Ravhan hamdamovich ayupov raqamli iqtisodiyot va elektron tijoratda yangi texnologiyalar o’quv qo’llanma

IPO
va 
SPO
larni keltirishimiz mumkin.
Raqamli biznes bilan shug’ullanadigan kompaniya tashkil qilishda 
tadbirkorlar uchun eng muhim ishlardan biri qimmatga ega bo’lgan tadbirkorlik 
taklifini (
g’oyasini
) ishlab chiqishdir. Bunday qimmatga ega bo’lgan taklif ishlab 
chiqishning quyidagi mexanizmini ko’rib chiqish mumkin: 
10.
Kompaniya uchun qanday taklif qimmatga ega bo’lishi mumkin? Bu taklif 
kompaniya mijoziga qanday afzalliklar berishi mumkin? Bu taklif mijozning 
qanday muammosini hal qilib berishi mumkin? Bozorning har bir segmentiga 
kompaniya qanday hizmet yoki tovarlar yetkazib berishi mumkin? Kompaniyaning 
yangi mahsuloti yoki hizmati mijozning qanday talablarini qondira oladi? Bu 
savollarga javoblar tariqasida quidagilarni ko’rsatishimiz mumkin: mahsulot yoki 
xizmatning yangiligi, zakaz bo’yicha tayyorlanib berishligi, unikal dizayni, 
risklarni kamaytirishi, sarf-harajatlarni kamaytirishi va qulayligi. 
11.
Kompaniya kim uchun qimmatga ega bo’lgan taklif berayapti: ommaviy bozor 
uchun, kompaniya bozorining bir qismi uchun, bozorning biror bir segmenti uchun, 
ko’p profilli korxona sifatida yoki ko’p profilli platforma sifatida ish olib borishga 
imkon beradi. Masalan, 2006 yilda 
Amazon
kompaniyasi chakana sektorni 
diversivikatsiya qilish maqsadida „
ma’lumotlarni bulutli usulda ishlash
“ ni (
cloud 
technologies
) taklif qild.i Bu esa unga absolyut yangi iste’molschilar sektori – 
web-kompaniyalar bilan ishlashga imkon yaratdi va u bu yo’nalishda katta 
muvaffaqiyatlarga erishdi. Kompaniya hayotiy tsiklining barcha bosqichlarida u 
birgina masalani – qanday qilib qo’shimcha moliyalashtirish manba’larini topish 
mumkinligini hal qilishga intiladi. Chunki u oldin mahsulot yoki hizmatni yaratish 

---

456 
uchun pul sarf qilsa, endi uni mukammallashtirish va kompaniyani rivojlantirish 
uchun harakat qiladi.