Reabilitologiya, xalq tibbiyoti va jismoniy tarbiya

TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI

“REABILITOLOGIYA, XALQ TIBBIYOTI VA JISMONIY TARBIYA” KAFEDRASI

TIBBIYOT TA'LIMDA O‘QITISH TEXNOLOGIYASI

Xalq tibbiyoti fanidan Oshqozon va o‘n ikki barmoqli ichak yara kasalligini ignarefleksaterapiya `yordamida davolash mavzusidan

KEYS- STADI

Toshkent

2015

PEDAGOGIK ANNOTATSIYASI

O‘quv predmeti: Xalq tibbiyoti

Mavzu: Oshqozon va o‘n ikki barmoqli ichak yara kasalliklarini ignarefleksaterapiya yordamida davolash.

Keysning asosiy maqsadi:

- Ovqat hazm qilish a'zolari kasalliklarida IRT o‘tkazish bo‘yicha tasavvurni shakllantirish; yara kasalligida ta'sir ko‘rsatish usullari; yuqori kislotalikni bartaraf etish , perestaltikaga ta'sir etish bilan bfn igna sanchishni o‘rgatish; kallez yaralari, oshqozondan qon ketishida davolashda chukur va zamonaviy bilimga, keng dunyo qarashga, mustaqil fikrlash saloxiyatiga ega bo‘lish, kasalliklarning turli og‘irlik darajasida davolash rejasini tuzish va kasalliklarni oldini olish buyicha chora- tadbirlarni ishlab chiqish.

O‘quv faoliyati natijalari:

- Yara kasalligini bartaraf qilish uchun nuqtalar topografiyasi;

- mulyaj va plakatda va talabalar bir-biriga igna quyib ko‘rish va bfn

borligiga ishonch xosil qilish.

-UASh amaliyotida Xazm a'zolari kasalligi bor bemorlarga shoshilinch yordam ko‘rsata bilishni tashkil etish . - Qorindagi og‘riqni bartaraf etuvchi nuqtalar

-Muammoli vaziyatlarni yechishda nazariy bilimlarini qo‘llash, - Muammoni aniqlab,uni xal qilishda yechim topish.

Ushbu keysni muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun oldindan talabalar kuyidagi bilim va kunikmalariga ega bulmoklari zarur:

Talaba bilishi lozim:

- Hazm tizimi kasalliklarini klinikasi deferisial tashhislash va davolashda qullaniladigan nuqtalar topografiyasini;

Talaba bajara olishi lozim:

Oshqozon va 12 barmoq ichak yarasi kasalligida ko‘proq qo‘llaniladigan nuqtalarga, umumiy og‘riqqa qarshi tasirga ega bo‘lgan nuqtalarga sanchish, yuqori kislotalilikda yordam ko‘rsatish amaliy ko‘nikmalarini bajarish.

Talaba ega bulmogi kerak:

Kommunikativ ko‘nikmalarga; takdimot ko‘nikmalariga; xamkorlikdagi ishlar ko‘nikmalariga; muammoli xolatlar tahlil kilish ko‘nikmalariga.

Manbalardan foydalanish uchun tavsiya etiladigan adabiyot ruyxati:

Tavsiya etilgan adabiyotlar ro‘yxati

Asosiy:

1.Abu Ali Ibn Sino Tib qonunlari 2 -tom yangi nashr 2013.

2.Xalq tabobati Azimjon Juraev Toshkent 2008.

3.Ички касалликлар. У. Шарапов, Д. Ғаффарова Янги аср авлоди 2007.

Qo‘shimcha:

4.Abdulaziz Saidnuriddin “Uzbek xalq tabobati o‘gitlari” Toshkent

Fan n.2007

5.A.Sog‘uniy “Shifoul –ilal” Toshkent Movarounnahr n. 2004.

6.Shukur Irgashev “Tabiatning o‘zi tabib” Ibn Sino nashriyoti 2003.

