi va qulayligi oshishi ham unumdorlikni oshirishga yordam beradi, bu esa korxonalarga yanada samarali va samarali faoliyat yuritish imkonini beradi.

Innovatsiyalar va buzilishlarni faollashtirish: Elektron tijorat platformalari turli sohalarda innovatsiyalar va buzilishlarni keltirib chiqardi. Ular an'anaviy biznes modellarida inqilob qildilar, o'rnatilgan o'yinchilarni chaqirdilar va yangi imkoniyatlar yaratdilar. Texnologiya, ma'lumotlar tahlili va sun'iy intellektdan foydalangan holda, ushbu platformalar shaxsiylashtirilgan xarid qilish tajribasi, maqsadli marketing va uzluksiz logistikani taklif qiladi. Ular, shuningdek, korxonalarga yangi mahsulotlar bilan tajriba o'tkazish, bozor talabini sinab ko'rish va real vaqtda fikr-mulohazalar asosida takrorlash imkonini beradi. Ushbu innovatsiya madaniyati raqobatni kuchaytirib, korxonalarni doimiy ravishda takliflarini yaxshilashga va mijozlar uchun qiymat yaratishga undaydi.

Iste'molchilarning qulayligini oshirish: Elektron tijorat platformalari misli ko'rilmagan qulaylik va foydalanish imkoniyatini taklif qilib, iste'molchilarning taxminlari va xatti-harakatlarini qayta aniqladi. Iste'molchilar kunning istalgan vaqtida o'z uylarida turib mahsulotlarni ko'rib chiqishlari va xarid qilishlari mumkin. Ushbu platformalar keng tanlov, mahsulot haqida batafsil ma'lumot va foydalanuvchi sharhlarini taqdim etib, iste'molchilarga sotib olish bo'yicha ongli qarorlar qabul qilish imkoniyatini beradi. Eshik oldidan yetkazib berish qulayligi, moslashuvchan to‘lov imkoniyatlari va muammosiz daromadlar elektron tijoratni an’anaviy g‘isht va ohak xaridlariga jozibador muqobilga aylantirdi. Narxlarni solishtirish va global bozorga kirish qobiliyati iste'molchilar farovonligini oshirdi va odamlarga eng yaxshi bitimlarni topish imkoniyatini berdi.

Ta'minot zanjirlari va logistikani qayta shakllantirish: Elektron tijorat platformalari ta'minot zanjirlari va logistika sohasida inqilob qildi, tovarlar harakatini optimallashtirdi va samarasizlikni kamaytiradi. Ular etkazib beruvchilar, ishlab chiqaruvchilar, distribyutorlar va iste'molchilarni uzluksiz bog'lab, butun qiymat zanjirini tartibga soladi. Ma'lumotlarni tahlil qilish va real vaqtda kuzatish orqali ushbu platformalar ko'rinish va shaffoflikni oshiradi, bu esa korxonalarga inventarni boshqarish, zaxiralarni kamaytirish va mahsulotlarni tezroq yetkazib berish imkonini beradi. Ular, shuningdek, o'sha kun yoki keyingi kun yetkazib berish kabi yangi yetkazib berish modellarining paydo bo'lishiga olib keldi va dronlar va avtonom transport vositalari kabi innovatsion texnologiyalardan foydalanish.

Ijtimoiy va ekologik muammolarni hal qilish: Elektron tijorat platformalari raqamli iqtisodiyotdagi ijtimoiy va ekologik muammolarni hal qilish imkoniyatiga ega. Onlayn tranzaktsiyalarni osonlashtirish orqali ular jismoniy savdo joylariga bo'lgan ehtiyojni kamaytiradi, bu esa energiyani tejash va uglerod chiqindilarini kamaytirishga olib keladi. Ular, shuningdek, korxonalarga barqaror amaliyotlarni qabul qilish va ekologik toza mahsulotlarni taklif qilish imkonini beradi, bu esa yanada ekologik ongli iste'mol madaniyatini targ'ib qiladi. Bundan tashqari, elektron tijorat platformalari marginal guruhlar uchun imkoniyatlarni taqdim etib, ularga raqamli iqtisodiyotda ishtirok etish va global bozorlarga kirish imkonini beradi, shu bilan inklyuzivlikni rag‘batlantiradi va iqtisodiy tafovutlarni kamaytiradi.

Ma'lumotlarga asoslangan tushunchalar va shaxsiylashtirish: Elektron tijorat platformalari foydalanuvchilarning o'zaro aloqalari va tranzaksiyalari orqali katta hajmdagi ma'lumotlarni yaratadi. Ushbu ma'lumotlardan iste'molchilarning xatti-harakatlari, afzalliklari va bozor tendentsiyalari haqida qimmatli ma'lumotlarga ega bo'lish uchun foydalanish mumkin. Ushbu ma'lumotlarni tahlil qilish orqali korxonalar o'z takliflarini shaxsiylashtirishi, marketing kampaniyalarini moslashtirishi va mijozlar tajribasini yaxshilashi mumkin. Ma'lumotlarga asoslangan tushunchalar, shuningdek, korxonalarga operatsiyalarni optimallashtirish, ta'minot zanjiri samaradorligini oshirish va rivojlanish imkoniyatlarini aniqlash imkonini beradi. Biroq, ma'lumotlardan mas'uliyatli va axloqiy foydalanish iste'molchilar ishonchini va maxfiyligini saqlab qolish uchun muhim ahamiyatga ega.

Xulosa qilib aytganda, elektron tijorat platformalari raqamli iqtisodiyotda hal qiluvchi rol o'ynaydi, biznes amaliyotini inqilob qiladi, iste'molchilarning imkoniyatlarini kengaytiradi va iqtisodiy o'sishni rag'batlantiradi. Ularning ta'siri sanoat va tarmoqlar bo'ylab tarqaladi, an'anaviy modellarni qayta shakllantiradi, innovatsiyalarni rag'batlantiradi va qulaylik va foydalanish imkoniyatini oshiradi. Raqamli iqtisodiyot rivojlanishda davom etar ekan, elektron tijorat platformalari global savdo, bandlik va iqtisodiy rivojlanishga ta'sir ko'rsatadigan biznes va iste'molchilarning tijorat tranzaktsiyalarida ishtirok etish usullarini shakllantirishda davom etadi.