Referat jumısı Tema: Operacion sistemalar tariyxı: Windows operacion sisteması Tayarladı: Ajimov Ilhambek

Operacion sistema túsinigi

Operacion sistema óz-ara baylanısqan sistemalar kompleksi bolıp tabıladı wazıypaları paydalanıwdı baqlaw bolǵan programmalar hám esaplaw sisteması resurslarin bólistiriw hám shólkemlestiriw paydalanıwshınıń kompyuter menen baylanısı.

Kompyuter qosılǵanda sistema jumısqa túsedi. Ol dialogtı jaratadı paydalanıwshı menen, kompyuterdi, onıń resursların basqaradi (RAM, disk maydanı hám basqalar), basqalardı jumısqa túsiredi (qosımsha) atqarılatuǵın programmalar. Operacion sistema paydalanıwshın usınıs etedi hám ámeliy programmalar menen baylanıs qılıwdıń (interfeystiń) qolay usılı kompyuter apparatları.

Operacion sistemaǵa bolǵan mútajliktiń tiykarǵı sebebi kompyuter apparatları menen islew ushın elementar operaciyalar hám kompyuter resursların basqarıw júdá tómen dárejedegi operaciyalar, sol sebepli paydalanıwshı hám programma tárepinen talap etiletuǵın háreketler programmalar bir neshe júz yamasa mıńlaǵan sonday elementar programmalardan ibarat operaciyalar. Mısal ushın, magnit disk tek sonday "túsinedi" elementar operaciyalar, aydawshı motorın qanday qosıw, óshiriw, oqıw basların málim bir cilindrǵa ornatıń, saylań arnawlı oqıw bası, diskteǵı trektegi maǵlıwmatlardı oqiń kompyuter hám basqalar hám hátte bunday ápiwayı háreketti orınlaw ushın fayldı bir floppy diskten basqasına nusqalaw (fayl atlı diskteǵı yamasa basqa mashina ortalıǵındaǵı maǵlıwmatlar kompleksi), bul kerek floppi disklerdıń buyrıqların orınlaw ushın mıńlaǵan operaciyalardı orınlaw, olardı tekseriw fayllardı bólistiriw kestelerinde maǵlıwmatlardı orınlaw, qıdırıw hám qayta islew disklerde hám basqalarda wazıypa tómendegiler menen jáne de quramalılasadı: onǵa jaqın bar disket formatları hám operacion sistema hámme menen isley alıwı kerek bul formatlar. Paydalanıwshı ushın túrli format daǵı floppi diskler menen islew áyne birdey tárzde ámelge asırılıwı kerek.

Floppi disklerdeǵı fayl málim maydanlardı iyeleydi hám paydalanıwshı qay-qaysısı haqqında hesh nárse bilmewi kerek. Barlıq xızmet funkciyaları fayllardı bólistiriw kesteleri, olardaǵı maǵlıwmatlardı qıdırıw, ushın jay ajıratıw floppi disklerdegı fayllar operacion sistema hám paydalanıwshı tárepinen ámelge asırıladı olar haqqında hesh nárse bilmewi múmkin. Nusqa kóshiriw programması islep atirǵanda, bir neshe bolıwı múmkin oqıw yamasa jazbaw sıyaqlı onlaǵan hár qıylı arnawlı jaǵdaylar maǵlıwmat, oqıw yamasa jazıw ushın drayverlerdiń joq ekenligi, bos jay jetispeytuǵınlıǵı nusqa kóshirilip atırǵan fayl ushın floppi diskte hám taǵı basqa. Bul barlıq jaǵdaylar ushın zárúr tiyisli xabarlar hám tuwırlawshı háreketlerdi usınıs etiń. Operacion sistema bul quramalı hám jasıradı kereksiz tolıq maǵlıwmatlar hám oǵan islew ushın qolay interfeysti usınıs etedi. Sonıń menen birge, ol túrli járdemshi háreketlerdi atqaradı fayllardı nusqalaw yamasa baspadan shıǵarıw. Operacion sistema júklenip atırıp barlıq programmalardıń operativ yadına, olardıń basında basqarıwdı olarǵa ótkeredi isleydi, atqarılatuǵın programmalardıń talabına qaray túrli háreketlerdi atqaradı hám programmalar iyelegen operativ yadtı olar qashan bosatadi juwmaqlaw.