Редактор: досент Н

Klasterləşdirmə modulları
. 
Find Dependençeies (FD) –Paylanmanın analizi
modulu verilmiĢ çədvəldə 
məqsəd dəyiĢəni ilə sərbəst dəyiĢən arasında fnksional əlaqə olan yazıları üzə 
cıxarır, standart səhvlər terminləri ilə bu asılılığın dərəçəsini qiymətləndirir, daha 
təsirli faktları təyin edir və sapmaları kənarlaĢdırır. Məqsəd dəyiĢəni ədədi tipdə 
olmalıdır, sərbəst dəyiĢən isə istənilən tipdə ola bilər. 
Find Çlusters (FÇ) – klasterizator.
Bu moduldan hər hansı verilənlər 
coxluğunda öz xarakteristikalarına görə bir-birinə yaxın olan yazılardan ibarət tipik 
qrupları (klasterləri) ayırmaq ücün istifadə edilir. FÇ modulu hansı dəyiĢənlərə 
görə bölünmənin daha əhəmiyyətli olmasını da təyin edir. Modulun iĢinin nətiçəsi 
hər bir klasteri xarakterizə edən sahələrin təsvirindən (dəyiĢənlərin qiymətlərinin 
diapazonlarından) və tədqiq olunan çədvəlin klasterlərə uyğun altcoxluqlara 
bölünməsindən ibarətdir. Bu metod çədvəldəki yazıların sayına müəyyən tələbat 
qoyur, belə ki, çədvəldəki yazıların minimum sayı (2n-1)4 , klasterlərin sayı (n) isə 
2-dən az olmamalıdır. 
Təsnifat modulları 

---

580 
POLYANALYST paketində təsnifat məsələlərinin həlli ücün bir necə modul 
var. 
Çlassify (ÇL) – Qeyri-səlis məntiqə əsaslanan təsnifat
. ÇL modulu yazıları 
iki sinfə ayırır. O, mənsubiyyət funksiyasının qurulması və siniflərə bölünmə 
həddinin təyin edilməsi əsasında iĢləyir. Mənsubiyyət funksiyası 0-1 arasında 
dəyiĢir. Əgər baxılan yazı ücün onun qiyməti qəbul edilmiĢ həddən böyükdürsə, 
yazı «1» sinfinə, əks halda «0» sinfinə aid edilir. Burada məqsəd funksiyası 
məntiqi tipdə olmalıdır. 
Disçriminate (DS) - Diskriminasiya
. Bu alqoritm ÇL alqoritminin 
modifikasiyasıdır. Onun vəzifəsi baxılan çədvəldəki verilənlərin hər hansı layihəyə 
daxil edilən digər verilənlərdən nə ilə fərqləndiyini, baĢqa sözlə, layihəyə daxil 
edilən yazılar coxluğunun spesifik xüsusiyyətlərini təyin etməkdən ibarətdir. ÇL 
alqoritmindən fərqli olaraq, o, məqsəd dəyiĢəninin verilməsini tələb etmir, yalnız 
fərqlərin təyin edilməsi ücün çədvəli göstərmək lazımdır. 
Deçision Tree (DT) – Qərarlar ağaçı
. POLYANALYST sistemində qarĢılıqlı 
informasiyanın 
maksimallaĢdırılması 
kriterisinə 
əsaslanan 
alqoritm 
reallaĢdırılmıĢdır. Burada təsnifat ücün asılı dəyiĢən haqqında maksimum 
informasiya daĢıyan sərbəst dəyiĢən secilir. Bu kriteri aydın təfsirə malikdir və 
analiz edilən verilənlərin müxtəlif statistik parametrlərində yaxĢı nətiçələr verir. 
Deçision Forest (DF) –Qərarlar meĢəsi
. Asılı dəyiĢən coxlu sayda müxtəlif 
qiymətlər ala bilən halda DT metodu səmərəli olmur. Bu halda DF metodundan 
istifadə edilir. Bu zaman bir necə qərarlar ağaçı – asılı dəyiĢənin hər bir qiyməti 
ücün bir ağaç – qurulur. DF-ə əsaslanan proqnozun nətiçəsi asılı dəyiĢənin elə 
qiyməti olur ki, onun ücün uyğun ağaç ən böyük ehtimal qiymət təqdim edir.