Referat mavzu: Qalqonsimon bez kasalliklari Tayyorladi: kursant Ashurov a qabul qildi: kafedra mudiri Zaxidova M. Z

Diffuz

toksik

buqoqni

xirurgik davolash.

Tireotoksik buqoqda

operatsiyalarni endotraxeal narkoz ostida boshqariluvchi sun’iy nafas olish yo’li

bilan bajargan ma’qulroq, bunda bemor osoyishta sharoitda operatsiya qilinadi,

ruhiy shikastlarning oldi olinadi, barqaror arterial bosim va normal nafas olish

ta’minlanadi. Tireotoksikozning og’ir turlarida, ayniqsa asab buzilishi chuqur

kechayotganda, bemorni operatsiya xonasiga uxlagan holda olib kirilishi, bemor

uchun katta ahamiyatga ega.

Diffuz toksik buqoqda, qalqonsimon bezni O.V. Nikolaev taklif etgan usul

bo’yicha – subtotal subfastsial strumektomiya amaliyotini bajarish – eng radikal

usullardan biri hisoblanadi. Bunda bez to’qimasining traxeya oldidagi har bir

bo’lagidan ≈ 4-8 grammgacha kattalikdagi qismi qoldiriladi. Qolgan ko’pchilik

usullar

(Drachinskaya,

Breydo usullari va b.), ushbu operatsiyaning

takomillashtirilgan turlaridan bo’lib, bez to’qimasidan qaerda va qancha

qoldirilishi bilangina farqlanadi. Jarrohlik amaliyoti jarayonida qon ketish xavfi

bo’lganda, avvalo qalqonsimon bez arteriyalari Koxer usuli bo’yicha bog’lanishi,

so’ngra mo’ljallangan operatsiya bajarilishi maqsadga muvofiq bo’ladi.

Odatda, bu bemorlarda: operatsiya davrida yuzaga kelishi mumkin bo’lgan

(intraoperatsion) asoratlar, operatsiyadan keyingi davrda yuzaga kelishi mumkin

bo’lgan (postoperatsion) ertangi va kechki asoratlar tafovutlanadi.

Intraoperatsion asoratlar: qon ketishi, qaytuvchi nervlar zararlanishi, havo

emboliyasi, paraqalqonsimon bezlarning shikastlanishi. Ikkala qaytuvchi nervlar

zararlanganda bemorda o’tkir asfiksiya holati yuz berishi mumkin, bunda

traxeyani zudlik bilan intubatsiya qilish yoki traxeostomiya bemorni qutqarib

qolishi mumkin.

Traxeomalyatsiya. Uzoq muddat mavjud bo’lgan buqoqda, ayniqsa uning

retrosternal (to’sh suyagi ortida) joylashuvida, buqoq bo’lgan bezning traxeyani

doimiy ezib turishi oqibatida, traxeya xalqalarida degenerativ o’zgarishlar yuzaga

kelib, ularning yupqalashishiga olib keladi (traxeomalyatsiya). Buqoq olib

tashlangandan keyin, traxeyadan intubatsion nay chiqarilgach yoki operatsiyadan

keyingi ilk davrda, traxeya yumshab qolgan kismida buralish yoki devorlari

bir-biriga yopishib, bo’shlig’i torayib qolishi mumkin. Bu holatda, bemorda o’tkir

asfiksiya rivojlanadi va bemorga shoshilinch traxeostomiya qo’yilmasa yoki

sun’iy nafas olishga o’tkazilmasa, bemor o’limga mahkum bo’lishi mumkin.

Qalqonsimon bezning traxeya devoriga o’sib kirgan rak o’smasi (saraton) olib

---

tashlanganda ham traxeomalyatsiya yuz berishi mumkinligini yodda tutish zarur.