Moliyaviy natijalar to’g’risida hisobot
|
20x8 y.
|
20x9 y.
|
Foizlar va soliqlarni to’lashdan oldingi foyda (EBIT)
|
|
100
|
Foizlarni to’lash bo’yicha xarajatlar
|
|
25
|
Soliqqa tortiladigan foyda
|
|
75
|
Sof foyda (33,0% miqdorida soliqlarni to’lagandan keyin)
|
|
50
|
Dividendlar
|
|
20
|
Taqsimlanmagan foyda summasining o’zgarishi
|
30
|
Balans
|
|
|
Aktivlar
|
800
|
1000
|
Majburiyatlar
|
|
|
Kreditorlik qarzlari
|
80
|
100
|
Uzoq muddatli majburiyatlar
|
300
|
450
|
Aktsiyadorlik kapitali
|
420
|
450
|
Foizlarni to’lash bo’yicha 25,0 mln. so’m miqdorida prognoz qilingan xarajatlar 20x8 yil oxiriga 300,0 mln. so’m miqdorida qolgan qarzga yozilgan 8,33% miqdorida foiz stavkasini inobatga olgan holda belgilangan. Firmaning qarzi 300,0 mln. so’mdan 450,0 mln. so’mgacha ortadi. Chunki etishmaydigan moliyaviy mablag’larni qoplash uchun firma tashqi manbalardan quyidagi nisbatda mablag’ olgan:
Qo’shimcha moliyalashtirish summasi
|
=
|
Aktivlar ortishi
|
–
|
Taqsimlanmagan foydaning ortishi
|
–
|
Kreditorlik qarzlari summasi ortishi
|
Yuqorida bayon qilinganlarga asoslanib quyidagi savollarga javob bering:
a) agar firma tashqi manbalardan olinadigan qo’shimcha moliyalash-tirishga kelajakda yuzaga keladigan ehtiyojlarini aniqlash uchun Siz tuzgan prognozlardan foydalansa firma uchun qanday muammolar tug’ilishi mumkin? Kompaniyaning moliyaviy mablag’ga bo’lgan ehtiyojini qoplashga sarflanadigan qarz summasini firma mazkur hisobotlarda ko’zda tutilgandek 20x9 yilning oxirida emas, balki boshida olinish taxmin qilinadi.
b) nima deb o’ylaysiz, ushbu muammo qanchalik jiddiy bo’lishi mumkin? Javobingizni tushuntirib bering.
12. Faraz qilaylik, 20x9 yilda firmaning sof foydasi 20,0 mln. so’mni tashkil etadi, 20x8 yil oxiriga jami aktivlar esa 450,0 mln. so’mga teng edi. Yana faraz qilamiz, firma qarzning kapitalga nisbati koeffitsientini 0,8 miqdorida ushlab turishi kerak va kompaniya menejerlariga qo’shimcha qarz olish va muomalaga yangi aktsiyalar chiqarish ruxsat etilmagan. Bunday vaziyatda:
a) firmaning maksimal barqaror o’sish koeffitsienti qanday bo’ladi?
b) agar firma dividend tariqasida o’z sof foydasidan 6,0 mln.so’m to’lasa va bu nisbatni kelajakda saqlab qolishni rejalashtirgan bo’lsa, firmaning maksimal barqaror o’sish koeffitsienti qanday bo’ladi?
v) agar sof foyda summasidan (20,0 mln. so’m) 12,0 mln. so’mni o’z muomaladagi aktsiyalarining bir qismini sotib olishga sarflasa, firmaning maksimal barqaror o’sish koeffitsienti qanday bo’ladi?
g) agar yuqoridagi ikkita bandda bayon etilgan operatsiyalarni barobar bajarsa, firmaning maksimal barqaror o’sish koeffitsienti qanday bo’ladi?
