Referat o’qituvchi: Ochilov

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI

“BYUDJET HISOBI VA G’AZNACHILIK” FAKULTETI “BYUDJET HISOBI VA G’AZNACHILIK ISHI” KAFEDRASI

“Byudjet nazorati va g’aznachiligi” yo’nalishi 1-bosqich BNG’-71 guruh talabasi Rajabaliyev Jasurbek Ravshanbek o’g’li tomonidan “Tadqiqot metodologiyasi” fanidan

“Ishlab chiqarish omillari” mavzusida tayyorlangan


REFERAT

O’qituvchi: Ochilov Uyg’un

Toshkent – 2022

	R E J A:
	K I R I SH
1.	Ishlab chiqarish jarayoni haqida .
2.	Ishlab chiqarish omillari.
3.	Ishlab chiqarishning asosiy omillari.
	X U L O S A
	FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI
	I L O V A L A R

K I R I SH

Inson yashamog'i uchun ovqatlanishi, kiyinishi, shuningdek, uy-joy, ro'zg'or buyumlari, turli jihozlarga ega bo'lmog'i zarurdir. Bu zarur hayotiy vositalarning barchasi inson mehnati bilan yaratiladi. Kimdir g'alla yetishtiradi, kimdir un tayyorlaydi, kimdir bu undan non ishlab chiqaradi, kimdir paxta xom ashyosi yetishtiradi, kimdir paxtadan tola ishlab chiqaradi, yana kimdir toladan ip qilib to'qiydi, kimdir kiyim-kechak tikadi va hokazo. Shunday qilib, insoniyat iste'mol qilmasa yashay olmaganidek, ishlab chiqarmasdan ham tura olmaydi. Shuning uchun insoniyat taraqqiyotining hamma bosqichlarida va barcha zamonlarda, barcha mamlakatlarda inson hayotining asosini moddiy ne'matlar ishlab chiqarish va xizmatlar ko'rsatish tashkil etadi. Lekin ming afsuslar bo'lsinki, ko'pgina iqtisodiyot nazariyasi kitoblarida, ayniqsa, keyingi vaqtlarda nashrdan chiqqan darslik va o'quv qo'llanmalarida ishlab chiqarish jarayonini yoritish e'tibordan chetda qolib ketmoqda. Bu bir tomondan, talabalarning mahsulotlar (tovarlar va xizmatlar) qayerda, kim tomonidan, qanday ishlab chiqarilishini, texnika va texnologiyalarning qo'llanilishini va qanday bo'lishini tushunmaslikka olib kelsa, qayerda ikkinchi tomondan, butun ishlab chiqarish jarayonida sodir bo'layotgan ishlab chiqarish chiqarish munosabatlaridan bexabar qolishiga sabab bo'lmoqda. Xolbuki, ishlab chiqarish jarayonida sodir bo'ladigan munosabatlar ayirboshlash, taqsimot va iste'mol jarayonlarida bo'ladigan munosabatlarga yo'nalish beradi va ta'sir qiladi. Ishlab chiqarish bo'lmasa, ayirboshlanadigan, taqsimlanadigan narsaning o'zi bo'lmaydi. Chunki ishlab chiqarish jarayonida qanday shakldagi munosabatlar sodir bo'lsa, boshqa fazalardagi munosabatlar ham shunday shaklda sodir bo'ladi. Shuning uchun ishlab chiqarish jarayonidagi munosabatlarni bilmaslik ko'pgina chalkashliklarga olib keladi.
Ishlab chiqarishning eng yirik sohalari sanoat, qishloq xo'jaligi, transport va aloqa, qurilish, savdo, tayyorlov tashkilotlari, kommunal va uy - joy xo'jaliklari, turli xil texnik va boshqa xizmat ko'rsatish sohalaridan iborat. Har
bir mamlakat o'z taraqqiyotining shu davrdagi bosqichi uchun zarur va qulay bo'lgan tarmoqlar tarkibini vujudga keltirishga harakat qiladi. Bunda resurslar cheklanganligi hisobga olinib ishlab chiqarishni o'stirish va xalqning talabini qondirish uchun o'ta zarur boʻlgan, mamlakat mudofaa qobiliyatini mustahkamlashga, chet ellar bilan bo'ladigan hamkorlikni yuksaltirishga imkon beradigan tarmoqlarga alohida e'tibor beriladi.
Ishlab chiqarishning barcha sohasida o’ziga xos turli, o’z sohasida muhim ahamiyatga ega bo’lgan omillari bo’ladi. Har bir sohaning o’z ishlab chiqarish omillariga ega. Lekin barcha ishlab chiqarish uchun umumiy bo’lgan asosiy omillar bor…