|
XITOY SHAHARLARI
Quyida Xitoyning qit'asida joylashgan sayyohlar uchun eng muhim va qiziqarli 10 shaharlari keltirilgan. Boshqa shaharlar tegishli hududlar bilan bo'limlarda keltirilgan.
Pekin (Xitoy) — Xitoyning poytaxti, madaniy va tarixiy markazi.
Guanchjou (广州) — mamlakat janubidagi eng rivojlangan va Liberal shaharlaridan biri.
Guild (桂林) — eng chiroyli tabiiy landshaftlarga ega shahar.
Hangzhou (杭州) — an'anaviy go'zalligi va ipak sanoatining yirik markazi bilan mashhur shahar.
Kunmin (昆明) — Yunnan viloyatining poytaxti va etnik ozchiliklarning ko'plab vakillarining tug'ilgan joyi.
Nanjing (南京) — boy madaniyati va tarixi bilan mashhur bo'lgan ko'plab tarixiy joylar bo'lgan shahar.
Shanxay (海海) Xitoyning eng yirik shahri bo'lib, Yangtze daryosi bo'yida joylashgan va yirik savdo va savdo markazi hisoblanadi.
Suzhou (чжоу) - "Sharqiy Venetsiya", Shanxay g'arbidagi qadimiy shahar, uning bog'lar va kanallari uchun ma'lum.
Sian (西安) - mamlakatning eng qadimgi shahri va Xitoyning sobiq poytaxti, Vatan D
Askarlarnin» sopol haykallari.
Sin Shixuandi in aqha rasi qazisli m a la ri.
Aslida qattiqqo‘1 bo'lgan Sin Shixuandi o'z raqiblarini shafqatsizlarcha qirib tashladi. Uning hukmron- ligi davrida Xitoy gullab-yashnadi: dehqonchilik, hu- narmandchilik va savdo-sotiq rivojlandi.
Sin Shixuandi hali ko‘zi tirikligidayoq oziga atab maqbara qurishga farmon bergandi. Hashamati va bezaklari jihatidan bu maqbara Misr piramidalari bilan bellasha oladi. Maqbarani 720 ming odam 37 yil mobaynida bunyod etgan. Maqbara tubi bir necha kvadrat kilometr maydonni egallagan. Sin Shixuandi qabridan imperatorni “qo'riqlash” uchun o'rnatilgan 6 mingta sopol askarlar haykallari ham topilgan.
Sin Shixuandi hukmronligi davrida Xitoyda ko'chmanchi a xunnlarning ahyon-ahyondagi hujumlaridan himoyalanish uchun Buyuk devorni bunyod etish boshlab yuborildi. Devorning balandligi 12 metr, kengligi 5 metr, uzunligi esa qariyb 4000 kilo- metrni tashkil etadi. U qadim zamonlarda dushman qo'shinlari uchun jiddiy to'siq bo'lib x izmat qilgan, negaki otliq qo'shinlar undan oshib o'ta olmas, qal’alarni shturm bilan zabt etishni esa ko'chmanchilar hali uddalay olishmasdi.Podsho va amaldorlar yuz minglab dehqonlarni devor qurilishida tekindan tekin ishlab berishga maj- bur qiladilar. Buyuk devorni belkuraklar, cho‘kichlar va zambilg'altaklar yordamida barpo etadilar. O'sha kezlar dehqon oilasida o'g'il bola tug'ilishi musibat o'rnida ko'rilgan: voyaga yetganidan keyin uni bari- bir devor qurilishiga jo'natardilar, u yoqdan tirik qaytib kelish esa hammaga ham nasib etavermasdi.
Eslab qoling!
Xitoyda Sin Shixuandi davrida ko'chmanchi xunnlarning hujumlaridan himo- yalanish uchun Buyuk devorni bunyod etish boshlangan.
Minglab qullar va asirlar devor qurilishidagi had- dan tashqari og'ir mehnatdan halok bo'lishdi. O'lib qolganlarni shu yerning o'zida ko'tarmalarga ko'mib yuborishardi.
Xan sulolasining hukmdori — U-I)i
Mil. avv. 206- yilda Sin sulolasi- ga qarshi dehqonlar qo'zg'oloni alangalanib ketdi. Unga Lyu Ban degan kishi boshchilik qilgan edi. Qo'zg'olonchilar poytaxtni egallab oldilar. Imperiya vayronalarida Xan sulolasi boshchiligida yangi davlat barpo etildi. Bu sulola davlati imperator U-Di hukmronligi davrida (mil. avv. 140-87- yillar) eng qudratli davlatga aylangan va mil. 220- yilga qadar mavjud bo'lgan edi.
Eslab qoling!
Mil.avv. 206- yilda Sin sulolasi hukm- doriga qarshi qo'zg'olon yuz bergan.
Sharqdagi boshqa davlatlardagi kabi Xitoyda ham mavjud yerlar hukmdorniki hisoblanar, aholi natural soliqlar to'lar, turli mehnat majburiyatlarini bajarar edi. Zo'r mehnat evaziga yetishtirilgan hosil ko'pincha dehqonning o'ziga nasib etavermasdi. Hosil yig'ishtirilganidan keyin amaldorlar va qorovullar kelar edi. Bordi-yu, dehqon soliqlarni vaqtida to'lay olmasa yoki qarzni qaytarib bera olmasa, qarzlari evaziga o'z bolalaridan birini berib yuborar edi. Tushgan pulga esa u oilaning qolgan a’zolarini yangi hosil yig'imigacha boqib turish imkoniga ega bo'lardi.
Og'ir ahvoldan norozilik tariqasida keyinchalik dehqonlar qo'zg'olonlariga aylanib ketuvchi uyushmagan g'alayonlar vujudga kelardi. Ulardan biri "qizilqosh- lilar qo'zg'olonlar nomini olgandi, chunki qo'zg'olon
Manzarali bop
Eslab qoling!
Qadimgi xitoyliklar tomonidan qog'oz, kompas va zilzilani oldindan aytib beruv- chi seysmograf ixtiro qilingan.
Seysmograf Xitoy chinnisi
ko'targanlar o'z odamlarini chalkashtirib qo'ymaslik uchun qoshlarini qizil rangga bo'yab olgan edilar.“Sariq ro'mollilar qo'zg'olonr II asrdagi eng yirik isyon bo'ldi. Bu qo'zg'olonga yaxshi tayyorgarlik ko'rilgan, qo'zg'olon ko'targanlar orasida harbiy san’at bilimdonlari ham bo'lgan. Qo'zg'olon butun mamlakat- ni qamrab oldi. Faqat hukmdorning yaxshi qurollangan va durust harbiy ta’lim ko'rgan qo'shinlarigina uni bos- tirishning uddasidan chiqdi. Biroq xalq qo'zg'olonlari mamlakatning boshqa viloyatlarida davom etaverdi. Xunnlar hujumlari zo'rayishi bilan davlat ham kuch- sizlanib qoldi, milodiy IV asrda Xitoy imperiyasi uchta podsholikka parchalanib ketdi
Do'stlaringiz bilan baham: |
