Ratsionalizatorlik takliflari

Kashfîyotlar va ixtirolar
Ixtiro - aql o'yini emas, balki hayotiy ehtiyoj. Atrofnnizdagi predmetlaming bari ixtiro natijasi. Ilgari ular noma’lum edi. Hech kim bilmagan narsani ma’lum qilish - ijodiy jarayon. Ijod bilan har qadamda duch kelamiz. Ilk ixtirolarda asosan “sinab ko'rish va xatolami aniqlash” usuli ishlatilgan bo'lsa, hozirda bu ibtidoiy usul sanaladi. To'g'ri, ba'zida ilhom yoki ko'rilgan tush oqibatida ham olamshumul kashfîyotlar qilingan. Biroq ixtiroga ishorat qiluvchi ilhom va tushlar hammaga ham nasib etavermaydi. Ularga erishish uchun ham izlanish, bosh qotirish kerak, albatta. Ijodiy jarayon samaradorligini oshirish uchun esa ixtiro masalalarini yechish usullari bilan tanishibgina qolmay amalda qo'llab turish ham zarur.

Eng mashhur ixtirochilar va ularning ixtirolari

Raqam 10. Leonardo da Vinchi
Bunga hayron bo'lmang mashhur ixtirochi 10 -o'rinda. Sababi shunda: u o'sha davr ilmidan ancha yillar oldin bo'lgan va amalda tatbiq etilmaydigan texnologiyalarni ixtiro qildi. Leonardo haqiqatan ham o'z qo'llari bilan haqiqiy narsalarni yarata oladigan odam emas, balki har xil yangiliklarni tasavvur qilgan futurist edi. Bundan tashqari, uning qiziqishi tez o'zgardi va nazariyalarning hech biri chuqur o'rganilmadi. Uning ixtirolariga suv osti kemasi, tank, planer kiradi.

№ 9. Edvin Lend

Fizik va buyuk ixtirochi Albatta, Konnektikut shtatining Edvin fotografiyasini ixtiro qilmagan, lekin u fotografiya bilan bog'liq bo'lgan hamma narsani ixtiro qilgan yoki takomillashtirgan. 1926 yilda Garvard universitetining birinchi kursida u rivojlandi yangi tur polaroid deb nomlangan kristallarni plastmassa qatlamga tekislash va joylashtirish orqali polarizator. U yorug'lik filtrlari, optik qurilmalar va kinofilmlar jarayonining qutblanish printsipini qo'lladi va Polaroid korporatsiyasiga asos soldi. AQShda kamida 535 ta patent egasi.

№ 8. Benjamin Franklin

Jiddiymi? Ben Franklin? Albatta! Buni ko'p odamlar bilmaydi (Franklin mashhur polimat edi: yozuvchi, satirik, siyosat nazariyotchisi, siyosatchi, pochtachi, olim, jamoat arbobi, davlat arbobi, diplomat), u ajoyib edi buyuk ixtirochi... Uning ko'plab ijodlari orasida son -sanoqsiz uylarni chaqmoq olovidan qutqargan chaqmoq, Armonika stakanlari, Franklin pechlari, bifokallar va hatto egiluvchan siydik kateterlari bor. Franklin ixtirolarga patent bermadi, chunki u yangilik hamma uchun mavjud bo'lishi kerak deb hisoblaydi, shuning uchun uning ixtirolari ko'pincha unutiladi.