Referat mavzu: Protozoy kasalliklar. Ichal lyamblyozi, leyshmanioz, amebiazi. 606-guruh talabasi Jo’raxolova Firuza

Tashxisi. Kasallikni aniqlash epidemiologik m a’lumotlar va klinik belgilarga asoslangan. Rektoromanoskopiya yordamchi usul hisoblanadi. Mikroskop ostida eritrositlarni fagositoz qilgan amyobaning katta vegetativ (to'qima) shakllarining topilishi tashxisning laboratoriya tasdigl hisoblanadi. Najas defekatsiyadan keyin 20 m inutdan kechiktirilmasdan tekshirilishi zarur (am yobalarning to lqima shakllari tez parchalanadi). Tekshirish uchun najas avtoklav yo‘li bilan zararsizlantirilgan shisha idishlarga olinadi, chunki dezinfeksiyalovchi moddalarning arzimagan miqdordagi qoldiqlari ham amyobalar o ‘limiga sabab boiadi. Serologik tashxis q o ‘yishda bilvosita im m u n o flu o re s s e n s iy a reaksiyasi ( B I F R ) q o ‘y ilad i, m a z k u r reaksiya bemor zardobida spetsifik antitelolarni aniqlashga asoslangan (tashxis titri 1:80). Bemorlarda bu reaksiya 90—100% gacha ijobiy natija beradi, bu reaksiya amyobalarning b o ‘shliq shakllarini tashuvchilarda ijobiy natija bermaydi. Jigar abssessida bu reaksiya barcha bemorlarda katta titrlarda ijobiy boiadi. BGAR uncha katta ahamiyatga ega emas, chunki u dizenteriya amyobasi bilan ilgari zararlangan b o lsa ham ijobiy natijani ko‘rsatadi.
Davolash. Uzoq vaqtlargacha amyobiazni davolashda emetin gidroxlorid asosiy preparat hisoblangan. Preparat mushak orasiga 2% li eritm a holida 1,5—2 ml dan kuniga 2 m ahal 5—7 kun davomida yuboriladi, bir haftadan keyin sikl takrorlanadi. Emetin tayinlanganda ular orasidagi vaqtda xingamin (delagil, xloroxin) 0,25 g 394 dan kuniga 3 m ahal, xiniofon (yatren) 0,5 g dan kuniga 3 mahal buyuriladi, tetrasiklinni 0,5 g dan kuniga 4 m ahal 5—7 kun davom ida q o ‘llash m um kin. Em etinni q o ‘llaganda k o kpincha nojo‘ya reaksiyalar kuzatilgani uchun keyingi yillarda uning o'rniga degidroem etin (kam roq toksik ta ’sirga ega) ishlatilmoqda. Degidroem etin mushak orasiga 1 kg tana vazniga 1—2% li eritm adan 1 — 1,5 mg (maksimal 90 mg/sut) hisobida 5 kun davomida tayinlanadi. Hozirgi vaqtda amyobiazning ichak va ichakdan tashqari shakllarini davolashda ancha samarali va toksik ta ’sirga ega b o lm a g a n preparat metronidazol (trixopol, flagil) qollaniladi. Uni 0,5—0,75 g dan 5— 7 kun davomida kuniga 3 mahal qabul qilinadi. Jigarning amyobali abssesslarida preparat abssess so‘rilgunga qadar beriladi. Abssessning so‘rilganligi jigarni skanirlash orqali aniqlanadi. Jigardagi katta abssesslarda yiring jarrohlik usullari yordam ida chiqarib tashlanadi. Bu vaqtda metronidazol, antibiotiklar va xingamin (delagil) bilan birga qollanilishi mumkin. Anemiya rivojlansa, temir preparatlari va qon o'rnini bosuvchi suyuqliklar tayinlanadi. Teri amyobiazi vaqtida yatrenli malhamdan foydalaniladi. Bemor to ‘liq klinik sog‘ayganda va 1—2 kunlik oraliq bilan najas olti marta laboratoriyada tekshirilganda parazit aniqlanmasagina shifoxonadan chiqarilishi mumkin.