Referat mavzu: Antik davr Grek va Rim madaniyati. Bajardi: 204-guruh talabasi Orifova Shaxzoda

Aristotel (mil.av 384-322) ijodi o‘z zamonidagi deyarli barcha bilim sohalarini qamrab oladi. U «ilk falsafa»ga oid («Metafizika») asarida Platonning g‘oyalar nazariyasini tanqid qildi. «Platon g‘oyalari abadiy», moddiy mavjudodlar o‘tkinchi deb yozgan edi. Aristotel esa mavjudodlar va ularning g‘oyalari ajralmasdir, deydi. Dahriy sho‘rolar zaminida bu ikki donishmand biri idealist, biri materialist deb, qarama-qarshi qo‘yildi. Hozirgi fan idealizm va materializm o‘zaro zid emas, bir birini to‘ldiradi, deydi.
Aristotel bilish haqidagi ta’limotida «dialektik» bilish bilan «apodiktik» bilishni bir-biridan farqlaydi. «Dialektik» bilish — tajriba samarasi bo‘lmish «fikr»ni, «apodiktik» bilish esa ishonchli bilimni vujudga keltiradi. Ammo Aristotel tajribani ishonchli bilimning oliy darajasi, deb hisoblamaydi, uning fikricha, bilimning eng oliy qonun-qoidalari bevosita nazariy aql vositasidagina idrok etiladi.
Gippokrat (mil.av. 460-377) ilmiy tibbiyot asoschilaridan biri. Gippokrat Yunonistonda mashhur bo‘lgan shifokor gippokratlar sulolasining o‘n sakkizinchi avlodi. Gippokrat tibbiyotga oid ma’lumotni Geraklitdan olgan. Unga qarashli 75 ga yaqin asar bo‘lib, ular "Majmuayi Bukrotiya"("Bukrot to‘plami") nomi bilan mashhur bo‘lgan. Bu asarlarning ko‘pchiligini Gippokrat vafotidan keyin o‘g‘illari va shogirdlari yozishgan. Uning asarlari ichida eng mashhuri "Kitob al-Fusul" ("Aforizmlar") kitobi bo‘lgan. Gippokrat asarlari G‘arb va Sharq shifokorlari qo‘lida mo‘tabar qo‘llanma bo‘lib keldi.
Gippokrat tibbiyotni kohinlar ta’siridan qutqardi va uning mustaqil rivojlanish yo‘llarini ta’rifladi, Tashqi muhit omillarini (iklim, tuprok, suv, kishilarning hayot yo‘sini, mamlakat konunlari va boshka) odamning jismoniy va ruhiy xususiyatlarining shakllanishiga ta’siri jihatdan ajratdi. Gippokrat tibbiyot geografiyasiga asos soldi. Kasallik etiologiyasi (kasallik sababi) va uni aniqlash (diagnostika) masalalarini, davolash tizimini ishlab chiqdi. Shifokor xulq-atvorining qisqacha ta’rifi bilan qasamyod ("Gippokrat kasamyodi") matnini yozgan. Gippokratni tibbiyotning otasi deb ataydilar.