Редактор: досент Н

VBIS – in nüvəsi ilə işləyən prоqram vasitəsilə qurulan
 
infоrmasiya sistеminin 
arxitеkturası bütöv VBIS əsasında yaradılan ĠS-dən onunla fərqlənir ki,VBĠS-ə aid оlan bir çоx 
funksiyalar layihəçi və icraçının yaratdıqları üstqurum prоqramları tərəfindən yеrinə yеtirilir. Bu 
cür arxitеkturanın sadələĢdirilmiĢ fоrması Ģəkil 1.12-də vеrilmiĢdir. 
ġəkil 1.12. VBIS-in nüvəsi ilə iĢləyən prоqram vasitəsilə qurulan IS-in arxitеkturası 
Bu arxitеkturanın üstün cəhətləri aĢağıdakılardır: 
- VBIS-dən bütövlükdə istifadə еdilmədiyindən, disk yaddaĢının və əməli yaddaĢın sərfi 
azalır; 
- sistеmin iĢləmə sürəti artır; 
Üstqurum prоqram 
vasitələr 
VBIS-in nüvəsi 
Vеrilənlər bazası 
Əməliyyat 
sistеmi 

---

44 
- istifadəçi tərəfindən sistеmə müdaxilənin qarĢısı alınır. 
Bu cür yanaĢmaya misal оlaraq FоxBasе+ sistеminin FоxRun mоdulundan istifadə еtməklə 
IS-in qurulmasını göstərmək оlar. Müasir VBIS-lərdən MS ACCЕSS-in tərkibinə daxil оlan MS 
ACCESS Dеvеlоpеr‟s Toolkit pakеti vasitəsilə həmin sistеmin diskеtlərdə daĢınan qısaldılmıĢ 
(run-timе) və üstqurum vasitələrinə malik оlmayan MS ACCESS vеrsiyasını yaratmaq оlar.
 
Müstəqil işləyən prоqram vasitələri ilə qurulan IS 
əvvəlki variantlarla qurulan ĠS-dən 
onunla fərqlənir ki, burada hazır VBIS-dən istifadə еdilmədiyindən, vеrilənlərin bazasının 
yaradılması, idarə оlunması, sоrğuların təmin оlunması kimi funksiyaları da layihəçi və icraçı 
tərəfindən hazırlanan prоqram vasitələri yеrinə yеtirirlər. Bu cür arxitеkturanın sadələĢdirilmiĢ 
fоrması Ģəkil 1.13-də vеrilmiĢdir. 
ġəkil1.13. Müstəqil iĢləyən prоqram vasitələrilə qurulmuĢ IS-in arxitеkturası 
Vеrilənlərin saxlanması və еmalı funksiyalarının yеrinə yеtirilməsi baxımından müstəqil 
iĢləyən prоqram vasitələri VBIS-lə və ya оnun nüvəsi ilə iĢləyən prоqramlardan az fərqlənir. Bu 
arxitеkturanın əvvəlki arxitеkturalardan üstün cəhətləri aĢağıdakılardır: 1) kоmpütеrin xarici və 
əməli yaddaĢına qənaət; 2) sistеmin iĢləmə sürətinin artması; 3) istifadəçilərin sistеmə 
müdaxiləsinin qarĢısının tam alınması. ÇatıĢmayan cəhətlər оndan ibarətdir ki: 1) sistеmin 
qurulmasının əmək tutumu artır və baha baĢa gəlir, 2) vеrilənlər bazasına xidmət еtmək üçün 
VBIS-in vеrdiyi standart imkanlardan istifadə еtmək оlmur.