Referat mavzu; bajardi tekshirdi yil

Surunkali obstruktiv o’pka kasalligi belgilari
Surunkali obstruktiv o’pka kasalligining asosiy belgilariga quyidagilar kiradi.

• 
  nafas qisilishi yoki havoning yetishmasligi hissi — dastlab jismoniy kuch bilan, keyin esa dam olish paytida; havo yetishmovchiligi changli joyda, sovuqda, havodagi tirnash xususiyati beruvchi moddalar mavjud bo’lganda kuchayadi;
  
• 
  balg’am bilan yoki bo’lmasdan surunkali yo’tal;
  
• 
  nafas chiqarishda va ayniqsa majburiy nafas olishda nafas olish uzayishi;
  
• 
  xirillash;
  
• 
  qappaygan ko’krak (old-orqa ko’krak hajmi kattalashadi).
  

Surunkali obstruktiv o’pka kasalligi o’sishi yo’talning ko’payishi va balg’am miqdorining ko’payishi bilan namoyon bo’ladi. Balg’am yiringli bo’lishi mumkin. Kelajakda nafas olish qiyinlashuvi oddiy harakatlar jarayonida paydo bo’ladi. Shu bilan birga, bemorlar ozishni boshlaydilar, tushunarsiz zaiflikni sezadilar, teri ko’karishi rivojlanadi, yurak yetishmovchiligi belgilari kuchayadi, oyoqlarning shishishi paydo bo’ladi, qorin bo’shlig’ida suyuqlik to’planishi mumkin (astsit) va jigar kattalashadi.
Qayd uchun eslatma
Kasallik kuchayishi ish qobiliyatining sezilarli darajada pasayishiga va shoshilinch tibbiy yordamga (shu jumladan kasalxonaga yotqizishga) bo’lgan ehtiyojni keltirib chiqarishi mumkin.
Surunkali obstruktiv o’pka kasalligi diagnostikasi

• 
  Anamnez, fizik tekshiruv va rentgenografiya asosida kasallikni tashxislash mumkin. Tashxis funksional nafas olish testlari bilan tasdiqlanadi. Eng muhim diagnostika usuli spirometriya. Uning yordamida o’pkaning hayotiy hajmi qobiliyati, 1 soniyadagi majburiy ekspiratsiya hajmi va boshqa ko’rsatkichlar ma’lum bir sxema bo’yicha o’lchanadi.
  

• 
  Spirometriyadan tashqari, tashqi nafas olish funksiyasini har tomonlama o’rganish diffuziya testini, bronxodilatator bilan testni, bodipletizmografiyani o’z ichiga oladi.
  

• 
  Balg’amni sitologik tekshirish bronxlar va o’pkada yallig’lanish xususiyatini baholash, bakteriyalar va viruslar mavjudligini aniqlashga imkon beradi.
  

• 
  Nafas yetishmovchiligining klinik belgilari bo’lgan barcha bemorlar uchun puls oksimetriyasi (qonning kislorod bilan to’yinganligini aniqlash) qo’llaniladi.
  

• 
  Agar periferik arterial qonning kislorod bilan to’yinganligi 92% dan kam bo’lsa, qon gazini tahlil qilish kerak.
  

• 
  O’pka rentgenogrammasi nafas olish tizimining boshqa kasalliklarini chiqarib tashlashga yordam beradi. 
  

• 
  Ko’krak qafasining tomografiyasi rentgenografiyaga qaraganda o’pka to’qimalarining shikastlanishi va bulla shakllanishining tarqalishini va vizualizatsiyasini yaxshiroq ta’minlaydi.
  

• 
  Nafas qisilishi uchun 6 daqiqalik yurish testi buyuriladi. O’ng qorincha gipertrofiyasi, o’pka yurak kasalligi, aritmiya, ishemiya belgilari elektrokardiografiya va ekokardiyografiya yordamida aniqlanadi. Mutlaq ko’rsatkichlar bilan bronkoskopiya o’tkaziladi.
  

• 
  To’liq qon tahlili surunkali obstruktiv o’pka kasalligining kuchayishini baholash uchun amalga oshiriladi va politsitemiya (gematokrit> 55%), anemiya va leykotsitozni aniqlashi mumkin.
  

• 
  Kasallikning klinik jihatdan aniqlangan yo’nalishi bo’lgan 50 yoshgacha bo’lgan bemorlarda va obstruktiv o’pka kasalligi bo’lgan har qanday yoshdagi chekuvchilarda alfa-1-antitripsin yetishmovchiligi aniqlanadi va agar genetik jihatdan aniqlangan alfa-1-antitripsin yetishmovchiligiga shubha bo’lsa, uning molekulyar shakllari qon zardobida tekshiriladi.