Ravhan hamdamovich ayupov raqamli iqtisodiyot va elektron tijoratda yangi texnologiyalar o’quv qo’llanma

 
PPC - PPcoin – 
kriptovalyuta turi 
 
TRC – Terracoin – 
kriptovalyuta turi 
 
FTC – Feathercoin– 
kriptovalyuta turi 
 
RUC – Rucoin – 
kriptovalyuta turi 
 
Ripple 
 -
shunday deb nomlangan kriptovalyuta
 
Hamyon yoki Koshelek yoki Wallet
- 
mablag’larni tarmoqning bir qismi 
bo’lgan hamyon faylida saqlanishi 
Litecoin 
(Laytkoyn)
 
- 
kriptovalyuta 
dunyodagi 
ommalashgan 
kriptovalyutalar turlaridan biri hisoblanadi 
ICO
 – 
kriptovalyua 
tanga-tokenlarini birlamchi joylashtirish 
— Initial Coin 
Offering
Blokcheyn
— 
raqamli kriptovalyutalar haqidagi ma’lumotlarni saqlash 
uchun foydalaniladigan komp’yuter tarmoqlariaro taqsimlangan reyestr, ya’ni, bir-
biri bilan internet orqali bog‘langan ko‘plab kompyuterlarda bir vaqtning o‘zida 
saqlanuvchi taqsimlangan ma’lumotlar bazasi
Hyperledger
-
Linux Foundation
boshchilik qiladigan blokcheyn-
konsortsium
Bitkoin, laytkoin, token
– 
elektron valyuta turlari – ya’ni, elektron 
kriptovalyutalar
Kriptovalyuta birjalari
 – 
elektron raqamli pullar – kriptovalyutalar bo’yicha 
pul o‘tkazmalarini amalga oshiradigan birjalar
 
Token yoki Tanga
- 
Blokcheynlar bilan ishlovchi turli loyihalar 
chiqaradigan boshqa turdagi kriptovalyuta.
 
«
Mayning
» – 
bu kompyuter tizimlarining hisoblash quvvatlarini 
kriptovalyutaning tranzaktsiyalari zanjirini xosil qilish uchun ishlatilish 
jarayonidir. Kriptovalyutalarning emissiyasi xuddi shu mayning (
kriptovalyuta 
tangalarini qidirib toppish, qo’lga kiritish
) tamoili asosida amalga oshiriladi. 
Boshqacha qilib tushuntirganda, mayning (
mayning)
– shirlangan dasturiy kodni 
raqamlar varuatsiyasini tanlash yordamida topishga erishishdir. Mayning jarayoni 
blokcheynga kiritiladigan ma’lumotlar bloki zanjirini hisoblab topishdir, 

---

540 
deyishimiz ham mumkin. Tizimning barcha talablarga javob beradigan Yangi 
ma’lumotlar blogini hisoblab topish va uni tashkil etgani uchun maining bilan 
shug’ullanuvchi inson – mayner bir qancha kriptovalyutalar birligi ko’rinishidagi 
mukofotlanuvni oladi. Ushbu kriptovalyuta esa o’z navbatida, istalgan turdagi 
valyutaga (
dollar, evro, iyen, von va boshqalarga
) konvertatsiya qilinib olinishi 
mumkin. Shuni ham hisobga olish kerakki, har bir kriptovalyuta blogini hosil 
qilishga bir vaqtning o’zida jahon miqyosida bir qancha maynerlar kurash olib 
boradilar. Komp’yuteri eng tez va kuchli bo’lgan maynergina bu kurashda yutib 
chiqadi va tegishli mukofitni qo’lga kiritadi. Mayning jarayonini sodda xolda 
komp’yuter tomonidan murakkab masalalarni hal qilish jarayoni deb tushuntirish 
ham mumkin. Har bir masalani yechganlik uchun mayner elektron pullarga 
ekvivalent bo’lgan ma’lumotlar paketini oladi. Ushbu bloklar asta sekin yig’ilib, 
bir butun dasturiy kodga aylanadilar va ularning ma’lum bir guruhi 
kriptovalyutaning ma’lum bir birligini hosil qiladi.