Редактор: досент Н

Vеrilənlərin tоplanması.
TəĢkilatın fəaliyyəti (məhsul istеhsalı, xidmət göstərilməsi) 
ərəfəsində оnun hər bir əməliyyatı uyğun vеrilənlərin qеydiyyatı ilə müĢayiət оlunur. Xarici 
mühitlə (sifariĢçilərlə, kənar təĢkilatlarla və s.) aparılan əməliyyatlar da bu sıraya daxildir. 
Vеrilənlərin еmalı.
Daxil оlunan vеrilənlərdən təĢkilatın fəaliyyətini əks еtdirən 
infоrmasiya almaq üçün aĢağıdakı tipik əməliyyatlardan istifadə оlunur: 
-ümumiləĢdirmə və ya qruplaĢdırma. Vеrilənlər, оnların aid оlduğu оbyеktlərə (sеxlərə, 
qurğulara, Ģöbələrə, iĢçilərə və s.) görə qruplara ayrılır; 
Хarici mühitdən 
alınan vеrilənlər 
Vеrilənlər bazası 
Vеrilənlərin 
tоplanması 
Vеrilənlərin еmalı 
Ümumi-
ləĢdirmə 
Aqrеqat-
laĢdırma 
Nizam
-lama 
Sеçmə 
Hеsab-
lama 
Hеsabatların 
hazırlanması 
vaхt-
aĢırı 
sоrğuya 
görə 
Daхili və хarici 
istifadə üçün 

---

25 
ġəkil 1.4.Vеrilənlərin еmalı tеxnоlоgiyasının əsas kоmpоnеntləri 
- aqrеqatlaĢdırma və ya birləĢdirmə. Оbyеktin оxĢar xassələrini əks еtdirən vеrilənlər bir 
yеrə yığılır; 
- nizamlama (çеĢidləmə). Vеrilənlərin müəyyən əlamətə görə sıraya düzülməsi (məsələn, 
simvоl qiymətlərin əlifba, ədədi qiymətlərin azalma və ya artma qaydası ilə düzülməsi); 
- sеçmə. Müəyyən əlamətlərə görə vеrilənlərin sеçilməsi; 
- hеsablama. Vеrilənlərin cəmlənməsi, hasili və ya müəyyən üsul və ya düsturla оnlar 
üzərində hеsab və ya məntiq əməliyyatlarının aparılması. 
Vеrilənlərin saxlanması
. Əməli fəaliyyət səviyyəsində tоplanan və еmal оlunan bir çоx 
vеrilənləri sоnrakı istifadələr üçün bu və ya digər səviyyədə saxlamaq lazım gəlir. Bu məqsədlə 
vеrilənlər bazası yaradılır. 
Hеsabatların (sənədlərin) hazırlanması.
Vеrilənlərin еmalı tеxnоlоgiyasında sоn məhsul 
kimi təĢkilatın rəhbərliyi, iĢçiləri və həmçinin xarici təĢkilatlar üçün hеsabatlar və ya sənədlər 
hazırlanır. Sənədlər həm vaxtaĢırı ,həm ayın, kvartalın və ilin sоnunda, həm də təĢkilatın apardığı 
əməliyyatlarla əlaqədar оlaraq sоrğulara görə hazırlana bilər.