Raqamli texnologiyalar fakulteti Amaliy matematika yo’nalishi 3-kurs talabalariga 5-semestr uchun Tizimli dasturlash

Umumiy tezkor tugmalar Quyidagi kombinatsiyalar ko‘plab ommabop dasturlar, jumladan, Microsoft Office dasturlarida birdek ishlaydi. Ctrl+A Joriy jild, hujjat yoki sahifadagi barcha elementni blokka oladi. Ctrl+C / Ctrl+Insert Tanlangan matn, rasm yoki elementni bufferga nusxalaydi. Ctrl+X Tanlangan matn, rasm yoki elementni kesib, bufferga nusxalaydi. Ctrl+B Bufferdagi elementni joriy dastur yoki oynaga tushiradi. Ctrl+F Qidiruv oynasini ochadi. Microsoft Outlook'da esa xabarni boshqa birovga yo‘naltiradi. Ctrl+S Ochiq hujjat, fayl yoki veb-sahifani saqlaydi. Ctrl+P Joriy hujjat yoki sahifani chop etadi. Ctrl+N Yangi oyna ochadi. Ctrl+W Joriy oynani yopadi. Microsoft Word uchun tezkor kombinatsiyalar Yuqoridagilarga qo‘shimcha ravishda quyida keltirilgan tezkor tugmalar bilan Microsoft Word dasturida tezkor amallarni bajarish mumkin. Ctrl+B Matnni to‘q qora rangga bo‘yaydi. Ctrl+U Matnning ostiga chizadi. Ctrl+I Matnni og‘ma shaklga o‘tkazadi. Ctrl+L Paragrafni chap tomonga suradi. Ctrl+R Paragrafni o‘ng tomongga suradi. Ushbu kombinatsiyani ikki marta bosish paragrafni chap tomonga suradi. Ctrl+J Paragrafni tekislaydi. Ushbu kombinatsiyani ikki marta bosish pragrafni chap tomonga sura
64	2		OS atrofida ish muhitini yaratish asosiy sxemalari OS murakkab programma bo’lib bir nechta qismlardan (modullardan) iborat.Oddiy programma o’z ishini tamomlab qandaydir ma’lumot bersa, Os esa signallarni dinamik ketma – ketligini beradi.Bu boshqaruvchi signallar ma’lumotlarni qayta ishlash jarayonini boshqaradi. Hozirgacha bir qancha turdagi OS lar ishlab chiqilgan.Ular turli mashina, arxitektura va platformalar,hisoblash tizimlari oilalari uchun mo’ljallangan.Mavjud hisoblash tizimlarni izohlarga bo’lsak har bir guruh uchun ko’plab OS ishlatiladi. Masalan : Shaxsiy kompyuterlar uchun : MS – DOS, Windows, OS/2warp, OS MAC, Ishchi stansiyalar uchun : Unix , Solaris ,Linux,… Super – EHM lar uchun : UNICOS , THE , System V,… SHEHM uchun sistemaviy programma taminotini 3 ta asosiy guruhga bo’lish mumkin : aparaturaga o’rnatilgan (bog’liq) programmalar (fermvare), aparatsion sistemalar (operating system) va programmalash sistemalari (muhitlari) – PS (programming system), fermvere doimiy xotira (PZU- ROM), aparaturada saqlanadi va juda kam holatlarda buzuladi. ShEHM aparatsion sistemalari turli tipda bo’lishdan qatiy nazar, ularning umumiy konfiguratsiyasida fayl qism sistemasi tashqi qurilmalar drayverlari va komandali til protsessori mavjuddir. Shaxsiy kompyuterlar muhitida ishlatiladigan OS lardan bazilarini ko’rib chiqamiz va strukturasini tahlil qilamiz. MS-DOS (Microsoft Disk Operating System) 16 razriyadli ShEHEM lar uchun asosiy OS hisoblanadi.
65	2		Integrallashgan (turbo) programmalash tizimlari