Chet el va chet tilidagi adabiyotlar:

7. Healing point of our body. Kowal D. 2012.

8. Acupuncture and manual therapy. Molostov V.D. 2007.

9. Moraes R.M., Briitti O.R. «Herbal medicine» London 2012.

Internet manbalari

www.medeffect.ru

www.acupuncture.com

www.acupuncturetoday.com

www.acupunctureinmaine.com

www.acupuncturecollege.com

Texnologik xususiyatlardan kelib chikkan xolda keysning tavsifnomasi:

Ushbu keysning asosiy manbai kabinetli, lavxali bulib, xayotiy vaziyatlar asosida bayon etilgan. Keysning asosiy ob'ekti shaxsga yunaltirilgagdir. Bu tashkiliy institutsional keys bulib, ma'lumotlar, vaziyatlar va savollar asosida tuzilgan. Xajmi o‘rtacha, tizimlashtirilgan bo‘lib, treningga muljallangan o‘quv mavzu buyicha bilim va ko‘nikmalar xosil kilishga qaratilgan. Didaktik maksadlarga kura keys muammolarni takdim kilishga, ularni xal etishga, taxlil kilish va baholashga qaratilgan.

Ushbu keysdan “Xalk tibbiyoti” fanida xamda ochiq dars soatlarida foydalanish mumkin.

KEYS: OSHQOZON , O‘N IKKI BARMOQLI ICHAK YARA KASALLIKLARIDA IRT NUQTALAR TOPOGRAFIYASI

Nazariy qism

“Muammoli vaziyat” jadvalini to‘ldiring

Muammoli vaziyat turi	Muammoli vaziyatning kelib chiqish sabablari	Vaziyatdan chiqib ketish harakatlari
Vaziyatli masalalar: Bemorda oshqozon yara kasalligi.Jig‘ildon qaynashini kamaytirish uchun qaysi nuqtalar tavsiya etiladi? Bemor 12 barmoq ichak yarasi kasalligi bilan aziyat chekadi. Tasir ko‘rsatish usullarini tanlashda shifokor taktikasi qanday? 3. Yara kasalliklarida ko‘pincha tez – tez qo‘llaniladigan nuqtalarni ayting. 4. Bemor qusishga shikoyat qiladi, anamnezda yara kasalligi. Shifokor qanday yo‘l tutadi. 5. Yara kasalligi bo‘lgan bemorga nima uchun GI4 va V60 nuqtalari belgilanadi ? 6. Motorika va sekretsiyaga GI4; E36; V21 va MS6 nuqtalari qanday tasir ko‘rsatadi ? 7.Bemorda M. ovqatdan keyingi og‘riq. Ich qotishi qaysi nuqtalar kompleksini tavsiya etasiz? 8.Bemor K. da og‘riq, AQB past,xolsizlik va ishtaxa yuqolishi, ichni qora kelishi

“Muammoli vaziyatlar” javoblari:

1. 
   Javob: VB₂₀ va TR₅ yoki MS₆ va ye₃₆ nuqtalariga igna sanchish.
   
2. 
   Javob: Odatda tormoz usulining II varianti, ifodalangan og‘riq
   

sindromlarida esa tormoz usulining I varianti qo‘llaniladi.

3. 
   Javob: E₃₆; MC₆; RP₄; J₁₂ – J₁₅; V₂₀ – V₂₂.
   
4. 
   Javob: E₃₆; J₁₂; F₃; MC₆; V₂₀ – V₂₂ nuqtalariga igna sanchish.
   
5. 
   Javob: Bu nuqtalar umumiy og‘riqqa qarshi tasirga ega.
   
6. 
   Javob: GI₄ nuqtasiga tasir ko‘rsatish oshqazon sekretsiyasiga qanchalik teng
   

qiymatli tasir ko‘rsatsa, motorikaga ham shunday tasir qiladi. E₃₆ va V₂₁ nuqtalari ko‘proq peristaltikaga, MS₆ nuqtasi esa, asosan oshqazon sekretsiyasiga tasir ko‘rsatadi.

7. 
   Javob: E₃₆; MC₆;V_21, V₆₀₊GI₄₊ J₁₄ tormoz usulining I varianti qo‘llaniladi
   

Keys bilan ishlash jarayonini baholash mezonlari va ko‘rsatkichlari
Auditoriyadan tashkari bajarilgan ish uchun

baholash mezonlari va ko‘rsatkichlari

Talabalar Ro‘yxati	Asosiy muammo ajratib olinib, tadkikot ob'ekti aniklangan mak. 6 b	Muammoli vaziyatning kelib chikish sabablari anik kursatilgan mak. 4 b	Vaziyatdan chikib ketish xarakatlari anik kursatilgan mak. 10 b	Jami mak. 20 b

Auditoriyada bajarilgan ish uchun

baholash mezonlari va ko‘rsatkichlari

Guruhlar ro‘yxati	Guruh faol mak. 1 b	Ma'lumotlar ko‘rgazmali taqdim etildi mak. 4 b	Javoblar to‘liq va aniq berildi mak. 5 b	Jami mak. 10 b
1
2

10. 
    ball – a'lo, 6-8 ball – yaxshi, 4- 6 ball – qoniqarli
    

Kichik guruxlarda ishlash koidasi
1. Talabalar ishini bajarish uchun zarur bilim va masalalarga ega bo‘lmog‘i lozim.

