Referat fan: Psixiyatriya, Narkologiya

DEPRESSIV SINDROM (depressiya, melanxoliya, gipotimiya).

Depressiv sindromning tipik kurinishi 3ta simptomlar yigindisidan iborat (uchlik):

1. Kayfiyat pasayadi
2. Fikrlash kobiliyati susayadi
3. Xarakatlanish jaraeni tuxtab eki sekinlashib koladi.
Kayfiyatning nixoyatda pasayib ketishi, chukur kaygu, tushkunlikning paydo bulishi, xuddi biror bir xunuk xodisa, baxtsizlik sodir bulishi kerakday sezgining yuzaga kelishi, kukrakda, yurakda bemorga kiynok bagishlovchi sikilish, ogirlik kabi tuygularning sezish xolati kuzatiladi.
Bemor utgan davrdagi xamda ayni paytdagi xodisa va vokealargasalbiy baxo berishi bilan bir katorda, kelajakka xam, tushkunlikka tushib karaydi. Bemorda uz-uzini kamsitish, keraksizlik, uz kuchiga ishonchsizlik bilan karash xissi paydo buladi. Unda uz joniga suikasd kilish fikri paydo buladi va ba`zi xollarda bu fikrlar amalga oshiriladi. Barcha ruxiy jaraenlarning pasayishi bilan bir katorda kizikishlarning susayishi, ishtaxaning yukolishi, uykuning buzilishi, ich kotib kolishi, ozib ketishi, soch tukilishi, tomir urishining susayishi, xayz davrining buzilishi kabi belgilar kuzatiladi. Depressiyaga xos vegetativ belgilardan biri Protopov sindromi bulib, taxikardiya, kuz korachigining kattalashishi, spastik ich kotish kabi simptomlardan iborat.
Fikrlashning sekinlashuvi, tovushning pastlashuvi va suzlashishning sekinlashishi, savollargà javobning ma`lum tanaffusdan keyin bulishi namoen buladi. Bemorlar xarakatlari susaygan, ba`zan esa butunlay tuxtagan bulib, bemor etadi, uz-uzini boshkara olmaydi, kotib koladi va tulik xarakatsizlik, depressiv stupor yuzaga keladi.Bemorlarda depressiv mimika va xolat kuzatiladi: egilgan xolat, elkalar osilgan, yuzning taziyali kurinishi kuzatiladi.
Gamgin kayfiyatning oshishi natijasida maxsus xolat, ya`ni kiynovchi kotillik, xamma sezgilarning yukolishi, ichki bumbushlik xissiga olib keladi. Bu xolat ruxiy kalb anesteziyasi deyiladi. Bunda bemorlar toshday kotib, fikrlay olmasliklaridan shikoyat kiladilar.Buning mazmuni shundan iboratki, bemorlar gam chekishi yukolib, ogir befarklikdan shikoyat kiladilar va uzlariga avval xos bulgan kuyinish, xayajonlanish xislarining yukolganligi xakida kaygurishadi. Ularda uz yakin kishilarining gam-alam va xursandchiliklariga sirtdan karash xech kanday xis uygotmaydi. Bunday bemorlar bu xolatning uz kasalliklari bilan boglik ekanligini yaxshi tushunishadi.
Xafakonlik xolati tez orada juda yukori darajaga etishi mumkin, bunda bemorlarda xarakat buzilishlari: vaxima, kurkuv, uzini u ekdan bu ekka urish, uz kullarini sindirish, ingrash vujudga keladi. Bemorlar ogir sezgilar: baxtsizlik, falokat, yakinlarining ulimi, agdar-tuntarlarni sezganday bulishadi.Bu xolatga depressiv affektning portlashi - melanxolik raptus deyiladi.Bunday xollarda bemorlar tez-tez suitsidal urinishlar kilishadi.
Depressiyaning bu shakli involyutsion va tomir psixozlarida uchraydi. Depressiv xolatlarga kun davomida depressiyaning uzgarib turishi, kechga yakin kayfiyat va axvolning biroz yaxshilanishi xos.
Kelib chikishi jixatidan depressiyalar:
- reaktiv depressiya
- endogen depressiya
- somatik depressiyalarga ajratiladi.
Depressiv sindrom klinik variantlari:
BEZOVTALANISH BILAN BORADIGAN DEPRESSIYA
ANESTETIK DEPRESSIYA 
NIKOBLANGAN (YASHIRIN)
ADINAMIK DEPRESSIYA