Referat mavzu: Vagonlarning g`ildirak juftlarini shakllantirish jarayonini kuzatish va yig`ish jarayonini o`rganish

OLIY VA O'RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI TOSHKENT DAVLAT TRANSPORT UNIVERSITETI

“Vagonlar va vagon xo‘jaligi”

kafedrasi
REFERAT


Mavzu: Vagonlarning g`ildirak juftlarini shakllantirish jarayonini kuzatish va yig`ish jarayonini o`rganish.


Bajardi: TVVS-2.
Qoraxonov J.J.
Tekshirdi: M.Abdullayev
Toshkent-2022
G’ildirak juftligi ta’miri

1. 
   G’ildirak juftliliga ekspluatatsiya davrida quyiladigan talablar G’ildirak juftligi ish davrida vagon ostida eyiladi va shikastlanadi. Yeyilish va shikastlanish ro`y berib harakat xavfsizligiga xavf soladigan darajaga etsa g’ildirak juftligi ekspluatatsiyadan tuxtatiladi va jihozlar tarkibidan chiqariladi. O`zbekiston Respublikasi temir yo`l texnik ekspluatatsiyasi qoidalarining 154 - punktiga binoan harakatdagi vagonlarda g’ildirak juftligining istalgan erida yoriq yoki darz qancha, shuningdek boshqa erlarda ham bunday xollar yuz beridagan bo`lib, u harakat xavfsizligiga putur yetkazadigan qancha bunday poyezd vagonlari ekspluatatsiyadan tuxtatiladi. Bunday yeyilish va shikastlanishga quyidagilar kiritiladi: keragidan ortiq va kam bo`lgan o`lchamlardagi g’ildiraklarni ishlatish; taroqsimon kesma va o`tkir uchli to`sin, visherbinlar va sirpanish yuzalardagi rakovinalar; g’ildirak chambaragi tashqi qismining yuza ajraluvi. Ekspluatatsiyaga yana shunday g’ildirak juftliklari qo`yilmaydiki, qaysiki g’ildirak yon qismining istalgan erida darz qancha, bo`yincha va tirsaklarida tirnalgan va rijimlangan qismlar qancha, o`qning o`rta qismida eyilgan va ishqalangan erlari qancha; badanida payvand sachratqilari va sim koldiklari qancha; ichki belbog’ o`lchovlari namunadagidan katta yoki kichik qancha; g’ildirak gupchagi (stupitsasi) siljigan yoki bo`shashgan bo`lgan.
   
2. 
   G’ildirak juftligi defektlari tasnifi
   

Yo`l va harakat tarkibi o`zaro ta’siri natijasida g’ildirakning rels bilan kontaktda bo`ladigan joylarida kontakt kuchlanishi hosil bo`ladi. Oqibatda g’ildirak harakati davomida relsda tabiiy ravishda yeyilish vujudga keladi. SHuningdek, egiluvchan plastik deformatsiya va charchov tufayli parchalanishlar hosil bo`ladi. 56 G’ildirak juftligi o`qi katta qiymatdagi statik va dinamik yuklamalar ta’sirida ishlab, ishorasi o`zgaruvchan egiluvchi kuchlanishlar ta’sirida bo`ladi. O`q qo`shimcha kuchlanishlarni presslangan ulamalarning g’ildirak bilan birlashgan erlarida “xis” etib, izlardan keladigan zarbaviy kuchlarga bardosh beradi. Agarda g’ildirak rels bilan birlashgan yuzalar - joylarda defektlar qancha - bu harakat uchun xavfli bo`lgan xodisalarni keltirib chiqaradi. Natijada o`qda maxalliy o`ta kuchlanishlar hosil bo`lib, metallardan charchash xodisalari tufayli xarxil darzlanishlarni keltirib chiqaradi. G’ildirak juftligi defektlari (nosozliklar) ikki belgi o`nli tizimi bilan tasniflanadi