Rasulova-ezoza-s-ps-mus-ish pdf

6. Sotsial psixologiyada sotsiometriya

Sotsiometriya
(lot. societas — jamiyat va ... metriya) 
— sotsial psixologiya sohasi hisoblanadi. Ijtimoiy 
turmushdagi kichik guruh a zolari o rtasidagi bevosita 
ʼ
ʻ
emotsional munosabatlarni o rganish va ularning 
ʻ
darajalarini o lchashda qo llaniladi. Sotsiometriya guruh 
ʻ
ʻ
a zolarining bir-biri bilan o zaro sub yektiv 
ʼ
ʻ
ʼ
munosabatlarini, individlarning guruhdagi mavqei, kim 
yetakchilik qila olishi mumkinligi masalalarini 
eksperimental yo l bilan tadqiq qiladi. 
ʻ

---


Sotsiometriyaga amerikalik sotsiolog Yakob Levi 
Moreno (1892-1974) asos solgan. 
Uning metodiga 
ko ra
ʻ
, muayyan guruhdagi har xil xususiyatli 
shaxslarning o’zaro munosabatlarini aniqlash uchun 
qaysi faoliyatda kim bilan birga qatnashishi so raladi. 
ʻ
Olingan ma lumotlar matritsa, grafik, sxema, jadval 
ʼ
shaklida ifodalanadi. Ulardagi miqdor ko’rsatkichlari 
guruhdagi kishilarning shaxslararo munosabatlari 
to g risida tasavvur hosil qiladi. Bu ma lumotlar 
ʻ ʻ
ʼ
guruhiy munosabatlarning tashqi ko rinishini aks 
ʻ
ettiradi, xolos. 

---


Hozirgi davrda Sotsiometriyaning 
modifikatsiyalari ishlab chiqilgan 
(Ya.L.Kolominskiy, I.P.Volkov). 
Sotsiometriyaning bu turi test savollari 
yordamida bolalar jamoasidagi shaxslararo 
munosabatlar haqida to laroq axborot to plash 
ʻ
ʻ
imkonini beradi. 

Sotsiometriyaning nazariy va amaliy natijalari 
mehnat jamoalarining ijtimoiy rivojlanishini 
boshqarishda, tarbiyaviy ishda va h.k.da keng 
qo llaniladi. 
ʻ

---