13. Aylanma kapitalni boshqarish bo’yicha savollar:
a) Faraz qiling, bilyard stollari ishlab chiqaradigan firma rahbarisiz. O’ttiz kun avval moliyaviy maslahatchi yolladingiz. Uning vazifasi kompaniyangizning faoliyatini tahlil qilish va uning samaradorligini oshirish usullarini taklif qilish. Moliyaviy maslahatchi bergan tavsiyalar bajarilgan taqdirda mahsulotlaringiz sotilishi va haqi olinishi o’rtasidagi vaqtni 20 kunga qisqartirish, materiallar sotib olish va mahsulotni sotish o’rtasidagi vaqtni uzaytirish (atigi 5 kunga) va materiallar sotib olish va ularning haqini to’lash o’rtasidagi davrni 15 kunga qisqartirish imkonini beradi. Maslahatchi bergan tavsiyalarni bajarasizmi? Tushuntirib bering-chi, nima uchun?
b) Pul mablag’lari aylanishi tsikli davomiyligini boshqarishning asosiy printsiplariga ko’ra har qanday firma debitorlik qarzlarini qoplash uchun zarur vaqtni imkon qadar qisqartirishga, shu bilan birga o’z hisoblarini to’lash muddatini imkon qadar uzaytirishga harakat qiladi. Tushuntirib bering-chi, agar firma o’z iste’molchilariga to’lov talabnomasi bo’yicha erta to’lagan mahsulot etkazib beruvchilarga chegirmalar taklif etib, o’zi mahsulot etkazib beruvchilari to’lov muddatini uzaytirish uchun taklif etayotgan chegirmalardan voz kechsa, aylanma kapitalni boshqarish borasida qanday tanlov muammosiga duch keladi?
v) Faraz qilaylik, bugun 13.03.20x5 yil va Siz endigina o’z kredit kartochkangizda bor mablag’lar to’g’risida har oylik hisobotni oldingiz. Qarzingiz 2,0 mln. so’mni tashkil etadi. To’lov muddati 05.04.20x5 yilda tugaydi. Ammo rafiqangiz (yoki eringiz) hisobotni ko’rib, taxlikaga tushadi va qarzni zudlik bilan to’lashingizni talab qiladi. Pul mablag’lari aylanishi tsikli davomiyligini boshqarishning asosiy printsiplariga ko’ra ish tutishingizni inobatga oladigan bo’lsangiz, to’lovni qachon amalga oshirasiz? Nima uchun? Bunday strategiyaning xavfli tomoni nimada?
g) Mebel ishlab chiqarish bilan shug’ullanuvchi ba’zi firmalar keng miqyosda reklama qilingan mahsulotlarini sotib bitirdilar. Bunda mijozlar naqd pul (yoki kredit kartochkasi) orqali to’lovni amalga oshirayotganda chegirmalardan foydalanishi yoki kompaniya tomonidan ochilgan kredit bo’yicha to’lovlarni bir yilgacha amalga oshirishi sharti bilan to’lov muddatini uzaytirishi mumkin edi. Pullarning bahosi (qiymati)ning vaqt davomida o’zgarishini hisobga olmasak, pul mablag’lari aylanishi tsikli davomiyligini boshqarishning asosiy printsiplarini esda tutgan holda, quyidagi savollarga javob bering: (1) Nima uchun bu kompaniyalar chegirmalar taklif etdilar? (2) Agar mijoz pul shaklidagi to’lovlarni bir yilga cho’zishni tanlasa kompaniyalar nima sababdan rozi bo’lmasliklari mumkin? Kompaniya to’lov muddatini uzaytirganda qanday risk bilan to’qnashadi-yu va nima sababdan chegirma berganda bunday risk bilan to’qnashmaydi?
d) Sizning fikringizcha firma o’z aylanma kapitali o’zgarishini kuzatishi va potentsial muammolarni hal qilishi mumkin bo’lgan chastotani bo’lajak sotuvlar hajmiga tuzatish kiritish va qo’shimcha moliyaviy mablag’larga ehtiyojni aniqlash chastotasi bilan solishtiring.
e) O’z aylanma kapitali bilan bog’liq vaziyatni doim va aniq kuzatib keladigan firma qanday muammolardan holi bo’lishi mumkin?
