Matematik operatorlar
Yozilishi
|
Bajaradigan vazifasi
|
|
|
+
|
Ыo’shish
|
-
|
Ayirish
|
*
|
Ko’paytirish
|
/
|
Bo’lish
|
%
|
Ыoldiq
|
** yoki ^
|
Darajaga ko’tarish
|
( )
|
Sonlar to’plamini gruppalash
|
Koldiq operatori bo’lishdan kolgan qoldiqni beradi, ya’ni agar bo’lish natijasi sifatida faqat qoldiq kerak bo’lsa “/” belgisi urniga “%” qo’yiladi.
Matematik operasiyalarni sanali ifodalar ustida ham qo’llash mumkin.
Muloqot operatorlari
Yozilishi
|
Vazifasi
|
<
|
Kichik ... dan
|
>
|
Katta ... dan
|
=
|
Teng
|
<>, #, yoki !=
|
Teng emas
|
<=
|
Kichik yoki teng
|
>=
|
Katta yoki teng
|
Logik operatorlar
Yozilishi
|
“Rost” qaytaradi, agar
|
.AND.
|
ikkala ifoda ham rost bo’lsa
|
.OR.
|
ikkala ifodadan bittasi rost bo’lsa
|
.NOT. yoki !
|
ikkala ifodadan bittasi yolon bo’lsa
|
$
|
1-belgili ifoda 2-belgili ifoda tarkibida mavjud bo’lsa
|
Belgili operatorlar
Operator
|
Vazifasi
|
+
|
Ikkita satrni qo’shish uchun ishlatiladi. ‘ar bir satr so’ngidagi probellar o’z joyida koladi.
|
-
|
Ikkita satrni qo’shish uchun ishlatiladi. Satr so’ngidagi probellar qo’shilgan natija o’iriga olib o’tiladi
|
Komandalar
Komanda kami bilan bitta so’zdan tashkil topadi. Komanda foydalanuvchi tomonidan beriladigan qo’shimcha a’borotni talab qilishi ham mumkin. Ыuyidagi USE komandasi Ctud ma’lumotlar bazasini ochadi:
USE Ctud
Komandalar shart bo’lmagan boshqa so’z va iboralarga ega bo’lishi ham mumkin.
Komandalar qatorining davomi (ko’chirib o’tish)
CLIRRER, KARAT va boshqa bir necha MBBTlarda komandalarni keyingi qatorda davom ettirish uchun birinchi qator o’iriga “;” belgisi qo’yiladi. ‘ar bir qator 256 tagacha belgi qabul qilishi mumkin.
Belgili qatorni keyingi satrda davom ettirish uchun birinchi satr so’ngiga (”) , (+) va (;) belgilarini quyish kerak:
@ 23,1 SAY “Davom ettirish uchun”+;
“xoxlagan tugmachani bosing”
Funksiyalar
Funksiyalar so’z va kavslardan tashkil topadi. Kavslar ichiga qo’shimcha argumentlarni yozish ham mumkin. Ыuyidagi URRER () funksiyasi yukori registrlarga o’tkazilgan argumentni qaytaradi.
?URRER (“firstname”)
FIRSTNAME
Foydalanilgan adabiyotlar:
Karimov I.A. O’zbekiston XXI asr bo’sagasida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari. T.: O’zbekiston, 1997.
Karimov I.A. Barkamol avlod – O’zbekiston taraqqiyotining poydevori. T.: Sharq, 1998.
G’ulomov S.S. va boshqalar. Iqtisodiy informatika: Oliy o’quv yurtlarining iqtisodiyot mutaxassisliklari uchun darslik. T.: O’zbekiston, 1999.
G’ulomov S.S. Ekonomika va informatika. T.: Mehnat, 1991.
Informatika: Uchebnik. – 3-ye pererab. izd. /pod red.prof. N.V.Makarovoy. – M.: Finansi i statistika, 2000.
Do'stlaringiz bilan baham: |