Referat tayyorlash

Mavzu:Tabiiy atlaslarni taxlil qilib referat tayyorlash

1. 
   4-5 ta atlasni tanlab olish (o’qituvchining tavsiyasiga ko’ra ) va ularning biblografik ma’lumotlarini yozish (aniq nomlanishi, nashr qiligan joyi va yili, hajmi, formati)
   

Ushbu taxlil qilinayotgan atlas O’zbekiston Yer resurslari geodeziya, kartografiya va davlat kadastr davlat qo’mitasi tomanidan yaratilgan “O’zbekisto geografik atlasi” hisoblanadi, bu atlas 2016-yil 15-iyunda bosib chiqarishga ruxsat etilgan. Qog’oz bichimi 70x100 va yaxshi ko’rinishda sifati juda yaxshi, bosma taboq 24, shartli bosma taboq 31.1 Buyurtma №251, Adadi 500 nusxa. “Kartografiya” ilmiy ishlab chiqarish davlat korxonasi 100170, Toshkent shaxri, Ziyolilar ko’chasi 6-uyda bosib chiqarilgan.

2. 
   Atlasning kimlarga mo’ljanganligi va qo’lanilish usullarini aniqlash.
   

Atlas soha mutahassislari uchun maxsus 2016-yil 15- iyun kuni “Kartografiya” ilmiy ishlab chiqarish davlat korxonasida ishlab chiqarilgan. Atlas sto’l ustida qulay foydalanish uchun mo’ljallangan. Bundan tashqari atlasdan keng omma ham foydalanishi mumkin chunki unda ko’plab ma’lumotlar mavjud va foydalanish uchun qulay hisoblanadi, atlas ma’lumotnoma xususiyatiga ega. Bu atlasdan o’quvchilardan tashqari talabalarga ham qo’llaniladi va o’rgatiladi. Atlasdagi kartalar asosan teng ko’nusli proeksiyadan foydalanilgan.

3. 
   Atlasda qabul qilingan masshtab qatorini, foydalanilgan masshtablar sobi, ularning o’zaro mos kelishini aniqlash.
   

Atlasda tahminan 140 ta karta mavjud bo’lib shundan 11 ta masshtablar qatori bor, ushbu masshtablar qatori quyidagi jadvalda ko’rsatilgan:

№	Qatorlari nomi:	Kartalari soni:
1	Tabiiy geografik o’rni va umumiy tavsifi	29
2	Yer ostining geologik tuzilishi va resurlari	19
3	Relyefi	6
4	Iqlimi	27
5	Yer usti suvlari	18
6	Tuproqlari	7
7	O’simliklari	4
8	Hayvonot dunyosi	7
9	Landshaftlar va tabiiy geografik rayonlashtirish	6
10	Sug’oriladigan yerlar irrigatsiyasi va melliratsiyasi	5
11	Atrof muhitni muhofaza qilish	8

Atlasda asosan ko’plab masshtablardan foydalanilgan bo’lishiga qaramasdan undagi karta masshtablarining aksariyati bir birlariga mos keluvchi masshtablar hisoblanadi shulardan misol qilib ushbu jadvalni ko’rishimiz mumkin bo’ladi. Ya’ni:

№	Atlasdagi masshtablar:	Qo’llanilgan kartalar soni:
1	1 : 76 000 000	1
2	1 : 4 000 000	20
3	1 : 2 500 000	1
4	1 : 1 200 000	1
5	1 : 250 000	3
6	1 : 700 000	1
7	1 : 500 000	2
8	1 : 1 000 000	1
9	1 : 450 000	1
10	1 : 400 000	3
11	1 : 52 500	1
12	1 : 37 500	1
13	1 : 41 000	1
14	1 : 7 500 000	30
15	…………	…………

4. 
   Atlasning tarkibiy tuzilishini o’rganish, uning asosiy bo’limlarini aniqlash, ularni mazmuniga qisqacha tavsif berish. Turli maqsadlarda tuzilgan atlaslarning bo’limlari hajmi, mavzularga mos kelishi va farqlanishi ko’rsatish (kartalar tiplari va soni). Umumgeografik atlaslarning atlaslarni tavsiflashda qo’shimcha ravishda umumgeagrafik kartalarnining.
   

Atlas asosan 11 ta bo’limdan iboratdir tarkibiy tuzilishiga ko’ra asosan O’zbekistonning yer resurslari, relyefi, iqlimi, yer usti suvlari, tuproqlari, o’simliklari, hayvonot dunyosi, landshaftlari haqida yondashib ular haqidagi ma’lumotlar berilgan. Bu bo’limlar bir nechta kartalarni o’z ichiga oladi ya’ni:

1.