|
C va C++. C va C ++ bu kuchli umumiy maqsadli tillar hisoblanib, Bell Laboratories tomonidan ishlab chiqilgan. C tili 1972 yilda, C ++ tili esa 1983 yilda chiqarilgan.
C # "o'tkir" deb talaffuz qilinadi. Ushbu dasturlash tili Microsoft tomonidan 2000 yilda Microsoft.NET platformasi asosida dasturlarni ishlab chiqish uchun yaratilgan.
Java. U 1990-yillarning boshlarida Sun Mikrosystems tomonidan yaratilgan va bitta kompyuterda veb-serverdan yoki Internet orqali ishlaydigan dasturlarni ishlatish uchun ishlatiladi.
JavaScript. U 1990-yillarda yaratilgan. Uning JavaScript nomiga ega bo’lishiga qaramay, Java bilan hech qanday aloqasi yo'q.
Hozirgi kunda eng ommabop, eng ko'p foydalanuvchiga ega, eng sodda deb tariflanayotgan PYHTON ni eslamasdan iloji yo'q. Python bu universal professional dasturlash tili bo'lib uni har qanday turdagi dasturiy mahsulotlar ishlab chiqish maqsadida foydalanish mumkin.
|
|
149
|
2
|
Dasturlash tilining semantikasi
Semantika (yun. semantikos — bildiruvchi, ifodalovchi) — 1) til yoki uning bironbir birligi (soʻz, soʻzning grammatik shakli, frazeologizm, soʻz birikmasi orqali ifodalanadigan butun mazmun, maʼno, axborot;
|
|
150
|
1
|
OTni o'rnatish bosqichlari:
Kompyuterga disk yurituvchilar ulanishi bilan OTga bo‘lgan zaruriyat paydo bo‘ldi. Disk yurituvchi magnitofondan shunisi bilan farq qiladiki, bu qurilmaga erkin murojaat etish mumkin. Diskdagi dasturlarni faqat nomi orqali yuklash imkonini beruvchi operatsion tizim ishlab chiqildi va u disk operatsion tizimi (DOT) deb nom oldi. DOT nafaqat diskdagi fayllarni yuklash, balki xotiradagi fayllarni diskka yozish, ikkita faylni bitta sektorga tushishining oldini olish, kerak bo‘lgan paytda fayl¬larni o‘chirib tashlash, fayllarni bir diskdan ikkinchisiga ko‘chirish (nusxa olish) kabi ishlarni ham bajara oladi. Umuman olganda, DOT foydalanuvchini alohida qog‘ozlarda ko‘plab yozuvlarni saqlashdan xalos etdi, disk yurituvchilar bilan ishlashni soddalashtirdi va xatolar sonini sezilarli darajada kamaytirdi.OTlarning keyingi rivojlanishi apparat vositalarining rivojlanishi bilan parallel bordi. Egiluvchan disklar uchun yangi disk yurituvchilar paydo bo‘lishi bilan OTlar ham o‘zgardi. qattiq disklarning yaratilishi bilan, ularda o‘nlab emas, balki yuzlab, hatto minglab fayl¬larni saqlash imkoniyati yaratildi. SHu sababli fayllar nomida ham anglashilmovchiliklar paydo bo‘la boshladi. Ana shunda DOTlar ham ancha murakkablashdi. Ularga disklarni kataloglarga bo‘luvchi va ushbu kataloglarga xizmat ko‘rsatuvchi vositalar (kataloglar orasida fayllarni ko‘chirish va nusxa olish, fayllarni saralash va boshqalar) kiritildi. SHunday qilib, disklarda faylli struktura paydo bo’ldi. Uni tashkil etish va unga xizmat ko‘rsatish vazifasi esa OTga yuklanadi. qattiq disklar yanada katta o‘lchamlarga ega bo‘lishi bilan OT ularni bir nechta mantiqiy disklarga bo‘lishni ham «o‘rganib» oldi.
|
|
151
|
1
|
Operatsion tizimni konfiguratsiyalash.
Ko‘pchilik kompyuterlarda uskunalarni test tekshiruvlaridan o‘tkazishdan avval
ekranga kompyuterni konfiguratsiyalash dasturiga kirish uchun bosish kerak bo‘lgan tugmacha-
lar kombinatsiyasi (masalan, Hit
Uni bosganingizda siz konfiguratsiyalash dasturi ekraniga tushasiz. Unda siz joriy sana va vaq-
tni, disketalar hamda qattiq disklar uchun diskovodlarning tiplarini, kompyuterning boshqa par-
ametrlarini berishingiz mumkin. Konfiguratsiyalash dasturiga kirish parol bilan himoya qilingan
bo‘lishi mumkin.
Uskunalarni testdan o‘tkazish dasturlari tugagandan keyin boshlang‘ich yuklash dasturi A
diskovodiga o‘rnatilgan disketadan operatsion tizimining yuklovchisining dasturni o‘qishga
harakat qiladi. Agar A diskovodida operatsion tizimi yozilgan disketa emas, balki qandaydir
boshqa disketa bo‘lsa, unda xato haqidagi xabarni ekranga chiqaradi:
Non - System disk or disk error
Replace and Strike any key when ready
(Notizimli disk yoki diskda xato bor.
Diskni almashtiring va istagan tugmachani bosing).
Agar siz kompyuterni disketdan yuklashni istasangiz A diskovodiga operatsion tizimli
disketani qo‘yishingiz kerak, agar siz kompyuterni qattiq disk (vinchester)dan yuklamoqchi
bo‘lsangiz yo diskovodni eshikchasini ochishingiz, yo bo‘lmasa, diskovoddan disketani olib
qo‘yishingiz kerak. Shundan so‘ng yuklash jarayonini davom ettirish uchun "bo‘sh joy" yoki
"Enter", raqam va harfli tugmachalaridan istalganini bosish kerak.
Operatsion tizim yuklanayotgan diskdan (ya’ni disketadan yoki vinchesterdan) operatsion
tizimini yuklovchi dastur o‘qib bo‘lingach, bu dastur kompyuter xotirasiga operatsion tizimining
modullarini (MS DOS uchun – IO.SYS va MS DOS.SYS) o‘qib tushuriladi va boshqaruvni ular-
ga o‘tkazadi. Undan so‘ng shu diskning o‘zidan CONFIG.SYS tizimi konfiguratsiyasining fayli
o‘qiladi va bu faylda bo‘lgan ko‘rsatmalarga muvofiq ravishda uskunalarning drayverlari
yuklanadi va operatsion tizimining parametrlari o‘rnatiladi. Agar CONFIG.SYS fayli mavjud
bo‘lmasa, hamma parametrlar avtomatik o‘rnatiladi
|
|
152
|
1
|
Multiprotsessorli operatsion tizimlar.
Multiprotsessor (shared memory multiprosessor) – bu ikki va undan ortiq markaziy protsessorga ega bo’lgan va operativ xotiradan umumiy foydalanadigan kompyuter tizimi hisoblanadi.
Multiprotsessorli operatsion tizimda jarayonlar bir nechta protsessorlar tomonidan bajariladi va bunda bitta protsessor xotiraga ma’lumotni yozib qo’ysa, ikkinchi protsessor bu ma’lumotni o’qib oladi yoki aksincha.
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