2. Guruxlarga aniq topshiriqlar berilmog‘i lozim.

3. Kichik guruh oldiga quyilgan topshiriqni bajarish uchun yetarli vaqt ajratiladi.

4. Guruhlardagi fikrlar chegaralanmaganligi va tayziqqa uchramasligi xaqida ogoxlantirilishi zarur.

5. Guruh ish natijalarini qanday taqdim etishini aniq bilishlari, o‘qituvchi ularga yuriqnoma berishi lozim.

6. Nima bo‘lganda xam muloqotda bo‘ling, uz fikringizni erkin namoyon eting.

III. O‘qituvchining keysni yechish va taxlil kilish varianti

Keysdagi asosiy muammo.

Oshqozon , o‘n ikki barmoqli ichak kasalliklarini davolash o‘z vaqtida va tug‘ri tashxislash, kasallik davolash rejasini ishlab chiqish. remissiya davrini uzaytirish.
Muammoli vaziyatni yechish yullari
1. Keys va uning axborot ta'minoti bilan tanishamiz
Berilgan vaziyat bilan tanishamiz.
Ma'lumotlarni yana diqqat bilan o‘qib chiqib, biz uchun muhim bo‘lgan satrlarni tagiga chizib olamiz. Bir obzatsdan ikkinchi obzatsga o‘tishdan oldin, uni ikki uch marotaba ukib mazmuniga kirib boramiz. Keysdagi muxim fikrlarni qalam yordamida ostini chizib quyamiz. Vaziyat tavsifida berilgan asosiy tushuncha va iboralarga diqqatimizni jalb qilamiz:

Yan meridianlari (fu a'zolar) - bo‘shliq a'zolarni bildiradi.

In meridianlari (chjen – a'zolar) – parenximatoz a'zolarni bildiradi.

ye₃₆ – Szu – san – li, muskullar orasidagi katta boldir suyagi qirrasidan 3 sm tashqariga, tizza pastki chetidan 3 sun pastroq.

ye₄₅ - Li – duy, oyoq panjasi II barmog‘i tashqi tirnog‘idan 0,3 sm ga.

J₁₂ – Chjun – van, kindikdan 4 sun yuqori.

Muammoli vaziyat taxlili.

Takdimotni tayyorlaymiz. Mazkur xolatda kabul kilinishi mumkin bulgan muammoning barcha yechimlarini topamiz:

Yakuniy xulosa
Bemorlarda kechuvchi utkir va surunkali gastritlarni, oshkozon va un ikki barmok ichak kasalliklarini uz vaktida, tugri tashxislash, davolash rejasini tugri va makbul yulini tanlash, kompleks davolash kasallikning oldini olishga, remissiya davrining uzayishiga olib keladi. Ta'kidlash muximki, muolajadan keyin tukimalardagi kon okimi tebranishlarining ritmik strukturasida axamiyatli uzgarishlar buladi: passiv mexanizmlar ulushi kamayadi va faol mexanizmlar ta'siri axamiyatli darajada usadi.

Tavsiya etilgan adabiyotlar ro‘yxati

Asosiy:

3.Abu Ali Ibn Sino Tib qonunlari 2 -tom yangi nashr 2013.

4.Xalq tabobati Azimjon Juraev Toshkent 2008.

Qo‘shimcha:

7.Abdulaziz Saidnuriddin “Uzbek xalq tabobati o‘gitlari” Toshkent

Fan n.2007

11.A.Sog‘uniy “Shifoul –ilal” Toshkent Movarounnahr n. 2004.

12.Shukur Irgashev “Tabiatning o‘zi tabib” Ibn Sino nashriyoti 2003.

Chet el va chet tilidagi adabiyotlar:

13. Healing point of our body. Kowal D. 2012.

14. Acupuncture and manual therapy. Molostov V.D. 2007.

15. Moraes R.M., Briitti O.R. «Herbal medicine» London 2012.

Internet manbalari

www.medeffect.ru

www.acupuncture.com

www.acupuncturetoday.com

www.acupunctureinmaine.com

www.acupuncturecollege.com