14. Quyidagi aktivlar va majburiyatlar o’z egalarining balanslarida qanday aks ettiriladi?
a) lotereya biletlari;
b) xit qo’shiq;
v) muvaffaqiyatsizlikka uchragan film?
15. Shaxsiy moliya(viy mablag’lar) buxgalteriya hisobi
Quyidagi hodisa va operatsiyalar Sizning shaxsiy daromadlaringiz va xarajatlaringiz to’g’risidagi hisobotda, balansda va pul oqimlari to’g’risidagi hisobotda qanday aks ettirilishi kerakligini ko’rsating:
a) 20xx yilning 1 iyul kuni institutni tugatishingiz munosabati bilan Siz 20,0 mln. so’m miqdorida sovg’a oldingiz va talabalik qarzingiz uchun 10,0 mln. so’m to’ladingiz;
b) 20xx yilning 1 avgustida siz “Yo” korporatsiyasiga moliyaviy masalalar bo’yicha kichik maslahatchi lavozimiga ishga kirdingiz. Sizga va’da qilingan oylik maosh oyiga 4,0 mln. so’mni tashkil etadi va har oyning oxirgi kuni to’lanadi;
v) 31 avgust kuni Siz o’z oylik maoshingiz va boshqa rag’batlantirish pullari to’g’risida birinchi hisobotni oldingiz va u quyidagi ko’rinishga ega:
Jami mehnat haqi
|
4,0
|
Daromad solig’i
|
1,4
|
Majburiy ijtimoiy va tibbiy ta’minot bo’yicha soliq (ajratma)
|
0,5
|
Tibbiy sug’urta polisi bo’yicha to’lov
|
0,15
|
Pensiya jamg’armasiga badal
|
0,2
|
Ijtimoiy sug’urta dasturiga muvofiq xizmatchidan ushlab qolinadigan soliq (ajr.)
|
0,3
|
Xodimning pensiya jamg’armasiga badali
|
0,2
|
Xodimning tibbiy sug’urta bo’yicha badali
|
0,15
|
Xodimning GFS bankidagi joriy hisob raqamiga kirim
|
1,75
|
Xodimning jami qo’shimcha rag’batlantirish pullari
|
0,65
|
g) 1 sentyabrda Siz 20,0 mln. so’m turadigan yangi avtomobil sotib oldingiz, 5,0 mln. so’m miqdorida birinchi to’lovni amalga oshirdingiz, qolgan 15,0 mln. so’mni GFS bankidan oyiga 1 foizga oldingiz. Endi Siz 36 oy davomida mashina uchun 498,2 ming so’m to’lab borishingiz kerak.
d) Alohida inson yoki oila o’zining shaxsiy mablag’lari balansini tuzish to’g’risida qaror qabul qilishi sababini ayting. Bunday balansni qanchada qayta ko’rib chiqish kerak? Narxlar o’zgarishini inobatga olgan holda aktivlar va majburiyatlarni qayta baholash kerakmi yoki ularni dastlabki narx bo’yicha baholashni davom ettirish kerakmi?
16. Buxgalteriya ma’lumotlaridan foydalanish
Siz ikki oydan keyin boshlanishi kerak bo’lgan bahorgi ta’tilingiz chog’ida Antaliyaga borib kelish imkoniyati ustida o’ylayapsiz. Excite Web-portalining Preview Travel bepul xizmatidan foydalangan holda Toshkentdan Antaliyaga borish uchun eng arzon yo’nalishni tanladingiz. Olingan ma’lumotlarga ko’ra AirTran aviakompaniyasining xizmatlaridan foydalanish eng arzon bo’ladi. Ammo, avval Siz bu kompaniya to’g’risida hech eshitmagansiz va Sizda savol tug’iladi: Siz ikki oydan keyin o’z biletingizdan foydalanib ulgurmasingizdan oldin kompaniya o’z faoliyatini to’xtatib qo’ymaydimi?
Do'stlaringiz bilan baham: |